Voorbeeldroutes voor Simpel Switchen
De route van Sherona: van dagbesteding naar betaald werk
In deze publicatie staan de ontwikkelingen van Sherona, Maikel, Jan, Johnny en Ramon centraal. Het zijn vijf persoonlijke verhalen die getuigen van het zetten van stappen van de ene naar de andere vorm van werk, zoals de stap van dagbesteding naar betaald werk of van dagbesteding naar beschut werk. Met ups en downs, waaruit hun eigen doorzettingsvermogen spreekt én dat van anderen die hen hebben ondersteund bij het zetten van de stappen. Individuele verhalen die hopelijk ook herkenbaar zijn voor anderen die deze stappen willen zetten en voor wie hen daarbij ondersteunt. In dit artikel delen we de route van Sherona.
Na het voortgezet speciaal onderwijs wilde Sherona (22) graag doorstromen naar een mbo-opleiding. Vanwege haar leerachterstand bleek dit geen optie en begon ze aan een leerwerktraject in een verzorgingsthuis van Cordaan. Dit deed ze een halfjaar als dagbesteding, waarna haar werkbegeleider vond dat ze klaar was om door te stromen naar betaald beschut werk. Samen met een IPS-jobcoach kon ze gaan onderzoeken welke ondersteuning ze daarbij nodig had.
In die periode was het werken met collega’s een uitdaging. Sherona had een negatief zelfbeeld en vond het moeilijk zich te uiten als ze iets op haar werk niet fijn vond. Er werd vervolgens een beschut werk indicatie bij UWV aangevraagd en toegekend, en er werd een loonwaardemeting uitgevoerd. Eigenlijk was alles toen ‘klaar’ om de stap te zetten naar beschut werk. Dat zou in Sherona’s geval betekenen dat ze hetzelfde werk kon blijven doen, voor 21 uur per week, maar dan betaald volgens de beschut werken indicatie.
Stapje terug
In eerste instantie ging dat goed, maar na een tijdje had Sherona het er niet meer naar haar zin. Er vonden veranderingen op haar werk plaats waardoor zij zich niet meer veilig en vertrouwd voelde. Andere medewerkers, om te beginnen, gingen haar kortaf aansturen, waardoor ze het gevoel had niet meer zelfstandig te kunnen werken. En ze namen werk over, te snel naar haar zin, waardoor Sherona ook niet meer de ruimte kreeg om zelf te ontdekken wat ze wel of niet kon doen. Daarnaast ging haar IPS-coach met zwangerschapsverlof en ook haar ‘Harrie’ buddy ging weg. En ook thuis had ze het wat moeilijker. Haar ouders dachten verschillend over wat goed zou zijn voor Sherona en dat gaf spanningen. En dus besloot Sherona om een stapje terug te doen uit het verzorgingstehuis en over te stappen naar een dag-bestedingsplaats van Cordaan.
‘HARRIE’ is een collega die een soort mentor is voor een werknemer. De letters staan voor Hulpvaardig, Alert, Realistisch, Rustig, Instruerend en Eerlijk.
Rust en meer ruimte
Dat gaf haar rust en ruimte. Ze kreeg begeleiding van een gedragsdeskundige van Cordaan om wat assertiever te worden en haar zelfvertrouwen te vergroten. Daar leerde ze handvatten om dingen positief te bekijken en durfde ze makkelijker over haar gevoel te praten.
Hoewel de rust van de nieuwe dagbesteding goed was voor Sherona verveelde ze zich snel. Ze besloot terug te keren naar de zorg en begon in een kleinschalige zorginstelling voor ouderen als leerstagiaire in de dagbesteding. Daar merkte ze dat de ouderenzorg niet bij haar paste. Samen met haar IPS-coach onderzocht ze andere werkplekken, zoals een groot meubelbedrijf waar ze extra begeleiding kon krijgen. Ze behield haar baan in de zorginstelling vanwege de waardering van haar collega's en de structuur die het werk bood. Sherona wilde graag betaald werk vinden om in de toekomst begeleid te kunnen wonen en haar vaste lasten te kunnen betalen en om uit haar moeilijke thuissituatie te kunnen vertrekken.
Simpel Switchen: voorbeeldroutes
Hoe kun je de stap voor mensen in verschillende uitkeringssituaties van de ene vorm van werk naar de andere simpeler maken en belemmeringen voor het zetten van die stappen opheffen? Dat is de essentie van het landelijk actieprogramma Simpel Switchen. In een serie artikelen beschrijft Movisie voorbeeldroutes die Simpel Switchen voor burgers mogelijk maken om de best passende plek te bereiken. Simpel Switchen is voor iedereen anders maar wat daarbij belemmerend of bevorderend werkt is vaak voor veel mensen vergelijkbaar. De verhalen zijn gebaseerd op werkelijk bestaande personen, maar indien gewenst geanonimiseerd. We interviewden de betrokken persoon zelf, degene die een begeleidende rol had in het proces van de ene naar de andere vorm van werk en – in de meeste gevallen – ook een derde betrokkene zoals een trajectbegeleider van de gemeente of een jobcoach. In het actieprogramma Simpel Switchen werkt Movisie samen met o.a. Divosa (coördinator), Iederin, Ministeries SZW en VWS, LCR, MIND, SAM, VNG, en VGN.
