Waarom dit thema?

Marcel: ‘Zes jaar geleden brachten we ons jaarboek ‘Wat werkt nu werkelijk’ uit. Over de opmars van wetenschap in het sociale beleid en de uitvoering. We beschrijven daarin dat we de contouren zagen van een evaluatierevolutie, de databases met kennis over interventies waren de meest zichtbare uiting daarvan. We vroegen ons af hoe het daar nu mee zou staan? Als je om je heen kijkt valt al snel op dat de revolutie in alle stilte is doorgegaan. Alphen aan den Rijn is daar een goed voorbeeld van, met die nadruk op het kijken naar effecten voor inwoners. Interessant is ook Amsterdam, waarvan journalist Jelle van der Meer de eenzaamheidsaanpak beschrijft. Inderdaad, met bewezen effectieve oplossingen.’

Bestel het nieuwste nummer van TSV

Wat was voor jou een eyeopener?

Daniël: ‘Twee dingen. Ten eerste hoe relatief nieuw de evidenced based stroming in Nederland is en wat voor verschil het gemaakt heeft. Als je leest dat dokters in 1996 nog vooral op eigen inzicht totaal verschillende beslissingen over behandelingen namen, is dat wel opmerkelijk. Dat kun je je nu niet meer voorstellen. Als je kijkt naar wat werkt valt mij ook het belang op van medewerkers bij gemeenten die initiatieven vanuit burgers of organisaties oppikken en helpen om die verder te ontwikkelen. Dat zijn ambtenaren die er in geloven en helpen de kar te trekken. Je ziet dit duidelijk terug in verschillende artikelen in ons dossier 'What works: De sluipende revolutie in het sociale domein'.’

Wat viel je op bij het interview met staatssecretaris Blokhuis?

Marcel: ‘Opvallend vond ik vooral zijn diep gewortelde innerlijke overtuiging dat je als wethouder goed beleid maakt met behulp van onderzoek en wetenschap. Zijn eigen ervaringen als wethouder van Apeldoorn spelen daarin een grote rol. Hij was ook niet benauwd om daar in één adem aan toe te voegen dat er bij gemeenten nog een wereld te winnen valt, omdat ze nog veel te weinig gebruik maken van kennis.’

Niemand veronderstelt meer dat wetenschappelijk onderbouwde interventies chirurgisch precies worden toegepast.

Welk artikel moet iedereen vooral lezen en waarom?

Marcel: ‘De bloemlezing met korte statements van onderzoekers waarmee het dossier opent. We spraken voor dit nummer met een tiental wetenschappers die zich al jarenlang met het sociale domein bezighouden en waarvan sommigen in het verleden ook wel kritisch waren over de nadruk op evidence based beleid of praktijk. Wat mij opvalt is dat we de fase van karikaturen (‘het is een keurslijf zonder ruimte voor de professional’) voorbij zijn. Niemand veronderstelt meer dat wetenschappelijk onderbouwde interventies chirurgisch precies worden toegepast. Dat is een frame, zegt de Nijmeegse evidence based-professor Bea Tiemens. Promovenda Renske van der Zwet noemt het een groot conceptueel misverstand: het gaat bij evidence based practice natuurlijk om de wetenschappelijke kennis, maar zeker zo belangrijk zijn de expertise van de professional en de wensen van de cliënt.’ Daniel: ‘Een artikel wat ik zeer boeiend vind is ‘Vroeg Eropaf - voorkomt dakloosheid’. Het artikel laat zien hoe je met goede samenwerking van een kleinschalig initiatief in Amsterdam tot een goed ontwikkelde preventie aanpak kunt komen die in ongeveer een derde van de gemeenten gebruikt wordt.’

Tegen de huidige trend in groeit jullie tijdschrift. Hoe lukt dat?

Marcel: ‘Het blijft moeilijk, een blad op papier. Een papieren tijdschrift in combinatie met aansprekende bijeenkomsten voor betrokkenen in het sociaal domein zie ik als noodzakelijke aanvulling. Hans Boutellier, lid van onze redactieraad, noemt dat ‘zwaartepunten’ naast de relatieve lichtheid van een website. Daniel: ‘Ik denk dat we een brug weten te slaan tussen onderzoek, de politiek en de praktijk. Uit een lezersonderzoek dat wij eerder dit jaar hebben gehouden op onze website bleek dat we een gevarieerde groep lezers hebben: van sociale professionals en beleidsmakers tot studenten en onderzoekers. Ik denk dat hetzelfde geldt voor de lezers van ons blad. Ondanks dat we een breed publiek bereiken geeft toch 76 procent aan dat ze de informatie op hun werk of studie gebruiken.’

Met wie maken jullie de site?

Marcel: ‘Bij de site zijn onze wetenschappelijke partners onmisbaar. Sinds twee jaar drukt de Nederlandse Sociologische Vereniging, die alle sociologie-afdelingen van Nederland vertegenwoordigt, een grotere stempel op de bijdragen. We zijn zogezegd versociologiseerd. Dat is een verrijking, want sociologen hebben ons veel te vertellen en mogen een veel grotere rol in het maatschappelijke debat spelen.’ Daniël: ‘Er zit een duidelijk stijgende lijn in het aantal bezoekers op de site. Dit jaar hebben wij gemiddeld 77.000 sessies per maand, dat is een aanzienlijke groei ten aanzien van voorgaande jaren (2017: 65.000; 2016: 47.000; 2015: 54.000).’

De inzet van sociaal werk zal een hot item worden, van nadruk op individuele hulp naar meer collectieve aanpakken – hoe doe je dat?

Wat zijn de plannen?

Marcel: ‘We zullen opnieuw met elk nieuw tijdschrift een interessante bijeenkomst organiseren. Komend nummer gaat over de lokale democratie en hoe die het beter kan doen. De inzet van sociaal werk zal ook een hot item worden, van nadruk op individuele hulp naar meer collectieve aanpakken – hoe doe je dat? Schulden en armoede blijft een thema en heel belangrijk zal ‘onzeker werk’ worden: laag betaald, zonder zekerheden. Werk heeft belangrijke functies die steeds meer onder druk komen te staan, en Nederland loopt daarin voorop: status verwerven, sociale relaties opbouwen en persoonlijk groeien. En voor een grote groep kwetsbaren blijft de economische groei een fata morgana. Met de sociologen zullen we een panel op poten zetten dat voortdurend commentaar op actuele kwesties zal geven. Genoeg inspiratie op de plank dus!’

Naar de website socialevraagstukken.nl