Wat verandert: de waarde van werkzame mechanismen voor de praktijk van sociaal werk

Deze publicatie gaat over werkzame mechanismen: processen die eraan bijdragen dat een bepaald gewenst effect optreedt. Of het nu gaat om het voorkomen van eenzaamheid, het helpen ontplooien van talent, het verbeteren van het speelklimaat op pleinen, of het voorkomen en bestrijden van discriminatie, bij een geslaagde aanpak is er altijd sprake van een werkzaam mechanisme.

Werkzame mechanismen zijn lang niet altijd direct zichtbaar. Het veranderen van de sociale norm, of empowerment van mensen in armoede kun je niet direct waarnemen. Maar er ligt wel een mechanisme aan ten grondslag en dat kan in samenwerking tussen cliënt, burger, professional, beleidsmaker en onderzoeker worden achterhaald. Vaak weten we al uit eerdere ervaring en onderzoek welk mechanisme tot welk resultaat kan leiden.

In het sociaal werk vragen professionals vaak om werkzame elementen. Een logische vraag. Vertel ons wat de belangrijkste aspecten zijn waar we rekening mee moeten houden, dan doen wij de rest. Wij betogen dat je er met werkzame elementen alleen niet bent. Bij verandering gaat het om een proces. Wanneer je weet welke elementen belangrijk zijn, weet je nog niet wat je met die elementen moet doen, om een proces van verandering in gang te zeten. Met werkzame mechanismen kunnen elementen in perspectief worden geplaatst. We laten dit zien aan de hand van praktische  voorbeelden.

Lees ook het artikel dat eerder op de website van Zorg & Welzijn verscheen.