Hoe stimuleer je ontmoeting tussen ouderen met een auditieve beperking?
Belang en uitdagingen in het opzetten en uitvoeren van passend aanbod
Ouderen die slechthorend of doof zijn maken zich zorgen over hun toekomst. Hoe kun je met een auditieve beperking anderen mensen blijven ontmoeten? Welk aanbod is er lokaal of landelijk voor deze groep ouderen? En wat is er nodig om passend aanbod te creëren?
Met deze vraag klopte Ellen Pals, programmacoördinator & Projectleider Haags Ontmoeten en Geeta Ramsaransing, adviseur bij Lijn 1 Haaglanden, aan bij Movisie. Een eerste verkenning laat zien dat er nog weinig aanbod is voor ouderen met een auditieve beperking. Toch ontdekten we kritische succesfactoren die kunnen helpen bij het creëren van passend aanbod. Pals deelt de ervaringen.
Movisie, Haags Ontmoeten en Lijn 1 Haaglanden zijn komen graag in contact met organisaties die passend aanbod voor ouderen met een auditieve beperking organiseren. Wil je jouw ervaringen delen? Mail naar Els Hofman.
Wat was de aanleiding voor jullie vraag?
In haar werk vanuit Haags Ontmoeten merkte Pals dat er een groep dove- en slechthorende ouderen in Den Haag is die zich zorgen maken over de toekomst, over het ouder worden. Pals vertelt: ‘Er is in het midden van het land een zorgcentrum voor dove ouderen waar ‘je naartoe gaat’, geven de ouderen aan. Maar steeds meer slechthorende en dove ouderen willen vanwege hun auditieve uitdaging niet hun sociale omgeving uit wanneer zij ouder worden. Ze willen thuis blijven en vanuit die omgeving op zoek naar alternatieven.’ Belangrijk dus om te kijken wat er is aan aanbod voor deze groep ouderen.
Waarom moeten we oog hebben voor deze ouderen?
De groep ouderen met een auditieve beperking is vaak nog onderbelicht, merkt Pals op. ‘De gedachte van Haags Ontmoeten dat er voor iedereen plek zou moeten zijn’, vertelt Pals. Voor ouderen met uiteenlopende culturele achtergrond zijn er mogelijkheden om elkaar stedelijk te ontmoeten. Dit zou ook voor ouderen met een auditieve beperking mogelijk moeten zijn: ‘Ouderen met een auditieve beperking moeten vanuit hun eigen woonomgeving niet sociaal geïsoleerd raken bij het ouder worden.’ Vanuit deze motivatie besloot ze te onderzoeken of er voldoende animo is om binnen Haags Ontmoeten een plek hiervoor in te richten.
Wat maakt het lastig om voor deze ouderen een passend aanbod te bieden?
Om aanbod te creëren binnen Haags Ontmoeten moeten er voornamelijk voldoende ouderen met een auditieve beperking zijn en die hiervan gebruik willen maken. Pals vertelt: ‘Er is een bepaald volume nodig om het financieel haalbaar te maken. Onder meer om een tolk en medewerker aan te trekken.’
Welke tips en inzichten uit onze gezamenlijke zoektocht nemen jullie mee naar jullie werkpraktijk?
Uit onze gezamenlijk verkenning blijkt vooral dat er landelijk en regionaal nog niet veel bekend is over georganiseerd samenkomen door ouderen met een auditieve beperking die behoefte hebben aan lichte ondersteuning, eenzaamheid ervaren of zinvolle daginvulling zoeken. Pals benadrukt: ‘Dat maakt dat we hierin graag koploper willen zijn om het gesprek hierover aan te gaan en te onderzoeken of we in de regio Den Haag een ontmoetingsplek kunnen ontwikkelen’.
Praktijkvoorbeeld: koffiemiddag voor slechthorende ouderen in Castricum
Sinds enkele maanden verzorgt Carla Min, sociaal cultureel werker bij Welzijn Castricum, samen met een collega een koffiemiddag voor slechthorende ouderen. Wat haar opvalt is hoe wisselend ouderen hun gehoorstoornis beleven, ervaren en ermee omgaan. Dat maakt ook dat ouderen wisselen in hun behoeften en voorkeuren. Uit een eerste rondvraag rolden verschillende wensen, zoals een spelletjesmiddag, een museumbezoek zonder andere gasten en een stiltewandeling. Met elkaar gezellig kletsen blijkt lastiger.
De belangrijkste redenen voor het organiseren van deze bijeenkomsten zijn het gezellig samenkomen en het lotgenotencontact. Belangrijke randvoorwaarden zijn de aanwezigheid van een schrijftolk, goede akoestiek om galm te voorkomen en aandacht voor vervoersmogelijkheden. ‘De schrijftolk is een must’, vertelt Min, zelf ook slechthorend, ‘omdat je ook moet liplezen, zelfs met een gehoorapparaat. Dat maakt een schrijftolk heel rustgevend.’ Ondanks de complexiteit die ontstaat door verschillende vormen van slechthorendheid en de individuele reacties, lijken er twee overkoepelende behoeften te zijn: het uitwisselen van ervaringen met lotgenoten en uitstapjes maken waar er geen geroezemoes van anderen is.
Succesfactoren bij het organiseren van activiteiten voor ouderen met een auditieve beperking
- Ouderen hebben vooral behoeften in het uitwisselen met lotgenoten en het maken van passende uitstapjes
- Organiseer activiteiten waarbij ouderen geen last hebben van geroezemoes
- Zorg voor een schrijftolk
- Locatie is belangrijk. Zorg voor goede mogelijkheden met het openbaar vervoer
- Om het financieel haalbaar te maken heb je voldoende deelnemers nodig
