Senioren sterker maken: hoe stimuleer je beleidsparticipatie van ouderen?

‘Senioren sterker maken: fysiek en sociaal’ is een regionaal en door ZonMw gefinancierd project waarin de gemeenten Rotterdam, Vlaardingen, Dordrecht en Papendrecht met een breed scala aan partners samenwerken aan het versterken van het preventieve gezondheidsbeleid gericht op senioren. Dit gebeurt door de inzet van erkende interventies, van en met elkaar te leren en door senioren te betrekken. We gingen erover in gesprek met projectleider Mariëlle van Ooijen.

Kun je iets vertellen over de aanleiding voor het maken van de infographic?

‘Hoewel er veel draagvlak is voor ouderenparticipatie, merkten we binnen het project Senioren sterker maken: fysiek en sociaal dat gemeenten er nog mee worstelen hoe ze vorm en inhoud kunnen geven aan beleidsparticipatie van ouderen. We informeren en bevragen ouderen vaak wel, soms vragen we hen ook om advies, maar het lijkt nog lastig om hen een echt actieve rol te geven waarin zij co-creëren of meebeslissen. 

Daarom hebben we onderzocht hoe we beleidsparticipatie van ouderen kunnen ondersteunen. In een ‘gebruikerssessie’ gingen we met beleidsmedewerkers van verschillende gemeenten na welke vragen zij hebben over beleidsparticipatie van ouderen, waar zij tegenaan lopen en welke tool(s) hen kunnen ondersteunen om beleidsparticipatie van ouderen meer onderdeel te maken van beleid en uitvoering. Daarnaast gáven we ook informatie: een overzicht van (reeds bestaande) tools, tips en best practices die kunnen helpen bij het vergroten van de kennis en kunde rondom ouderenparticipatie. Dit overzicht werd gelijk al erg goed en ‘als zinvol’ ontvangen door de deelnemers van de gebruikerssessie. Er was behoefte aan. Na de gebruikersbijeenkomst hebben we de deelnemers een aantal vervolgscenario`s voorgelegd: een infographic met daarin de bestaande tools, tips en best practices verzameld kreeg van de meeste deelnemers de voorkeur met als doel beleidsparticipatie van senioren te ondersteunen.’

Waarom kunnen gemeenten hier hun voordeel mee doen? 

‘Beleidsmedewerkers gaven aan behoefte te hebben aan ondersteuning op het gebied van beleidsparticipatie van senioren. Er is absoluut draagvlak voor ouderenparticipatie, maar er blijken ook nog veel vragen en uitdagingen te zijn. Daar tegenover staat dat er al best wat informatie en tips met betrekking tot ouderenparticipatie bekend is. De infographic benoemt en ‘bespreekt’ de meest gehoorde drempels als het gaat om ouderenparticipatie en geeft een overzicht van de informatie die er al is. Het ging er in deze infographic dus niet zo zeer over om nieuwe informatie te geven. We hebben juist geprobeerd om de stappen overzichtelijk weer te geven, net als de drempels waar beleidsmedewerkers tegenaan (kunnen) lopen.’

Wat is de ervaren meerwaarde van de samenwerking tussen de betrokken gemeenten, Genero en Movisie?

‘Binnen de vier gemeenten die betrokken zijn bij ‘Senioren sterker maken: fysiek en sociaal’ merkten we dat ouderenparticipatie wel degelijk draagvlak heeft, maar dat het ook moeilijk is om ouderen écht een actieve rol te geven. Genero had dit eerder al opgemerkt en wilde graag meer om het actief betrekken van senioren bij beleid en uitvoering te ondersteunen. Met dit project hadden we gemakkelijk toegang tot beleidsmedewerkers van vier verschillende gemeenten, zodat we duidelijk konden krijgen waar beleidsmedewerkers tegenaan lopen en waar zij behoefte aan hebben als het gaat om ouderenparticipatie. 

Met Genero en Movisie hebben we twee partijen met expertise op het gebied van ouderenparticipatie, zij waren samen verantwoordelijk voor de inhoud van de infographic. Bovendien hebben de partijen een groot netwerk, waardoor de infographic breed verspreid kan worden. De landelijke rol die Movisie speelt bij onder andere het (Programma) ondersteunen van thuiswonende ouderen binnen de Werkplaatsen Sociaal Domein is in die zin ook waardevol. Ik denk dat het de werkplaatsen die bezig zijn met dit thema kan helpen en stimuleren om ouderen actief te betrekken bij het vormgeven en uitvoeren van het programma.’