Een positieve omslag
Sherona ontdekte vervolgens een vacature voor facilitaire dienstverlening op een school tijdens een open dag van Pantar, een sociaal ontwikkelbedrijf. Ze gaat met haar IPS-coach op gesprek en wordt aangenomen als pantrymedewerker in een leerstage traject. Na een nieuwe loonwaardebepaling wordt haar leerstage in maart '23 omgezet in een betaald contract van 21 uur per week. Haar jongerenuitkering stopt, maar haar inkomen stijgt. Sherona is zeer tevreden met haar werk: ze heeft goede collega's en voelt zich veilig en prettig. Ze is ook aangemeld voor begeleid wonen, waarbij haar IPS-coach betrokken blijft om haar te ondersteunen.
'Ik voelde bij de dagbesteding dat ik geen motivatie had om naar werk te gaan. Maar waar ik nu werk heb ik een nieuwe start kunnen maken, met nieuwe mensen om me heen'
Beschouwing: wat werkt en wat belemmert?
Sherona heeft in haar traject meerdere keren gewisseld tussen vormen van dagbesteding, en heeft een keer eerder een tijdelijke stap gezet naar beschut werken. Altijd was haar doel een betaalde baan in de toekomst. Inmiddels zit ze voor haar gevoel op een plek die goed bij haar past qua werkzaamheden, maar vooral ook omdat ze gewaardeerd wordt door haar collega’s. Er zijn een aantal succesfactoren en mogelijke belemmeringen om te delen met professionals rondom de ondersteuning die Sherona heeft ontvangen.
In de route van Sherona valt op dat ze vertrouwen en ruimte nodig heeft om het op haar eigen manier te doen. Bij de school krijgt ze die ruimte nu en die waardering vindt ze ook belangrijk.
Ook van belang is dat ze de ruimte heeft gekregen om te ontdekken wat ze leuk vindt. Binnen deze route is het van grote waarde geweest dat de IPS-coach aandacht heeft voor het bredere plaatje: die heeft haar bijvoorbeeld verwezen naar een gedragsdeskundige, heeft contact met de ouders en helpt haar bij het zoeken naar een woning zodat ze weg kan uit haar moeilijke thuissituatie.
Vertrouwd gezicht
In het traject van Sherona komt sterk naar voren dat de continuïteit in de ondersteuning van met name haar IPS coach een belangrijke rol speelt. Het belang van een vertrouwd gezicht speelt hier mee: de continuïteit in de relatie en ondersteuning zijn van grote toegevoegde waarde. Het ging minder met Sherona in de periode dat ze geen beroep meer kon doen op haar Harrie buddy en IPS-coach.
Professionele afweging: Wat is er mogelijk om Sherona continue, doorlopende ondersteuning te bieden op een manier die bij haar past? Regel bijvoorbeeld dat bij een onderbreking van een traject dezelfde coach het vervolg oppakt en bespreek onderling wat daarvoor nodig is.
Aansluiting bij interesses en behoeftes
Sherona heeft de ruimte ervaren om te ontdekken wat goed bij haar past. Ze kon dat op meerde plekken ontdekken.
Professionele afweging: Welke mogelijkheden zijn er om iemand te laten ontdekken wat echt goed bij diegene past?
Korte lijntjes met gedragsdeskundige
Sherona had behoefte aan ondersteuning bij haar emoties en gevoelens. Via het zorgbedrijf kon de IPS coach een gedragsdeskundige inschakelen die al zit aangesloten was bij het zorgbedrijf.
Professionele afweging: Heb je een duidelijk beeld van welke professionals ook een rol zouden kunnen vervullen? Zijn er onderling duidelijke afspraken gemaakt in overleg met Sherona?
Wat belemmert een duurzame en stabiele overgang?
Sherona wil graag begeleid gaan wonen. Haar thuissituatie is moeilijk, en dat beïnvloedt ook hoe ze in haar vel zit. Dat heeft daarmee ook een directe invloed op hoe zij haar werk kan doen. Op zichzelf wonen is dus een belangrijk onderdeel in het traject richting betaald werk. De gemeente heeft haar een indicatie gegeven voor begeleid wonen voor één jaar. Ze heeft zich aangemeld voor een woning, maar ze wordt niet overal geaccepteerd omdat ze haar indicatie na een jaar moet verlengen. De hoop is dat het verlengd kan worden of dat er een Wlz indicatie kan worden aangevraagd. Bij Sherona is er sprake van een beschermd wonen LVB indicatie. Voor de IPS coach is het nog niet meteen duidelijk of dit invloed heeft op het kunnen krijgen van een Wlz indicatie.
Fotografie: © Macsiers Imaging