Wat is huiselijk geweld?

Huiselijk geweld is geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Dat kunnen zijn: partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden.

Om welke vormen van geweld gaat het?

Het gaat bij huiselijk geweld om lichamelijke, seksuele en psychische vormen van geweld. Vrouwen vormen de grootste groep slachtoffers. Maar ook mannen, kinderen en ouderen zijn slachtoffer van huiselijk geweld.  Dat noemen we respectievelijk: mannenmishandeling, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Een iets minder bekende vorm van huiselijk geweld is oudergeweld. Dan plegen kinderen geweld tegen hun ouders. Huiselijk geweld komt binnen alle lagen en groeperingen van de bevolking voor (Zie ook: Wat is huiselijk geweld?)

Is huiselijk geweld een persoonlijk probleem?

Nee, het is een ernstig en complex maatschappelijk probleem. Er zijn duidelijke genderverschillen als het gaat om geweld in relaties; vrouwen ervaren meer en ernstiger geweld dan mannen. Huiselijk geweld ziet er daarbij in elke situatie anders uit. Het grensoverschrijdende en gewelddadige gedrag van mensen verschilt in ernst, aard, frequentie en duur. Daarnaast blijkt ook dat de omstandigheden waaronder huiselijk geweld plaatsvindt, divers zijn.

Welke factoren spelen een rol bij huiselijk geweld?

Dat kunnen stress bevorderende factoren zijn, zoals verslaving, armoede of psychische problemen.  Of er kan sprake zijn van pedagogische onmacht of eigen (jeugd-) trauma’s. Huiselijk geweld tussen partners kan ook ontstaan uit extreme jaloezie, controle, dwang, genderopvattingen of een machtsverschil.

Het palet van huiselijk geweld is dus veelkleurig?

Ja, het varieert in frequentie (incidenteel, structureel) en in aard en ernst. Denk aan vormen van psychisch geweld, fysiek- en seksueel geweld, die kunnen oplopen tot geweld of verwaarlozing dat fataal afloopt. Stalking, ouderenmishandeling, (ex-)partnergeweld, eergerelateerd geweld of bijvoorbeeld kindermishandeling vereisen elk een specifiek én andere aanpak.

Welk onderscheid is er bij geweld tussen (ex-)partners? 

Belangrijk is het om onderscheid te maken tussen geweld dat voortkomt uit frustratie en/of onmacht en geweld dat voortkomt uit extreme jaloezie, controle en dwang. Wanneer een relatie gekenmerkt wordt door jaloezie, bezitterigheid of controle, dan is het risico op partnerdoding verhoogd. Zeker als een vrouw (het voornemen tot) een scheiding kenbaar maakt. Uit cijfers van het CBS (Slachtoffers moord en doodslag 2022) blijkt dat vrouwen een groter risico lopen om door de (ex-)partner te worden vermoord dan mannen. Mannen doden vooral uit jaloezie, bezitterigheid en angst voor verlating. Vrouwen doden hun (ex-) partner veelal uit zelfverdediging.

Wanneer noem je iets een familiedrama?

Geweld tussen twee (ex-)partners, dat fataal afloopt, noemt Movisie geen familiedrama. Het is een structureel maatschappelijk probleem. De maatschappij en de cultuur zijn van invloed op het ontstaan en voortbestaan van huiselijk geweld. Huiselijk geweld kan veroorzaakt worden door vaststaande verwachtingen met betrekking tot genderrollen. Ook speelt machtsongelijkheid een rol. Het niet voldoen aan vaststaande genderrollen kan ook leiden tot huiselijk geweld.