Geweld echt aanpakken vergt hele lange adem

Er komt een nieuwe campagne tegen huiselijk geweld. Deze keer worden vooral omstanders aangesproken om te helpen. ‘Zij kunnen inderdaad een hele grote rol spelen’, vertelde Nelleke Westerveld van Movisie in het televisieprogramma EenVandaag op 29 augustus 2023. ‘Maar er moet óók meer oog zijn voor de oorzaken. Uit cijfers van de zogenoemde Prevalentiemonitor 2022 van het CBS blijkt dat afgelopen jaar in Nederland maar liefst 1,3 miljoen mensen van boven de 16 jaar slachtoffer waren van huiselijk geweld. In 850.000 gevallen ging het om structureel geweld, dus maandelijks, wekelijks of zelfs dagelijks. Nu wil de Rijksoverheid met een nieuwe campagne omstanders stimuleren om het gesprek met slachtoffers van huiselijk geweld aan te gaan. Maar dat is niet heel makkelijk’, zegt senior projectleider sociale veiligheid Westerveld van kennisinstituut Movisie. ‘Het is niet altijd bekend bij omstanders dat er sprake is van huiselijk geweld, want het vindt vaak verborgen plaats.’

(Ex-)partner of familielid is dader bij 4 op de 5 gedode vrouwen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft een jaarlijks rapport gepubliceerd over het aantal mensen dat om het leven gebracht is. In 2022 werden 142 mensen gedood. Dit zijn 16 slachtoffers meer dan in 2021, een toename van ruim 12,5 procent. De meeste slachtoffers vielen in Rotterdam, meldde RTL Nieuws op 28 augustus 2023. ‘De toename deed zich vooral voor onder vrouwelijke slachtoffers. Zij werden vaak in hun eigen woning met een steekwapen of door wurging omgebracht. In de periode 2018 tot en met 2022 had de politie bij 99 procent van alle vrouwelijke slachtoffers, een vermoedelijke dader of dader in beeld. Zes op de tien werden in die periode door hun partner of ex-partner omgebracht. Bij vrouwen tussen de 20 en 60 jaar was dit driekwart. Eén op de vijf vrouwen werd door een familielid om het leven gebracht. Volgens Nelleke Westerveld, deskundige partnergeweld Movisie, worden meer vrouwen vermoord door een partner nadat ze de relatie met hem hebben verbroken. ‘Soms geven vrouwen aan dat ze uit angst niet weg durven gaan’, zegt ze. ‘Weggaan kan een aanleiding zijn voor ernstiger geweld.’

Burgerparticipatie: Op zoek naar álle stemmen

De tegenstellingen in de samenleving nemen toe. Veel mensen vragen zich af of de politiek wel in staat is om oplossingen te bieden voor de reusachtige opgaven waar Nederland voor staat. Is burgerparticipatie de oplossing om de kloof tussen burgers en politiek te dichten? En wat kan de Sociaal-Economische Raad (SER) hieraan bijdragen?, vroeg de belangrijkste adviesraad voor regering en parlement over sociaaleconomische vraagstukken zichzelf af op Ser.nl, 23 juni 2023: ‘De elite tegenover het volk. De rijken tegenover de armen. De Randstad tegenover de regio’s. De stad tegenover het platteland. Boeren tegenover natuurbeschermers. De tegenstellingen in de samenleving lijken groter dan ooit. En dat terwijl de crises en transities die nu spelen breed gedragen beslissingen vragen. Hoe doe je dat als steeds meer mensen zich minder vertegenwoordigd voelen door de politiek, en instituties als de SER? Met dit vraagstuk houdt Daan de Bruijn, senior onderzoeker Zeggenschap en Burgerbetrokkenheid bij Movisie, zich al jaren bezig. Hij heeft veel ervaring met participatieprojecten. ‘Er wordt nu van alle kanten om vernieuwing en versterking van de democratie geroepen. Op lokaal niveau springen referenda, enquêtes, klankbordgroepen, stadsgesprekken, burgerbegrotingen en ook steeds meer burgerberaden als paddenstoelen uit de grond. Het is waar dat burgerparticipatie kan helpen om burgers meer te betrekken bij het maken en uitvoeren van beleid. Maar het is niet de heilige graal. Want als participatie niet divers genoeg is, kan dit zelfs het tegenovergestelde effect hebben.’

De Buurtagenda: een succesvol voorbeeld van slow social work

In Moerwijk-Oost, een van de armste buurten van Nederland, werkte Movisie samen met gemeenteambtenaren, professionals en inwoners aan een buurtagenda. Daarmee krijgen zowel professionals als inwoners een rijker beeld van de mogelijkheden in de buurt. Radboud Engbersen legde op 14 augustus 2023 in Zorg + Welzijn uit hoe je als sociaal werker zo'n buurtagenda helpt opstellen.

Sociaal werker moet uit anonimiteit komen

SociaalDomein sprak met Sonja Liefhebber over de uitkomsten van haar Movisie rapport ‘Sociaal werkers anno 2023’. ‘Nog steeds is het moeilijk om wat sociaal werk is goed af te bakenen. En is het niet duidelijk wie er precies onder de beroepsgroep valt. Wel is nu helderder geworden waardoor dit komt. Je zou kunnen zeggen dat het gemis aan een duidelijk profiel van de sociaal werker niet zo belangrijk is, zolang hun belangrijke werk maar wordt gedaan. Dat klopt niet helemaal, vindt Liefhebber. ‘Voor de ‘sociaal werker’ zelf kan het een probleem zijn. De overstap naar een andere functie kan worden bemoeilijkt, omdat iemand zich niet herkent in een vacature, die misschien wel heel goed zou kunnen aansluiten op wat hij kan. Het gemis aan een duiding kan ook een werkgever parten spelen die niet weet of hij iemand moet uitnodigen voor een sollicitatiegesprek, omdat het gezien zijn huidige functiebenaming onduidelijk is of hij wel voor de functie is gekwalificeerd.’

Dyonne van Haastert over haar Identity Project

Als ik je de vraag zou stellen; ‘Wie ben jij? Wat zou je dan zeggen? En hoe ontdek je jouw eigen identiteit. The Identity Project is een nieuw lesprogramma waar Kennisplatform Inclusief Samenleven -onderzoekers Mehmet Day en Mariam Badou mee experimenteren op drie middelbare scholen. Dyonne van Haastert van Kennisplatform Inclusief Samenleven maakte een portretreeks over jonge mensen met verschillende culturele roots. Onder de titel Overal Vandaan. Het programma ‘De nacht is ZWART’ op Radio 1 interviewde Dyonne op 3 september 2023.