Aandacht nodig voor mediawijsheid in opleidingen zorg en welzijn
Hoe met (sociale) media om te gaan krijgt een steeds grotere invloed op het leven van mensen, zeer zeker ook op het leven van kwetsbare mensen. Movisie maakte in opdracht van Mediawijzer.net, het netwerk voor mediawijsheid in Nederland, het rapport ‘Vloek en zegen, mediawijzer in het sociaal domein’. Het rapport is de weerslag van een eerste verkenning door experts op terreinen als: Laaggeletterdheid en analfabetisme, inclusie en diversiteit, informele zorg, langer zelfstandig thuis wonen in de wijk, huiselijk en seksueel geweld en armoede en schulden. Movisie adviseert in het rapport onder meer om aandacht te besteden aan mediawijsheid in opleidingen zorg en welzijn.
Op al deze terreinen spelen media een grote rol, positief en negatief. Het is positief dat mensen elkaar kunnen vinden en leren kennen via social media, het is ook positief dat nieuwe technologieën mensen kunnen ondersteunen bij zorg en welzijn. Tegelijkertijd kunnen nieuwe media worden aangewend om kwetsbare mensen te pesten, af te persen of tegen hun zin te betrekken bij criminele activiteiten. Ook kunnen kwetsbare mensen verslaafd raken aan gokken of drugs omdat zij hier via digitale weg makkelijk mee in aanraking komen.
'De toenemende invloed van media biedt kansen en bedreigingen. Of het nu gaat om armoede, huiselijk en seksueel geweld, langer zelfstandig thuis wonen of laaggeletterdheid. Op vrijwel elk thema rust een vloek en een zegen.'
Om mee te kunnen doen in de samenleving moeten kwetsbare mensen gebruik maken van nieuwe media. Niet iedereen is echter mediawijs. Mediawijzer.net constateert zelfs dat de helft van de volwassen Nederlandse bevolking niet mediawijs is. En op basis van het rapport ‘Vloek en zegen’ constateert zij dat dit in toenemende mate geldt voor kwetsbare mensen. Het is dus zaak om bij hulp en ondersteuning aandacht te besteden aan mediawijsheid.
Aanbevelingen uit ‘Vloek en zegen, mediawijzer in het sociaal domein’:
- Besteed aandacht aan mediawijsheid in opleidingen als sociaal werk, gedrag en maatschappij, sociaal juridische dienstverlening, pedagogiek en verpleegkunde en in bestaande ondersteuning, bijvoorbeeld door sociale (wijk)teams.
- Sluit aan op het netwerk van kwetsbare mensen. Mensen met een beperking of analfabeten hebben moeite met het gebruik van media. Maar met behulp van hun netwerk kunnen zij er toch hun voordeel mee doen.
- Kwetsbare mensen en mensen die in een kwetsbare positie terecht zijn gekomen, hebben – net als ieder ander – het recht veilig online te zijn. Dit is bijvoorbeeld een uitgangspunt van safetyNed, een organisatie in Nederland die zich bezighoudt met veilig online gedrag bij slachtoffers van huiselijk geweld en hun professionals en daarin onder meer samenwerkt met experts van Facebook.
- Ontwerp nieuwe media en technologie volgens het principe ‘design for all’. Het heeft geen zin technische foefjes te bedenken of professionele ondersteuning of interventies te ontwerpen die niet aansluiten op de vermogens en vaardigheden van de doelgroep.
