Door de bril van…. de ouderenadviseur

Silvia Adrichem is ouderenadviseur en sociaal werker bij Radius in Leiden. Ze is daarmee op de hoogte van het reilen en zeilen van ouderen en de specifieke behoeften en de gesprekstechnieken die voor ouderen geschikt zijn. Leiden is een van de lerende praktijken van In voor mantelzorg-thuis die door samenwerking tussen organisaties in de regio werkt aan betere ondersteuning voor mantelzorgers van ouderen. In deze serie vragen we de mensen die hieraan meedoen: waarom ben jij In voor mantelzorg?

Wat is je rol bij In voor mantelzorg-thuis?  

‘Vanuit een kerngroepoverleg zijn we met heel veel organisaties bij elkaar gekomen om de gang van zaken omtrent mantelzorg te bespreken. Toen is ons gevraagd of wij mee wilden doen en dat wilden wij wel. Voor corona hebben we elkaar een aantal keer gezien om samen toe te werken naar een nieuwe gezamenlijke werkwijze om mantelzorgers te ondersteunen. Het experiment* waarbij ik ben betrokken is ‘de mantelzorger op een gedeelde eerste plaats’. Voor mij is het innoveren net zo belangrijk als het werk zelf. Elke dag kijk ik met nieuwe ogen, er kan iedere dag een nieuwe ontmoeting zijn en een nieuwe ontwikkeling waar je van kunt leren. Wat gaat er goed en waar willen we meer van? Samen de goede dingen doen. Dat willen we. En daarom doe ik mee.’ 

'Elke dag kijk ik met nieuwe ogen, er kan iedere dag een nieuwe ontmoeting zijn en een nieuwe ontwikkeling waar je van kunt leren'

En wat gaat er dan al goed? 

‘Ons werk is wel zichtbaar, maar op het moment dat we naar degene die zorg krijgt, gaan, hebben we niet altijd genoeg aandacht voor mantelzorgers. Het is daarom belangrijk dat we beseffen dat we daar ook tijd voor moeten vrijmaken. Dit betekent dat we tijdens het huisbezoek tijd nemen om aan de mantelzorger te vragen: “Hoe gaat het nu met jou?” We hebben een speciale vragenlijst gemaakt om te peilen of er sprake is van overbelasting en waar meer behoefte aan is. We merken dat daar verschillend op gereageerd wordt. Sommigen vinden het lastig om vragen te beantwoorden met degene die ze verzorgen erbij, anderen hebben gewoon te veel aan het hoofd. Een grote groep is er gelukkig ook heel positief over en blij mee.’ 

Wat hebben jullie al gedaan? 

‘We streven er naar de mantelzorger beter zichtbaar te maken. En daarom gaan we in het dossier al goed aangeven hoe het met de mantelzorger gaat. We kunnen via gesprekken vanuit het sociaal wijkteam vervolgens toewerken naar speciale begeleiding. Er zijn echt al stappen gezet, maar we hebben ook nog veel werk te verzetten. Bijvoorbeeld op het onderwerp respijtzorg. Hier gaan we op samenwerken met bijvoorbeeld de organisaties ‘Netwerk levensvragen’ en Humanitas. Zij kunnen meehelpen met het voeren van gesprekken om dit te realiseren en de behoefte van de mantelzorgers bespreekbaar en zichtbaar te maken.’ 

'Soms is een luisterend oor genoeg, maar ook daar moet tijd voor gemaakt worden'

Wat is je droombeeld? 

‘Eigenlijk is dat om alle mantelzorgers de juiste hulp te geven en dat we hierin samen de juiste dingen doen. Ik zou dat heel graag in de praktijk in een mooie vorm zien. Hiervoor is het nodig dat mantelzorgers zichtbaarder worden. Dat kan misschien door een activiteit te organiseren, waar mantelzorgers bij elkaar komen. Op die manier maken we het plezierig en geven we hopelijk ook wat veiligheid en geborgenheid voor de mantelzorger. En erkenning en het gevoel dat ze er niet alleen voor staan. Een vangnet voor ze zijn, als netwerk van organisaties, dat zou mooi zijn. Het is per persoon verschillend wat aan eventuele hulp nodig is. Soms is een luisterend oor genoeg, maar ook daar moet tijd voor gemaakt worden.’ 

Heb je nog een tip of hart onder de riem voor mantelzorgers in deze coronatijd? 

‘Wanneer je het gevoel hebt dat je vastloopt op welk punt dan ook, emotie, zorg… maak het bespreekbaar! Maak van je hart geen moordkuil. Als je het niet bespreekbaar maakt, dan slurpt het energie en die heb je heel hard nodig. Alles dat in de buurt is aan thuiszorg en andere hulp, kun je aanspreken. Vraag of iemand tijd voor je heeft en stel, als het antwoord ‘nee’ is, de vraag ‘wanneer heb je wel tijd voor me?’ Doe dit bij iemand waarbij je je geborgen voelt. Er zijn zoveel mogelijkheden en als we het samen doen, komen we het samen te boven. Het wordt alleen maar heel zwaar als je het allemaal alleen blijft dragen. Maak het lichter en deel het. Ook als hulpverlener!’ 

*In voor mantelzorg-thuis werkt volgens de methode van Waarderend onderzoeken. Dit betekent dat wordt gekeken naar wat goed gaat. Ook worden experimenten gedaan om te zien welke verbeteringen in de praktijk wel of niet werken.