Signs of Safety
Signs of Safety beoogt een veilige (opvoed)situatie voor kinderen te creëren. De methode wordt toegepast in situaties waarin kindermishandeling wordt vermoed of is gesignaleerd. Het aangaan van een partnerschap met de ouders en hun netwerk is een belangrijk element.
Download de volledige methodebeschrijving
methodebeschrijving-signs-of-safety.pdf 855.64 KB
De methode wordt veel gebruikt door medewerkers in de jeugdzorg, kinderbescherming en AMK’s. In een procesevaluatie geven professionals aan dat de methode hen helpt in het werken met ouders, kinderen en netwerk in complexe zaken met veiligheidsvraagstukken. Ruim driekwart geeft aan dat Signs of Safety de werktevredenheid en werkvoldoening vergroot.
Doel
Het hoofddoel van Signs of Safety is het creëren van een veilige (opvoed)situatie voor het kind, waarbij duidelijk is welk concreet gedrag van ouders en netwerk nodig is om het kind te beschermen tegen het dreigend gevaar, als er niets aan de situatie verandert. Het dreigend gevaar wordt ingeschat op basis van schade die in het verleden is aangericht en de impact die deze heeft op het kind.
Doelgroep
De doelgroep bestaat uit gezinnen waarin kindermishandeling vermoed wordt of is gesignaleerd. Het is niet noodzakelijk dat de ouders of kinderen gemotiveerd zijn en/of besef hebben van het probleem. Er wordt ook gewerkt met ouders die de kindermishandeling ontkennen.
Wanneer na onderzoek blijkt dat het vermoeden van kindermishandeling onterecht was wordt met ouders en betrokkenen bekeken wat er nodig is om verder te kunnen.
Aanpak
Signs of Safety is een oplossingsgerichte benadering gericht op het creëren van veiligheid voor kinderen in situaties waar sprake is van (een vermoeden van) kindermishandeling. In alle fasen van het traject wordt samengewerkt met het gezin en de directbetrokkenen. De professional brengt tijdens een netwerkbijeenkomst samen met de betrokkenen (sociaal en professioneel netwerk) de situatie gedetailleerd in kaart. Gezamenlijk maken zij een veiligheidsplan waarin SMART-geformuleerde veiligheidsdoelen staan en daaruit voortvloeiende afspraken waarvoor alle betrokkenen verantwoordelijkheid nemen. De professional en het netwerk zien toe op naleving van de afspraken.
Het Signs of Safety model bevat een leidraad voor het handelen van de professional om de constructieve kant van de capaciteiten van een gezin beter uit te laten komen, te versterken en te beoordelen. De basishouding van de professional is een essentieel onderdeel van de aanpak. Een juiste basishouding betekent dat de professional de cliënt respecteert als iemand die het waard is om mee te werken en ervan uit gaat dat de cliënt zelf kan bijdragen aan het oplossen van de mishandelingssituatie.
Er is een aantal instrumenten ontwikkeld om de professional te ondersteunen bij het uitvoeren van de aanpak in de praktijk.
Uitvoerende organisaties
In 2006 was Bureau Jeugdzorg Drenthe de eerste die in Nederland met de Signs of Safety aanpak werkte, even later gevolgd door Bureau Jeugdzorg Zeeland. Sindsdien is het aantal instellingen in Nederland dat in de één of andere vorm werkt met Signs of Safety snel gegroeid. In een aantal regio’s gebruiken medewerkers van het voormalig Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK, tegenwoordig Veilig Thuis), Gecertificeerde Instellingen en Raad voor de kinderbescherming de aanpak, al dan niet in combinatie met andere methoden. Daarnaast wordt Signs of Safety gebruikt binnen diverse ggz-instellingen, de centra voor jeugd en gezin/sociale teams en binnen een aantal instellingen voor geïndiceerde jeugdzorg.
Elia International Limited
Joke Wiggerink
1/153 Kensington Street
East Perth WA 6004
Perth, Western Australia
joke.wiggerink@elia.ngo
www.signsofsafety.net
Elia International Limited
Marieke Vogel
Heesterlaan 41
9753 EE Haren
06-27104784
marieke.vogel@elia.ngo
Onderzoek
Momenteel voert TNO in samenwerking met NJI een onderzoek uit naar de mate van empowerment en cliënttevredenheid bij Jeugdbescherming Noord | Drenthe waar Signs of Safety wordt uitgevoerd. Jeugdbescherming Noord | Groningen fungeert als controlegroep.
Samenvatting werkzame elementen
- Door partnerschap aan te gaan met de betrokkenen wordt gewerkt aan een veilige (opvoed)situatie voor het kind.
- De benaderingswijze gaat ervan uit dat de cliënt zelf kan bijdragen aan het oplossen van de mishandelingsituatie en zich dan ook meer gerespecteerd gaat voelen.
- Gerichtheid op toekomstige veiligheid en op het formuleren van haalbare oplossingen.
- Er wordt inzicht verworven in de eigen doelen, sterke punten, bereidheid, vertrouwen en vermogen van de gezinsleden.
- Via netwerkbijeenkomsten wordt gebruik gemaakt van aanwezige hulpbronnen in het netwerk.
- Boven schuld verheffen van ouders/verzorgers vermijdt de mogelijke ontkenning van schuld door de ouders en het daaruit voortvloeiende meningsverschil.
- Het betrekken van kind(eren) zorgt voor een completer beeld van de situatie, geeft ouders meer inzicht in gevolgen van hun handelingen voor hun kind(eren) en ontlast de kinderen doordat hen duidelijk wordt gemaakt welke afspraken er zijn en waarom.
- Centraal stellen van de veiligheid van kinderen maakt het traject voor directbetrokkenen acceptabeler en vermindert handelingsverlegenheid van professionals op het moment dat er ingegrepen moet worden.
- Risicotaxatie via het framework, waardoor goed zicht ontstaat op gegevens die op gevaar en veiligheid wijzen, naast aanwezige krachten en uitzonderingen op de onveiligheid.
- De veiligheid en de vooruitgang worden aan de hand van schaalvragen zo concreet en gedetailleerd mogelijk in kaart gebracht.
- Het achterhalen van de uitzonderingen op het probleem laat zien dat het probleem niet altijd bestaat en geeft aanwijzingen voor oplossingen.