Het is goed dat alle gesprekspartners vooraf nadenken over het gesprek. Hiermee voorkom je dat zowel cliënten als mantelzorgers zich beter voordoen, met als resultaat dat ze minder zorg toegewezen krijgen dan nodig. Maar de voorbereiding kan ook doorschieten, bijvoorbeeld als cliënten van tevoren al exact geformuleerd hebben hoeveel uur huishoudelijke hulp ze nodig hebben. Of als een Wmo-consulent het gesprek ingaat met de gedachte ‘mevrouw Jansen krijgt maximaal drie uur hulp per week’. Zo komen beide gesprekspartners tegenover elkaar te staan en ontstaat er een situatie waarbij winst voor de één automatisch verlies voor de ander betekent.

Voorkom strijd

Met kennis en vaardigheden uit mediation kan deze strijd voorkomen worden. Een goed keukentafelgesprek verloopt namelijk zo gelijkwaardig mogelijk. Mediation werkt vanuit het principe dat mensen zelf mogelijke oplossingen bedenken. Bij mediation gaat het erom dat mensen aangeven waar ‘de pijn’ zit en waar zij behoefte aan hebben. De betrokkenen onderzoeken, eventueel samen met een mediator (bemiddelaar), samen het vraagstuk. Daarbij is het van belang om eerst vragen te stellen en niet te snel in oplossingen te denken.

Wat is de betekenis?

In het keukentafelgesprek kunnen gesprekstechnieken uit mediation helpen om samen te onderzoeken waar onderliggende behoeften en mogelijkheden liggen. Bijvoorbeeld door als consulent te communiceren op ‘betrekkingsniveau’. Dat werkt zo. In eerste instantie gaat u niet te veel op de inhoud in, maar kijkt u naar onderliggende zaken, zoals zorgen, behoeften en motivaties. Het gaat om het zoeken van betekenis: wat betekent die hulp voor u? Wat maakt het belangrijk? Wat gebeurt er als deze er niet meer is?

Boodschap

Door verder te vragen, komen er mogelijk heel andere oplossingen boven tafel dan beide partijen van tevoren hadden bedacht. Anders gezegd: het gaat allereerst om de boodschap achter dat wat gezegd wordt. Daarmee voorkomt u dat er te snel over een oplossing gepraat wordt. Als het bijvoorbeeld om huishoudelijke hulp gaat, is het belangrijk om eerst te bespreken wat het wegvallen of verminderen ervan betekent voor de cliënt en mantelzorger. Misschien gaat het niet alleen om de hulp bij het schoonmaken, maar vindt iemand het praatje met de huishoudelijke hulp eigenlijk nog veel belangrijker.

Goed gesprek

Een goed keukentafelgesprek is een gesprek waarin iedereen zich gehoord voelt. Een gesprek waarin oplossingen boven tafel komen die aan de kern van de vraag tegemoet komen. De kracht van mediation is dat het gaat om écht luisteren en op zoek gaan naar het achterliggende verhaal. Die mediationtechnieken zijn bijzonder handig bij het keukentafelgesprek. Daarmee voelen cliënt en mantelzorger zich gehoord en erkend. Dit leidt tot een beter gesprek en een betere oplossing.

Dit artikel verscheen eerder in MOVISIES