(Arbeids)participatie - tools voor gemeenten
Diversiteitsfactoren
Participatie betekent letterlijk deelname. In deze context gaat het om deelname aan de samenleving. Denk aan het benutten van eigen kracht, het dragen van verantwoordelijkheid en je volwaardig onderdeel voelen van de maatschappij. Dit zijn belangrijke elementen voor een gelukkig en zinvol leven. Participatie gaat niet alleen om verschillende waardevolle vormen van werk, maar ook om het hebben van een dagritme, het hebben en onderhouden van sociale contacten, het volgen van een opleiding en het opdoen van vaardigheden.
Arbeidsparticipatie gaat over de inwoners die deelnemen aan het arbeidsproces. Volgens het CBS behoren alle 15- tot 75-jarigen tot de beroepsbevolking. Dit houdt in dat zij in theorie deelnemen aan de arbeidsmarkt. Toch neemt niet iedereen (volledig) deel aan de arbeidsmarkt vanwege ziekte, arbeidsongeschiktheid of andere taken als mantelzorgtaken of vrijwilligerswerk.
Als gemeente heb je te maken met meerdere wetten rondom arbeidsparticipatie, zoals de jeugdwet, de Wmo, de participatiewet of de Wlz. Integraal kijken naar arbeidsparticipatie is belangrijk, omdat verschillende manieren van participeren bijdragen aan de samenleving en aan het individu. Onderstaande tools en publicaties bieden hier een handvat voor.
Aan de slag:
- Participatiewiel: Het Participatiewiel vormt het uitgangspunt en brengt al deze vormen van meedoen in beeld. Centraal in het participatiewiel staan de individuele doelen van kwetsbare burgers om te participeren in de samenleving. Ook de relatie tussen relevante wettelijke kaders is in beeld gebracht. Daarbij staat de leefwereld van ieder individu nadrukkelijk centraal. Professionals en beleidsmakers kunnen met behulp van het Participatiewiel werken vanuit wat mensen belangrijk vinden en wat hun doelen zijn, in plaats van te redeneren vanuit wetten en regels.
- Keuzewijzer E-tools voor gemeenten die inwoners online willen betrekken: Burgers actief online betrekken bij beleid- en besluitvorming wordt een steeds normaler onderdeel van gemeentelijke participatietrajecten. Of het nu gaat om informeren en raadplegen tijdens de ontwikkeling van beleid of het meebeslissen over de uitvoering van concrete plannen en projecten. Er bestaat een heel scala aan digitale middelen die hierbij behulpzaam zijn. Om gemeenten enig inzicht te bieden in de mogelijkheden bracht Movisie de Keuzewijzer E-tools uit. Deze keuzewijzer geeft gemeenten een overzicht van veelgebruikte digitale participatietools, de toepassingsmogelijkheden en ervaringen van gemeenten.
- Werk en inkomen in integrale aanpakken: Integraal werken betekent dat de burger centraal staat. In een integrale benadering wordt er met één ondersteuningsplan voor één gezin gewerkt. Bij voorkeur met één contactpersoon die samen met de ‘klant’ de ondersteuning coördineert en regisseert. In deze verkenning bekijken we hoe werk en inkomen in integrale aanpakken vorm krijgt. Dat doen we zowel vanuit de theorie als de praktijk.
- KIX Works!: een methodiek die sociaal professionals in kunnen zetten in de ondersteuning van jonge vluchtelingen naar passende werk en onderwijs.
- Handreiking cultuursensitief werken: Deze handreiking van de VNG geeft handvatten om als beleidsmaker iedere inwoner te betrekken in de samenleving.