Nieuwe handreiking: pilot Veilige Wijken

Artikelenreeks Veilige Wijken

Binnen het programma Regenboogsteden is in 2022 de pilot Veilige Wijken uitgevoerd. Deze pilot had als doel om de veiligheid van lhbti+ personen in specifieke wijken te verbeteren. Hiervoor implementeerden twee organisaties, Dona Daria en Stichting Alle Kleuren, hun bestaande methode in deelnemende Regenbooggemeenten. In dit artikel blikken we terug op de pilot, en presenteren we de afsluitende handreiking over de pilot.

Bekijk de handreiking Veilige Wijken

Vanaf halverwege 2021 tot en met eind 2022 is de pilot Veilige Wijken uitgevoerd. De pilot valt onder het Regenboogstedenprogramma van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), waaraan 57 Nederlandse gemeenten meedoen. Deze gemeenten maken zich sterk voor het verbeteren van de sociale acceptatie, veiligheid en emancipatie van lesbische, homoseksuele, bi+, transgender en intersekse personen (lhbti+ personen). Acht van deze gemeenten deden mee aan de pilot Veilige Wijken, gericht op het vergroten van de veiligheid van lhbti+ personen in de eigen wijk. Hierbij werd bij elke gemeente één van de twee betrokken methodes gebruikt: Alle Kleuren of Samen in de Wijk. 

De methodes

De acht deelnemende Regenbooggemeenten hebben gekozen voor het gebruiken van één van twee mogelijke methodes. Deze methodes, Samen in de Wijk en Alle Kleuren, zijn gebaseerd op al bestaande aanpakken. De aanpakken zijn zo aangepast dat ze toepasbaar zijn op iedere wijk in Nederland. Ook zijn de methodes getoetst aan kennis uit bestaand wetenschappelijk onderzoek, om uit te lichten wat de werkzame elementen uit de methodes zijn.

Alle Kleuren

Stichting Alle Kleuren streeft naar een samenleving waarbij alle bewoners, waaronder expliciet ook lhbti+ inwoners, zich met elkaar verbonden en veilig voelen. De methode Alle Kleuren richt zich daarom ook op het verbinden van bewoners in een bepaalde wijk, waar de diversiteit van de bewoners als een positief verbindende factor wordt beschouwd. Er wordt in de wijk een kerngroep gevormd van deze betrokken bewoners en organisaties. De kerngroep initieert en organiseert in samenwerking met bovengenoemde partijen onder andere evenementen in de wijk en een reeks diversiteitsbijeenkomsten met thema’s als veiligheid, ondernemerschap, jongeren, mensenrechten, racisme en sport. Meer over Alle Kleuren vind je in de one pager Alle Kleuren en een interview over het verloop van de pilot Veilig Wijken.

Samen in de Wijk

Bij de aanpak Samen in de Wijk, uitgevoerd door emancipatie-instituut Dona Daria, wordt gewerkt met een ketenaanpak. In de wijk wordt een veiligheidsalliantie opgezet bestaande uit bijvoorbeeld sociale partners, de wijkagent, welzijnswerk, wijkbewoners(initiatieven), lokale zelforganisaties en lokale lhbti+ organisaties. De alliantie zet zich in voor een veiligere en leefbaardere wijk voor alle inwoners, met daarbij specifieke aandacht voor lhbti+ personen. In een alliantie-vorm wordt er gekeken wat er speelt in de wijk, hoe actuele gebeurtenissen kunnen worden opgepakt en wie welke rol daarbij heeft. Door het delen van kennis en ervaring en het creëren van inzicht bevordert de interventie het (veilig) samenleven. Meer over Samen in de Wijk vind je in de one pager Samen in de Wijk en een interview over de methode Samen in de Wijk in een wijk in Rotterdam.

De handreiking

In deze handreiking wordt de pilot verder toegelicht. De handreiking biedt uitgebreide omschrijvingen en theoretische onderbouwingen van de twee gebruikte methoden van de pilot Veilige Wijken. Deze kennis is bedoeld voor medewerkers van gemeenten en anderen die geïnteresseerd zijn in een wijkgerichte aanpak van de veiligheid van lhbti+ personen. Naast deze handreiking zijn er one pagers ontwikkeld van de twee methoden, die meer gericht zijn op het in de praktijk inzetten van de methoden. 

De handreiking bestaat uit vijf hoofdstukken. In hoofdstuk 1 worden de aanleiding en de opzet van de pilot beschreven. Hoofdstuk 2 gaat over de methode Alle Kleuren en hoofdstuk 3 gaat over de methode Samen in de Wijk. In hoofdstuk 4 wordt de werkwijze van de pilot Veilige Wijken toegelicht, waarin de verschillende onderdelen van de pilot worden beschreven. Hoofdstuk 5 bevat tot slot de conclusies en geleerde lessen van de pilot, inclusief praktische tips voor gemeenten die aan de slag willen met veiligheid in de wijk.

Download de handreiking Veilige Wijken

Afbeelding: Fleur Dikken