Wat helpt jou om hiermee om te gaan?

‘Inmiddels heb ik geleerd om een masker te gebruiken – al kost dat erg veel energie. Gelukkig heb ik minder last van de depressiviteit omdat ik therapie heb gehad en psychologie heb gestudeerd. Ik ben mezelf beter gaan begrijpen en kan dingen eerder signaleren. Waar ik blij van word? Wat mij overeind houd: ik heb een stabiele relatie, al heel lang, met een lieve vrouw. Dat is zó fijn!’ 

'Ondanks de ellende waar deze mensen in zitten, is het vooruitzicht op werk wat deze mensen op de been houdt'

Kan je iets vertellen over jouw reis naar waardevol werk?

‘Ik ben heel mijn leven zelfstandige geweest. Op school ging het ooit niet zo goed met me. Ik ben in het reclamevak beland. Van mijn vader heb ik het vak geleerd. Schrijven zit in mijn bloed. Na het overlijden van mijn vader werd ik min of meer gedwongen om snel weer aan het werk te gaan. Ik kon geen beroep doen op sociale voorzieningen of verzekeringen. Vervolgens ben ik in de ICT beland. Voor mij was dat echter te stressvol, hoewel ik nog een tijd heb aangemodderd. Soms ging het goed, soms wat minder. Rond mijn 50e ben ik begonnen als vrijwilliger bij Sensoor, wat nu de Luisterlijn heet. Ik praatte met mensen die behoefte hadden aan een gesprek. Ik vond dat geweldig om te doen – zeker de nachtdiensten. Ik zat in een kamertje met wildvreemden te bellen. Daar leerde ik waarde van ervaring inschatten. Twee jaar geleden was ik deelnemer aan het project Waardevol Werken. Het was leerzaam om daarin te participeren. De ervaring heb ik meegenomen in het werk wat ik daarna ben gaan doen. Ik ben daar enorm in gegroeid. Je bent iemand met een rugzak, oké, maar dat betekent niet dat je uitgerangeerd bent. Je bent net zo waardevol als andere mensen. Dat geldt ook voor mij. Vervolgens ben ik psychologie gaan studeren – eerst een cursus, vervolgens een hbo-opleiding. Ik kwam terecht bij de Herstelacademie – aanvankelijk als cursist, later als trainer.’

Wat doe je voor de Herstelacademie?

‘Als facilitator voor de Herstelacademie in Haarlem verzorg ik cursussen op gebied van ontplooiing en zingeving. Vaak voor mensen die kampen met psychische of verslavingsproblematiek. Ik geef een workshop ‘Luisteren zonder oordeel en aannames’. Deze workshop heeft als basis gediend voor het onderzoek naar waardevol werk. Ik heb de workshop aangepast om mensen te laten zien hoe je goede vragen kunt stellen. Via een van de oprichters van de Herstelacademie hoorde ik dat Portuur mensen zocht die als ambulant begeleider actief wilde worden. Via Portuur werk ik nu als ambulant begeleider in Haarlem. Het werk wat ik doe ik vooral gebaseerd op mijn ervaring. Als ik mensen tref met dezelfde problematiek, heb je al snel een klik. Dat is fijn.’

Is dat de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid: dat je de ander beter aanvoelt?

‘In gesprekken die ik voerde in het kader van het project of als ambulant begeleider, gebeurt er soms iets moois. Ondanks de ellende waar deze mensen in zitten, is het vooruitzicht op werk wat deze mensen op de been houdt. Als we het daarover hebben, zie je emoties opkomen. Werk is echt belangrijk voor mensen!’

'Ik vind het fijn om anderen te helpen en ik krijg veel energie van de mensen terug'

In welke zin?

‘Werk gaat niet alleen over geld verdienen. Sterker nog, ik heb weinig gehoord van mensen over hoe belangrijk geld is. Mensen willen iets doen waar ze voldoening uit halen. Dat ze mee kunnen doen. Zingeving dus: iets nuttigs doen, iets voor een ander betekenen. Dat vind ik zelf ook mooi in het werk wat ik mag doen. Voor mij is het project Waardevol Werk een opgang naar werk gebleken. Ik werd gevraagd om het project te gaan leiden, samen met iemand anders. Daarbij konden we profiteren van het project, bijvoorbeeld van de doelenboom. We hebben de doelenboom als houvast en leidraad gebruikt. Je kunt aan de hand daarvan specifieke vragen stellen aan mensen. Wat willen mensen als het om werk gaat? Hoe kijken ze naar zichzelf? We hebben gebruik gemaakt van de vragenlijsten die opgesteld waren. Wel hebben we vragen toegevoegd met betrekking tot de coronacrisis. We kwamen opeens allemaal thuis te zitten. Inmiddels zijn we eraan gewend dat we thuis de dag doorbrengen. Ik hoorde van mensen voor wie het belangrijk was om naar de dagbesteding te gaan. Het was voor hen heel ingewikkeld dat ze daar nu niet naar toe konden. Ik heb overigens moeite met de term ‘dagbesteding’. Alsof je iets hebt. Liever noem ik het werk. Het voelt als werk, vooral in de zin van iets betekenen en meedoen. Verschil kunnen maken.’

Wat maakt jouw werk waardevol?

‘Ik vind het fijn om anderen te helpen en ik krijg veel energie van de mensen terug. Ik probeer te begrijpen wie tegenover me zit. Het is waanzinnig mooi om voor iemand een klein verschil te kunnen maken. Sinds een paar maanden heb ik een cliënt die moeilijk met mensen kon praten. Hij voelde zich niet gehoord. Er ging ook nog eens van alles mis met de hulpverlening. Het duurde wel even voordat ik binnen mocht komen. Ik ben tegenover deze persoon gaan zitten en heb mijn mond gehouden. Ik gaf ruimte om het verhaal te doen. Dat was al zo bevrijdend voor deze persoon! Er was veel herkenning over en weer. Inzichten in gedrag en copingstrategieën hebben deze persoon geholpen. Het is ook vermoeiend, je bent ontzettend met iemand bezig, maar prachtig als je als ervaringsdeskundige iemand kunt helpen. Dat ik een nieuwe rol kreeg in het project Waardevol Werk, vond ik spannend. Bij mensen met een depressieve stoornis speelt onzekerheid eigenlijk altijd wel een rol. Maar daar had ik geen last van, gelukkig maar! Ik geef presentaties en trainingen. In het begin dacht ik: wat als iemand een vraag stelt waar ik het antwoord niet op weet? Ik leerde echter dat je niet alles kunt weten. Aanvankelijk kreeg ik een vrijwilligersvergoeding, later mocht ik een normaal uurtarief rekenen. Dat is óók een bevestiging. Het is niet het belangrijkste, maar wel een dikke streep onder de kennis en ervaring die ik inbreng.’