‘Tijdens mijn scheiding liet mijn ex-man mij een lijst zien van alle schulden die op mijn naam stonden, bij elkaar 20.000 euro. Hij had 25 schulden op mijn naam gezet met mijn handtekening eronder. Ik had niet door dat hij dat had gedaan. Om dit af te lossen heb ik in de Wet Sanering Natuurlijke Personen (WSNP) gezeten, een regeling die het mogelijk maakt om na drie jaar weer schuldenvrij te zijn.

Na die drie jaar doken er toch nog weer oude schulden op. Ik heb een rotjeugd gehad, niet geleerd hoe ik met geld moest omgaan of hoe ik dingen moest regelen. Ik heb wel eens een 'gratis' telefoon aangenomen van een bedrijf, en later kwam dan een hoge rekening. Ik snapte het gewoon niet en kon moeilijk nee zeggen tegen telefonische verkopers.

Na de scheiding liet ik weleens een rekening open staan. Ik heb vier kinderen en moest voor hen van alles regelen, papieren die ik niet begreep. Ik had op een gegeven moment zelfs een brief op mijn voordeur met de tekst 'deurwaarders zijn niet welkom aan mijn deur'. Ik voelde me zo bedreigd. Totdat ik ging verhuizen en mijn begeleiders al die brieven tegenkwamen. Ik ben toen onder curatele gesteld.’   

Begeleiding nu beter dan vroeger

‘Het is qua hulp nu wel beter geregeld dan vroeger’, zegt Ans. ‘Er wordt naar het hele plaatje gekeken en niet naar één onderdeel van iemands leven.’ Met haar bewindvoerder heeft ze afgesproken dat als ze een mail niet begrijpt haar bewindvoerder dan met haar meekijkt. ‘Zij begrijpt dat ik er moeite mee heb, dus ze vraagt mij ook vaak of ik het snap en wat ik er van onthouden heb. Ze blijft het net zo lang uitleggen, totdat ik het begrijp’.

‘Als ik weer een verkoper aan de lijn krijg, dan zeg ik, bel mijn bewindvoerder maar'

Telefonische verkopers te woord staan gaat haar nu goed af. ‘Als ik weer een verkoper aan de lijn krijg, dan zeg ik, bel mijn bewindvoerder maar, en dan stoppen ze meestal wel’, lacht ze. Ook heeft ze zich ingeschreven in het bel-me-niet register. ‘Toch word ik nog steeds gebeld door verkopers, ik begrijp niet hoe dat kan.’

Verhuizing naar andere gemeente

In 2019 verhuisde Ans naar een andere gemeente. Ze heeft toen met haar toenmalige curator afgesproken dat die haar bewindvoerder én mentor zou worden. ‘Nu heb ik een vaste persoon die ik al ken met wie ik alles kan regelen. Anders had ik helemaal opnieuw moeten beginnen en dat heb ik mijn leven lang al gedaan.’ Daarnaast heeft ze een persoonlijk begeleider van een organisatie die mensen met een beperking ondersteunt. Ze is blij met de begeleiding die ze krijgt. ‘Als mijn bewindvoerder niet bereikbaar is, kan ik altijd mijn persoonlijke begeleider een whatsappje sturen.'    

Waar Ans tegenaan loopt

‘Ik heb moeite met lezen, ik kan geen hele lappen tekst lezen en struikel over moeilijke taal. Bijvoorbeeld brieven van de gemeente, belastingdienst, huisarts of de specialist. Ik kan wel op internet, maar als je dan wordt doorverwezen naar andere pagina’s via een link, dan weet ik het niet meer.’

‘Ik heb een opleiding gevolgd waarin ik beter heb leren schrijven en lezen.' Grappend zegt Ans: ‘Het moet niet zo zijn dat als ik een brief of mail schrijf naar minister De Jonge, dat ik dan elke keer aan mijn coach moet vragen of zij wil controleren.' Ze vervolgt: ‘Die opleiding heeft me heel erg geholpen maar het zou helpen als instanties wat makkelijkere taal gaan gebruiken.’

‘Met mijn bewindvoerder/mentor heb ik afgesproken dat zij mijn vaste lasten betaalt en dat ik per week huishoudgeld krijg. Als ik iets extra’s nodig heb kan ik dat vragen. Ik wil gewoon niet meer in de schulden komen. Ik heb heel veel moeite met rekenen en cijfers. Ik raak snel in paniek bij het zien ervan. Zoals het nu gaat het goed.’

Handige hulpmiddelen die Ans ons tipt

‘Als er niemand is die mij op een moment kan helpen, dan heb ik altijd nog de VraagApp op m’n telefoon. Een organisatie uit Amsterdam heeft deze app ontwikkeld en het LFB, de landelijke belangenorganisatie door en voor mensen met een verstandelijke beperking, heeft hieraan meegewerkt. Als ik een moeilijke brief krijg, maar ook als ik niet weet hoe lang bonen moeten koken dan kan ik mijn vraag stellen in de vraagapp. Er zitten vrijwilligers achter de app die mijn vraag beantwoorden’.

• Steffi is ook een handige site waar zaken zoals het aanvragen van een DigiD op een makkelijke manier worden uitgelegd.
• 'Als ik een brief krijg die ik niet begrijp plak ik er een sticker op en stuur ik het terug. Ik heb een stapel stickers van Totaal Onbegrijpelijk thuis liggen.'
• Waarom moeilijk doen? Als het ook makkelijk kan! is een workshop over begrijpelijke informatie van LFB.
• Bindkracht10 heeft een aantal tekeningen ontwikkeld. Dit helpt om de situatie beter uit te leggen in een gesprek. Er zijn tekeningen over het ordenen van administratie, hoe het werkt met deurwaarders en wat een stabilisatietraject is. 

Nog een extra tip van Ans: ‘Het is handig als je tijdens hulpverleningsgesprekken iemand (een naaste, goede vriend, vertrouweling die op afstand woont), erbij mag hebben die via een videocall kan meepraten. Of dat je het gesprek mag opnemen zodat je het later terug kunt luisteren.’

De wens van Ans

‘Het mooiste zou zijn als mensen worden opgeleid tot LVB-specialist die bij zorgorganisaties gaan werken en daar de signalen kunnen herkennen bij hun cliënten. Zij kunnen dan ook een brug slaan naar het LFB om mee te kijken en te denken.’

Met dank aan Ans Broelman / LFB