Betere samenwerking binnen sociale wijkteams door werken vanuit zelfregie

Professionals in zorg en welzijn staan voor de uitdaging om meer te werken vanuit de zelfregie van mensen in samenspraak met het eigen netwerk. Een extra uitdaging voor professionals in de multidisciplinaire sociale wijkteams, waarin iedereen een andere taal spreekt. In Heerlen zijn diverse sociale wijkteams getraind door trainers van de zelfregietrainerspool van Movisie. Dit leverde een meer gedeelde visie en een betere samenwerking tussen de zorgprofessionals op.

De Heerlense pool bestaat uit trainers die deelnamen aan de train-de-trainer Zelfregieversterkend werken van Movisie. Professionals leren aan te sluiten op de talenten en het sociaal netwerk van hun cliënten. Daar waar dat netwerk grotendeels ontbreekt, werken ze aan het opbouwen en versterken van het netwerk. ‘In Heerlen pakte het trainingstraject goed uit, omdat de gemeente zich als eigenaar opstelde’, vertelt de betrokken Movisie-adviseur Anouk Poll. ‘Ook een goed georganiseerde stuurgroep van alle deelnemende organisaties en een professioneel ondersteuningsbureau (in dit geval het trainingsbureau van Meander) dat de trainingen faciliteerde droegen bij aan het succes.’

Voeden van zelfregietrainerspool

Naast de trainersgroep in Limburg is er ook een groep in Friesland die deel uitmaakt van de zelfregietrainerspool. De trainers zijn professionals, bijvoorbeeld Wmo-loketmedewerkers en maatschappelijk werkers die al enige ervaring hadden in het geven van trainingen. Poll: ‘Wij voeden de pool. Er is een online academie met beschikbaar trainingsmateriaal en een forum. Twee keer per jaar organiseren we een landelijke bijeenkomst voor alle trainers waarin ervaringen kunnen worden uitgewisseld.’

Kennis, houding en vaardigheden

De focus van de training ligt op reflectie en het eigen handelen van hulpverleners. Drie pijlers staan centraal: kennis, houding en vaardigheden. Wat is het belang van zelfregieversterkend werken? Hoe bejegenen we cliënten? Welke gesprekstechnieken zijn nodig? Door middel van een rollenspel met acteurs kunnen deelnemers hiermee oefenen. Op aanvraag van de stuurgroep is er samen met de trainers uit Heerlen nu ook een workshop speciaal voor managers ontwikkeld. ‘Het doel is het draagvlak voor het thema te vergroten en managers te motiveren om ‘werken vanuit zelfregie’ te implementeren’, aldus Anouk Poll.

Minder draaideurcliënten

Wat levert meer werken vanuit de zelfregie van cliënten nu op? Voor het derde jaar doen studenten hier onderzoek naar. Uit een onderzoek in 2013 van VU-studenten Jody Handgraaf en Nina Schouten bleek dat ruimte voor zelfregie en zelfredzaamheid essentieel voor cliënten is. VU-student Marlous Vlindt trok in haar scriptie 'Zelfregie in de praktijk' 2012 dezelfde conclusie. ‘Professionals denken niet meer meteen in oplossingen, maar zoeken naar wat de cliënt belangrijk vindt en wat de juiste weg is. De cliënt blijft zelf de richting bepalen’, aldus Anouk Poll. ‘Wanneer je vanaf het begin investeert in het betrekken van het eigen netwerk van de cliënt, heeft deze op de lange termijn minder professionele hulp nodig. Uiteindelijk zal door deze manier van werken het aantal draaideurcliënten afnemen.’

Meer informatie

Lees meer over de maatwerktraining ‘Werken vanuit zelfregie’. Eerder verscheen er een artikel over de zelfregietrainers in Heerlen in het magazine Meander’s. Lees ook het artikel ‘Sociale structuur in Heerlen aangepakt met eigen kracht’ dat aan de start van het traject op de website van Zorg + Welzijn verscheen.