Wat zijn de vragen waar gemeenten bij jullie voor aankloppen?  

‘Gemeenten komen vaak bij ons terecht op het moment dat er een probleem in de wijk is. Bijvoorbeeld drugsoverlast door jongeren, bewoners die zich verzetten tegen de komst van een AZC of een ernstig geweldsincident. Ze schrikken van zo’n incident en hebben het gevoel de grip kwijt te zijn. Soms worden er ook raadsvragen gesteld, bijvoorbeeld over de omvang van het probleem, waar ze geen direct antwoord hebben. De vraag aan ons is dan om de situatie in kaart te brengen, onderliggende oorzaken te onderzoeken en vooral te komen met mogelijke oplossingen.’ 

Hoe pakken jullie dit aan? 

‘We werken met interventiespecialisten die de wijk intrekken om in gesprek te gaan met inwoners en de professionals die in de wijk werkzaam zijn. Onze insteek is dat wij vooral op zoek gaan naar sociale factoren. Hoe zit het met de samenhang in de wijk, is de sociale basis op orde, hoe is het contact tussen de gemeente en haar inwoners? Vanuit daar vinden we vaak onderliggende oorzaken, die ook duidelijk maken waar de oplossingen liggen.’ 

'De professionals met wie wij werken staan met hun voeten in de klei'

Wat treffen jullie aan in deze gemeenten? 

‘Hoewel de vragen divers zijn zien we telkens terug dat de samenwerking tussen veiligheid en het sociaal domein stroef loopt. Situaties blijven te lang onopgemerkt door de gemeente of er wordt niets mee gedaan. Zodra het uit de hand komt het veiligheidsdomein in actie. Terwijl er vanuit het sociaal domein al veel eerder gehandeld had kunnen worden ter preventie.’ 

Zijn er meer onderliggende problemen die vaker terugkomen?  

‘Vaak gaat het mis in de relatie tussen de inwoner en de gemeente. Gemeenten hebben bewoners nodig bij het signalen van problemen of overlast. Inwoners klagen echter over de bereikbaarheid van de gemeente en hebben er geen vertrouwen in dat de gemeente iets doet met meldingen die ze maken. Ook de samenwerking tussen professionals die in de gemeente werken verloopt vaak stroef. Ze weten elkaar niet te vinden, verantwoordelijkheden worden naar elkaar doorgeschoven.  

Tegelijkertijd zie je het effect van landelijke vraagstukken terug in deze gemeenten. Met de snelle bevolkingsgroei en toenemende diversiteit komen in de relatief kleine gemeenten niet alleen de woningmarkt maar ook de onderlinge verhoudingen onder druk te staan. Ook landelijke en regionale trends en ontwikkelingen hebben hun weerslag op inwoners van gemeenten. Met name bij jongeren kunnen deze een flinke impact hebben op hun gedrag. Denk aan biking, drillrap, ondermijning/criminaliteit en normalisering van drugsgebruik.’ 

Waarom maken jullie gebruik van interventieprofessionals bij deze aanpak?  

‘De interventieprofessionals met wie wij werken staan met hun voeten in de klei. Ze gaan de wijk in om te observeren en mensen te spreken. Ze weten aan te sluiten bij de mensen waar het om gaat en vertrouwen te winnen. Omdat ze open en oprecht luisteren, en waar nodig ook direct in actie komen. Ze zijn bereikbaar en toegankelijk voor wie hen wil spreken. Ze hebben geen 9-5 mentaliteit. Met bestuurlijk mandaat lukt het hen om de ambtelijke en institutionele muren waar mensen met hun problemen al langer tegenaan lopen te doorbreken en tot oplossingen te komen. Ze leggen de vinger op de zere plek en zien zij hoe het anders kan.’ 

Wat kunnen gemeenten doen om deze onderliggende oorzaken aan te pakken?  

‘Een belangrijke sleutel is het verbeteren van de samenwerking tussen professionals in de wijk. Dat begint bij elkaar leren kennen. In een gemeente waar wij actief waren organiseren ze bijvoorbeeld een sirenelunch waar eenmaal per maand professionals aansluiten om samen een broodje te eten en elkaar informeel te spreken. En als je de relatie met inwoners wil verbeteren is het belangrijk om zichtbaar te zijn in de wijk. Denk aan een BOA die een potje mee gaat voetballen op het plein in plaats van in de auto blijft zitten. Of organiseer een inloopuurtje met de wethouder. Zorg dat je bereikbaar bent voor je inwoners en echt luistert. Met welke oplossingen komen ze zelf? En als iets niet kan, leg dan ook uit waarom. Benut onderbouwde kennis en goede voorbeelden over de aanpak van sociale problemen. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden. En tot slot: durf de boel op de schop te nemen, soms is dat nodig om tot een doorbraak te komen.’