Best practices: aansluiting in de wijk realiseren op innovatieve wijze

Verslag leerbijeenkomst Van beschermd wonen naar beschermd thuis - deel 2

Anders werken levert vaak verrassende initiatieven op. Dat bemerkte de gemeente Groningen toen zij een innovatieatelier opzette samen met Buro Bries. Maar ook Jessie Pleij voelt zich als coach bij Buurtcirkel niet langer louter brandblusser. Op de landelijke leerbijeenkomst Hoe creëer je buurt voor Iedereen met als thema ‘Van beschermd wonen naar beschermd thuis’ op 21 mei kwamen deze best practices uitgebreid aan bod. Ook leerden deelnemers ondernemend te denken. “Een ondernemer blijft altijd aan de bal.”

Gemeente Groningen en Buro Bries: 'denk als een ondernemer'

Tezamen met Freerk Jan Bruins van Buro Bries presenteerde beleidsadviseur Sylvia Bloemendaal van de gemeente Groningen hun innovatieve aanpak om de integratie te vereenvoudigen van mensen die vanuit Beschermd Wonen & Opvang zelfstandig gaan wonen in de buurt. Zo min mogelijk in- en uitstromen, zo vatte Bloemendaal de visie van de gemeente samen. “Ons streven is een inclusieve samenleving. Een buurt waar iedereen welkom wordt geheten en zich welkom voelt. We waren benieuwd naar nieuwe ideeën hierover bij aanbieders. Daarom kozen we samen met Bries voor een andere aanpak. Geen usual suspects maar juist degenen die echt vernieuwend denken.” De uitgangspunten van de nieuwe opzet waren: cofinanciering en kleine bedragen (€15.000), inzet op duurzaamheid en begeleiding naar duurzaamheid. Leidend was echter het ondernemersperspectief. “Denken als een ondernemer levert andere inzichten en resultaten op.” Buro Bries hanteert daarbij de methodiek ‘Effectuation’, opgebouwd uit vijf principes. Waarbij het belangrijk is dat je fouten mag maken, dat maakt het project juiste sterker. Zie tegenslagen als kansen, gebruik ze om verder te komen en je plan te verbeteren.

Lees ook het interview met Freek Jan Bruins

Hoe leer je ondernemend denken? Lees deze vijf tips van Freerk:

1.    Gewoon beginnen, ook als de methode nog niet volledig helder voor je is. Opschrijven en gaan. Want fouten bestaan niet.
2.    Vraag anderen om mee te denken en te doen.
3.    Wees niet bang om kwetsbaar te zijn.
4.    Kijk wie belang heeft bij jouw initiatief. Als iemand er geen belang bij heeft dan kan het een interessant externe visie zijn, maar verwacht daar niet veel van. Zoek eerder medestanders.
5.    Denk in mogelijkheden, begin klein en blijf vooral zelf aan de bal.

Plushome

Tijdens de bijeenkomst gingen de deelnemers aan de slag met de werkwijze en een zelf ingebrachte casus. Dat leverde verrassende resultaten op.
Zo kwamen Sanne Elbers (coördinator) en Lilian Janssen (bestuurder) van Plushome op onverwachte nieuwe ideeën uit.

'Plushome is een ambulante organisatie die (regio Arnhem en Utrecht) begeleiding biedt aan momenteel 150 mensen met een verstandelijke beperking en een psychische problematiek inclusief behandeling en activerend werk. We willen de methode toepassen op het buurtetentje dat we organiseren in onze wijk. We bedachten tijdens de workshop: hoe kun je mensen en organisaties met elkaar verbinden en datgene dat je hebt uitbreiden? Zo is een kok vinden altijd lastig. Maar waarom gaan we niet op zoek naar een activerende werkplek die mensen opleiden tot het vak? Voor hen is het een leuk initiatief, in een andere omgeving en ze komen in contact met andere mensen. Zo kregen we steeds meer ideeën, de bijeenkomst heeft ons echt geïnspireerd. Wellicht gaan wij het etentje vervangen door een duurzamer initiatief, waarbij voor ons meer het accent op begeleiden ligt dan op uitvoeren.'

