Het eerste debat van de dag is een publieksdebat over het organiseren van burgerparticipatie en de ruimte die burgers hier zelf in krijgen. ‘Niet over iemand, zonder iemand praten’, is het credo van Marja Jager-Vreugdenhil, lector Samenlevensvraagstukken aan Hogeschool VIAA en Programmaleider Werkplaats Sociaal Domein Zwolle. Naast haar staat dan ook Karin ter Horst, ervaringsdeskundige en ‘bruggenbouwer’. In haar inleidende column vertelt Marja dat initiatieven van actieve burgers vaak door gemeenten worden toegejuicht, maar dat het moeilijk is om daarbij echt de ruimte te geven aan de dromen en idealen van de bewoners zelf. Initiatieven van bewoners moeten toch ergens passen in de logica van beleid en politiek.

Vertrouwen in plaats van wet- en regelgeving

Het verhaal van Marja is voor Karin ter Horst één en al herkenning. Met haar workshop ‘Life-Caroussel’ bouwt ze bruggen tussen burgers, bijvoorbeeld mensen in eenzaamheid en armoede. Karin doet dit omdat ze zelf een ‘armoedeval’ meemaakte. ‘Ik mocht mijn workshops bij een welzijnsorganisatie geven, maar deze organisatie had hier een andere bedoeling bij dan ik’, vertelt Karin. ‘Alles begint met erkenning en acceptatie. Geef de burger de ruimte voor zijn of haar ontwikkeling en de tijd om het leven weer op te pakken. Iedereen wil tenslotte van betekenis zijn. Dat begint met vertrouwen, niet met wet- en regelgeving.’

Sluit aan bij de initiatieven die er al zijn

Zijn initiatieven vanuit burgers altijd beter dan initiatieven vanuit gemeenten? De vraag is of burgerinitiatieven altijd duurzaam genoeg zijn, zo klinkt het in de zaal. Dezelfde vraag zou je kunnen stellen over initiatieven vanuit een gemeente, is een ander geluid. Iemand signaleert dat gemeenten de neiging hebben om initiatieven te kapen om er hun eigen invulling aan te geven. Sluit aan bij de initiatieven die er al zijn, is zijn advies. Er volgt een voorbeeld van een gemeente die een budget vrijmaakte dat burgers zelf aan initiatieven mochten besteden. Dit bleek een succes, er ontstonden initiatieven met veel impact die niet zo snel door gemeenten zouden zijn bedacht.

De ambtenaar als sociaal professional?

Tijd voor debat twee. ‘Er is sprake van een ongekende bemoeienis van de lokale overheid met sociaal werk. Niet alleen door bezuinigingen en aanbestedingen maar ook door taken en verantwoordelijkheden van het sociaal werk letterlijk over te nemen. De ambtenaar als sociaal professional! Daar moeten we onze vraagtekens bij plaatsen…’ Toby Witte roept in zijn inleidende column sociaal werkers op zich op te profileren als critical friends richting beleid en politiek. ‘Waar blijft onze strijdbare vuist?!’ In het panel zitten Wouter Struijk, wethouder in de gemeente Nissewaard, Renate Richters, wethouder in de gemeente Eindhoven, Lineke Verkooijen, lector bij hogeschool Windesheim en Sjef van der Klein, Sociaal Werker van het Jaar 2018.

De activistische sociaal werker

Moeten sociaal werkers activistisch zijn? Daar zijn de meningen over verdeeld. Renate Richters: ‘Ik heb de input van partijen die met de voeten in de klei staan heel erg nodig. Wat is nu het effect van de genomen besluiten?’ Er wordt geconstateerd dat er vooroordelen bestaan over de term activistisch. Alsof activisme alleen zendend kan zijn. Door activistisch te zijn zorg je voor verbinding en laat je het beleid zien hoe het in de praktijk werkt.

Lees het volledige verslag van het debat op de website van de Werkplaatsen Sociaal Domein.