Huiselijk geweld en kindermishandeling woekeren in het hart van onze samenleving. Iedereen kan ermee te maken krijgen. Laten we dat dan zomaar gebeuren? Dat willen we niet; we hebben in Nederland een uitgebreid stelsel van preventie en hulpverlening opgebouwd. We hebben randvoorwaarden geformuleerd, wetten en regels ingevoerd, samenwerking bevorderd, contactfunctionarissen benoemd, veiligheidshuizen opgezet. Er kwam een Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, een Verwijsindex risicojongeren, een landelijk dekkend netwerk van Veilig Thuis-regio’s. En toch. Toch worden in Nederland ieder jaar honderdduizenden mensen slachtoffer van huiselijk geweld.

'De cijfers dalen niet. Ondanks al onze inspanningen boeken we onvoldoende resultaat'

De cijfers dalen niet. Ondanks al onze inspanningen boeken we onvoldoende resultaat. We willen niets afdoen aan de inzet van al die beroepskrachten en vrijwilligers die met hart en ziel proberen dit geweld te keren. Maar we kunnen niet heen om deze uiterst pijnlijk conclusie: het geweld in de huiselijke kring loopt niet terug, het aantal dodelijke slachtoffers neemt niet af. Dat verontrust en emotioneert ons. Daarom slaan wij alarm. Wij, ondertekenaars van deze oproep, dragen als beleidsmaker, beroepskracht, bestuurder of ervaringsdeskundige uit alle macht bij aan het tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling. En wij erkennen dat het de hoogste tijd is om onszelf en andere betrokkenen een spiegel voor te houden en de vraag te stellen: wat moet er gebeuren om echte resultaten te boeken om een drastische teruggang van huiselijk geweld en kindermishandeling te bereiken? Met minder kan toch geen zinnig mens genoegen nemen?

Bekijk manifest huiselijk geweld te lijf

Sluit de kring van veiligheid

Huiselijk geweld is bij wijze van spreken nog maar net ‘uit de kast’. Geweld tussen familieleden en intieme partners is omgeven met felle emoties en taboes, het is iets waarvoor we terugdeinzen. De gedachte eraan doet huiveren en maakt onzeker. Dat verklaart wellicht waarom zo’n groot maatschappelijk vraagstuk zolang klein is gehouden. Zelfs in de publiekscampagnes die rond dit onderwerp worden gevoerd, wordt het nog op een omfloerste manier benaderd; de rauwe werkelijkheid is confronterend. Ook begint pas de laatste tijd door te dringen welke repercussies huiselijk geweld eigenlijk heeft. De gevolgen doen zich voelen tot ver buiten de ‘minisamenleving’waar de mishandeling plaatsvindt. Het ontwrichtend effect kan zich uitstrekken tot de meest uiteenlopende maatschappelijke gebieden, van zorg en justitie tot arbeid en economie. Om al deze redenen is een grootscheepse mobilisatie in de strijd tegen huiselijk geweld nodig. Dat geldt op het gebied van systeem en financiering, waar vrijblijvendheid en denken in beleidssectoren en specialismen het effectief handelen belemmeren. Maar even belangrijk is bewustwording en gesprek bij de beleidmakers, bestuurders en professionals die dat systeem dragen. En bij de naaste omgeving van daders en slachtoffers: familie, buren, kennissen en andere getuigen.

'Er hoort een ‘kring van veiligheid’ rond het benarde gezin te staan, een kring die zich moet sluiten bij dreiging van geweld'

Er hoort een ‘kring van veiligheid’ rond het benarde gezin te staan, een kring die zich moet sluiten bij dreiging van geweld. Nu gebeurt dat niet, te weinig of te laat. Om daarin verandering te brengen, moeten we methodes van werken veranderen en verantwoordelijkheden duidelijker definiëren. Dit vraagt naast een systeemverandering ook vooral een mentaliteitsverandering bij alle betrokkenen. We moeten opnieuw hardop ten opzichte van elkaar benoemen aan welke eisen ieder van de professioneel en vrijwillig betrokken mensen én organisaties moet voldoen.