Buurtcirkel

Een voorbeeld van een innovatieve manier om aansluiting in de wijk te realiseren is Buurtcirkel, een initiatief ontwikkeld door Pameijer. Zij gaven een presentatie over Buurtcirkel Maassluis.

Bekijk presentatie

Dat mensen na drie jaar zelfstandig moeten kunnen functioneren en daarmee niet van levenslange zorg zijn voorzien, kenmerkt Buurtcirkel.

'Destijds zorgde het voor een nieuwe mindset', vertelt strategisch adviseur Freek Heerema van + Vijf/Pameijer. De belangrijkste begeleidingsprincipes van Buurtcirkel zijn:

  • geloven dat mensen in staat zijn tot herstel
  • focus op eigen talent en mogelijkheden
  • vertrouwen in de deelnemers
  • kortdurend, maximaal drie jaar begeleiding

De buurtcirkel is een eenvoudig model. Het bestaat uit mensen die bij elkaar in de buurt wonen, redelijk bereikbaar voor elkaar zijn en elkaar makkelijk kunnen ontmoeten. Het is bedacht in Londen. De begeleiding van de deelnemers bestaat uit een professional en een vrijwilliger, de zogeheten  goede buur.

Brandjes blussen is verleden tijd

Voor professionals vereist deze manier van werken ook een andere houding, vertelt coach Jesse Pleij, werkzaam bij Buurcirkel Maassluis. 'Na drie jaar ambulante hulpverlening kreeg ik het gevoel een soort van brandblusser te zijn.' Dit resulteerde in een sterke afhankelijkheidsrelatie met de cliënt. 'Mijn rol nu is het groepsproces ondersteunen, en vertrouwen hebben in de dynamiek van de groep. De omgeving functioneert daarbij als vangnet.' Het brandjes blussen behoort inmiddels tot de verleden tijd', antwoordt zij op een vraag vanuit het publiek. 'Naast mij zijn er anderen die een oplossing kunnen bieden. Het netwerk is groter en zij helpen mee blussen.'

Werkwijze verschilt per plaats

Voor Buurtcirkel is geen indicatie vereist. Per plaats verschilt ook de werkwijze. Zo bestaat buurtcirkel Rotterdam uit een kookclub die wekelijks bijeen komt. Ook de deelnemers aan Buurtcirkel kunnen verschillen. Deelnemer Ton Haddema van buurtcirkel Maassluis meldde zich via een kennis aan. Na zijn ontslag en verhuizing vanuit Rotterdam sloeg de eenzaamheid toe. 'Langzaam bouwde ik een nieuw netwerk op. Wat ik prettig vind aan Buurtcirkel is dat niets hoeft. Er is geen vast programma dat je moet volgen. En als je even niet komt, dan wordt door de goede buur gevraagd of er iets aan de hand is.' Dat er weleens een deelnemer uit de groep is gezet, hebben beiden nog niet aan de hand gemaakt. Volgens Freek Heerema is dit weleens voorgekomen, in een groep waar mensen met dezelfde achtergrond teveel domineerden.

Een top 5 voor de start van Buurtcirkel.  

Maak de principes van Buurtcirkel onderdeel van je organisatie strategie

  1. Houdt het perspectief van Buurtcirkel in het vizier: het is gebaseerd op tijdelijkheid én eigen regie,  blijf toewerken naar zelfstandigheid van de deelnemer
  2. Betrek cliënten /deelnemers bij de ontwikkeling van buurtcirkel
  3. Zorg voor een ondersteuningsstructuur van de buurtcirkelcoach(es) en projectleider
  4. Borg aanloopkosten en (langere) termijn financiering

 

Leren, inspireren delen

Movisie organiseert bijeenkomsten in het teken van leren, inspireren en delen. Iedere bijeenkomst staan succesvolle praktijkvoorbeelden centraal. Door middel van concrete werkvormen gaan we tijdens de bijeenkomst zelf aan de slag met nieuwe werkwijzen en methodieken. Hou onze agenda in de gaten voor de data.