Hannie van Leeuwen was een markante CDA-politica. Tijdens de jaarlijkse lezing die naar haar is vernoemd staat steeds een actueel thema centraal. Voorgaande lezingen werden verzorgd door Martin van Rijn (2013), André Rouvoet (2014), Kim Putters (2015), Jantine Kriens (2016) en Erik Dannenberg (2017). De eerste Hannie van Leeuwenlezing in 2012 hield Hannie zelf.

Trends in 2012

Janny Bakker-Klein refereert in haar lezing naar de trends die Hannie in haar lezing schetste. Hannie uitte destijds onder andere haar zorg over de toegenomen nadruk op de ‘eigen verantwoordelijkheid’, leverde kritiek op het VNG-project ‘De Kanteling’ dat volgens haar teveel was bedacht door gemeenten en niet door mensen die een beroep deden op de Wmo. Ook waren de adviesraden hier nauwelijks bij betrokken. ‘Reflecterend op de ontwikkelingen zoals Hannie die schetste in 2012 valt het mij op dat we sindsdien eigenlijk nog niet heel erg veel zijn opgeschoten’, aldus Bakker-Klein.

Anders Kijken

‘Ik wil u meenemen in een duiding van wat er in het sociale domein aan de hand is, zodat u na vandaag beter gaat begrijpen hoe het komt dat transformeren in het sociale domein zo weerbarstig is’, vervolgt Bakker-Klein haar lezing. ‘Maar ik hoop dat dit niet betekent dat we te lang stil blijven staan bij analyses van de werkelijkheid, maar dat we echt in de actie-modus komen.’ Volgens Bakker-Klein is ‘Anders Kijken’ de sleutel tot een succesvolle transformatie in het sociale domein. Ze nodigt de adviesraden sociaal domein uit om anders te kijken naar ambtenaren, anders te kijken naar mensen die ondersteuning nodig hebben en anders te kijken naar evaluatie en verantwoording. ‘Anders Kijken’ is ook de titel van haar proefschrift dat binnenkort verschijnt, over de vraag hoe het komt dat we in het sociale domein met mensen omgaan zoals we dat doen.

Kwaliteitskompas

Het verhaal van Janny Bakker-Klein is gebaseerd op haar ervaringen als voorzitter van de Raad van Bestuur van Movisie, maar zij put ook uit haar inzichten vanuit de dagelijkse praktijk in de afgelopen 12 jaar, waarin zij wethouder was in de gemeente Huizen en lid (en in het laatste jaar ook voorzitter) van de commissie gezondheid en welzijn van de VNG. Bakker-Klein raadt in haar lezing de adviesraden sociaal domein aan om beter gebruik te maken van instrumenten die door kennisinstituten ontwikkeld zijn, bijvoorbeeld het Kwaliteitskompas van Movisie en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi).

Tien geboden

Daarnaast formuleert ze tien geboden: ‘Als u deze tien geboden volgt, dan weet ik zeker dat u een enorme versnelling in de transformatie zult gaan brengen.’

1. Zet de verhalen van inwoners centraal en blijf weg uit de systeemtaal;
2. Pleit voor afschaffing van beleid of de systemen die niet bijdragen aan oplossingen voor reële problemen van deze inwoners;
3. Maak casuïstiekbespreking een vast onderdeel van uw agenda;
4. Heb vertrouwen in professionals en geef hen ruimte;
5. Wees kritisch op de manier waarop wordt omgegaan met evaluatie en verantwoording;
6. Wees u bewust van dominante mensbeelden in uw organisatie;
7. Ga in gesprek over (gedeelde) waarden en wat daarachter schuilgaat;
8. Zie transformatie niet als doel op zich, maar als middel om maatschappelijke resultaten te bereiken;
9. Zorg voor de condities voor een lerende cultuur in uw gemeente;
10. Zorg dat inwoners en ervaringsdeskundigen meedenken, meedoen én meebeslissen.

Download de lezing in pdf. Lees meer over de Hannie van Leeuwenlezing op de website van de Adviesraden Sociaal Domein.