Fatima en Lody leerden elkaar kennen tijdens een iftar (red. maaltijd die tijdens de Ramadan na zonsondergang wordt genuttigd) bij de Politie Amsterdam. ‘Er was meteen een klik’, vertelt Fatima. ‘We komen allebei uit het oosten van het land en vonden elkaar in de projecten waar we mee bezig zijn. Vervolgens zijn we gaan samenwerken op het gebied van diversiteit.’ Waaronder voor Amsterdam Inclusief, een diverse groep van negen mensen, die in gesprek gaat met de Amsterdamse burgemeester en wethouders.

Krachten bundelen

Lody: ‘Wij houden ons bezig met alles wat schuurt of beter kan, als het gaat om inclusie in Amsterdam. Zoals het personeelsbeleid van de gemeente met betrekking tot diversiteit. Of escalatie van de onderlinge verhoudingen in de stad; denk aan Palestina-Israël protesten op straat of toenemende haat naar moslims.’

Wij focussen op wat we van elkaar leren en wat ons verbindt

Fatima: ‘We zijn allebei actief bezig met maatschappelijke vraagstukken. In die overeenkomsten vinden we elkaar, ongeacht onze achtergrond. We bundelen onze krachten, die samenwerking is uitgegroeid tot een vriendschap.’ 

'Een rabbijn en een moslima'

Een vriendschap die, tot verbazing van zowel Lody als Fatima, verwonderde reacties oproept. Een rabbijn en een moslima. Lody: ‘Er is geen haat tussen Marokkanen en Joden, die is er nooit geweest. Ondanks de heersende gedachte in de maatschappij. Ook wij verbazen ons over mechanismen als antisemitisme, moslimhaat en exclusie. Daarom focussen wij op wat we van elkaar leren en wat ons verbindt.’

 ‘We vormen samen de samenleving. Je kan grote ambities hebben om de wereld te veranderen, maar die werken alleen als je kleinschalig begint.’ Fatima: ‘Wij hebben vaak gesprekken over het dagelijkse leven, daar begint het. Laten we ons in elkaar verdiepen.’ 

Blindheid, geen wijsheid

Fatima illustreert haar zorg over escalatie in de samenleving met de toenemende moslimhaat door politici, waar zij ook in het stuk voor NieuwWij over schrijft. ‘Dit is onacceptabel, als moslima accepteer ik niet dat ik als anders word gezien. Dat is blindheid, geen wijsheid. We moeten stoppen met het ‘vingerwijzen’ naar de islam. Het gaat niet om moslims, dit is niet de islam. De islam is een religie. Net als het christendom en ook in de islam zijn er verschillende stromingen en interpretaties.’

Dat is blindheid, geen wijsheid. We moeten stoppen met het ‘vingerwijzen’

Juist het benoemen van een ander als de ander of het benadrukken van de religieuze achtergrond is een groot deel van het probleem, vult Lody aan. ‘Ik was laatst op een islamitische basisschool (red. voor de methodiek Saïd & Lody). Daar sprak ik met leerlingen over de aanslagen in Parijs, Nice en Wenen. Dat is geen discussie of een gesprek over religie. Dat gaat over hoe ernstig dit is. Zo simpel is het voor kinderen; dit hoort niet. Dat is eyeopening, juist voor volwassenen.’

Maar het begint ook bij de taal die je gebruikt. Niet alleen het woord de, maar ook woorden als tolerantie, dragen niet bij aan een respectvolle samenleving. Lody: ‘Ik ben geen voorstander van het woord tolerantie. Dat duidt op een verschil in status; vanuit mijn positie tolereer ik jou. Ik sta hier en jij daar. We moeten juist op gelijkwaardig niveau met elkaar in gesprek gaan.’

Hoe ga je de dialoog aan? Ook al groeit de frustratie?

Lody: ‘Wees niet afwachtend, maar neem een verbindende rol op je. Wacht niet af tot het verkeerd gaat. Bewaak vrijheid van meningsuiting, maar doe dat met fatsoen en zoek uit waar die grens ligt.'
Fatima: ‘We hebben dezelfde normen en waarden. Toon interesse in elkaar en behandel elkaar met fatsoen.’ 

En, stelt Lody: ‘Wat Fatima en Lody kunnen, of Lody en Saïd, kan iedereen. Wij zijn twee burgers, die hetzelfde doel hebben: een fijne samenleving creëren waar iedereen mee kan doen. Wat heeft een ander te bieden? En hoe kunnen we ons aan elkaar aanpassen, in plaats van te verwachten dat mensen zich aan jouw normen en waarden aanpassen. Zie een ander en zijn of haar perspectief op de samenleving als een verrijking.’

‘Goede hoop voor de toekomst?’

Lody: ‘Ik ben hoopvol. Je moet niet de ambitie hebben om de hele wereld te veranderen. Ook al is het een druppel op een gloeiende plaat, met iedere druppel kan je veel bereiken.’

Fatima: ‘Ik heb zeker goede hoop dat er bruggen worden geslagen in de toekomst. Dat mensen elkaar vinden. Ik maak mij hard voor die boodschap, ook al doe je dat op individueel niveau.’

Dit artikel is geschreven door Dyonne van Haastert