Hoe bent u bij In voor mantelzorg-thuis terechtgekomen?

‘Ik ben werkzaam voor de Protestantse Wijkgemeente de Open Hof in Ede, onderdeel van de Protestantse Gemeente Ede. Een van de werkgroepen binnen de wijkgemeente is de werkgroep Zorgzame Kerk, waar ik voorzitter van ben. Omzien naar elkaar, binding en verbinding, is een levenshouding. ‘Er zijn voor wie jou nodig heeft’. Wat kunnen wij voor anderen betekenen? Onder de noemer Zorgzame kerk dragen wij bij aan verschillende sociale activiteiten in de wijk.

Vijf jaar geleden kregen we via Malkander (de welzijnsorganisatie in Ede, red.) de vraag of wij iets konden betekenen voor statushouders op het gebied van taalondersteuning om de integratie te bevorderen. Er kon hulp en ondersteuning worden geboden en er werden contacten binnen het welzijnsnetwerk gelegd. Vanaf 2018 hebben wij ons georiënteerd op de problematiek van de mantelzorg. Vanuit de werkgroep werd contact opgenomen met de samenlevingscoach Mantelzorg van Malkander om te zien wat wij hierin konden betekenen.

Er werden door Malkander vervolgens in de Open Hof twee bijeenkomsten over ‘signaleren’ georganiseerd voor contactpersonen, ouderlingen, diakenen, en vrijwilligers. Zij zijn de eersten die achter de voordeur komen en signalen opvangen. Ze gaven aan het lastig te vinden een beeld te krijgen van wat er speelt en hoe je het gesprek daarover met betrokkenden aangaat. Terwijl dat juist essentieel is om overbelasting van de mantelzorger tijdig te signaleren en bespreekbaar te maken, vanuit een vertrouwensrelatie. En daarmee de juiste hulp op de juiste plek te krijgen. Vorig jaar kreeg Malkander de vraag om mee te doen aan het programma In voor mantelzorg-thuis en wij zijn er toen bij aangesloten.’

Hoe kun je mantelzorgers ondersteunen?

‘Juist als mensen die mantelzorger zijn zich terugtrekken, is er soms meer aan de hand. Juist dan moet een mantelzorger actief benaderd worden. Dan is het belangrijk om binnen een netwerk samen te werken om alle ondersteunende ‘hulp op maat’, in te schakelen die nodig is. De mantelzorger kan zo worden ontlast en geholpen, hij doet het niet alleen! Juist die ontkenning en dat terugtrekken kunnen betekenen dat die mantelzorger hulp nodig kan hebben.’

Heeft u een mooi voorbeeld van hoe die samenwerking kan verlopen?

‘Een mooi voorbeeld vanuit het pastoraat is een bezoek aan een oudere mevrouw. Tijdens het bezoek werd geconstateerd dat het helemaal niet goed ging met de mevrouw des huizes. Haar zoon was uit zijn huurwoning gezet en bij moeder ingetrokken. Zij kwam vervolgens in acute financiële nood, omdat haar uitkering werd ingetrokken. Er werd direct contact opgenomen met een contactfunctionaris binnen het netwerk, die de casus overnam en contact opnam met de contactfunctionaris van de gemeente. Via de diaconie is vervolgens gezorgd voor leefgeld om de tijd tot de hervatting van de uitkering vanuit de gemeente te overbruggen. Dat is dat netwerk, met korte lijnen dat zo mooi werkt!’

Wat gaat er goed?

‘Eerst dacht ik dat we weinig konden betekenen voor het landelijke project In voor mantelzorg-thuis, maar nu zie ik wel de meerwaarde, omdat nu ook op andere plekken meer wordt doorgevraagd en meer wordt samengewerkt. De afgelopen jaren zijn er bruggen gebouwd, we weten elkaar te vinden.

Op sommige plekken wordt nog enige terughoudendheid gesignaleerd, mogelijk vanuit het idee dat alles in de eigen kring kan worden opgelost, of dat eerdere pogingen om te komen tot een netwerkoverleg is mislukt. Toch zie ik binnen het huidige project positieve ontwikkelingen en draagvlak ontstaan. Goed voorbeeld doet volgen! Het blijft spannend, maar bijvoorbeeld in wijk Ede-Centrum is de wijkcoach bereid om in gesprek te gaan om te kijken of er vanuit de bestaande situatie, een netwerkoverleg kan worden versterkt of opgezet.’

Wat is uw droombeeld?

‘Vanuit het uitgangspunt gelijkwaardigheid een passend maatwerk, dat alle drempels wegvallen tussen organisaties en we elkaar ondersteunen zonder uit te gaan van eigen belangen. Alleen het belang van de cliënt moet tellen, denkend vanuit relaties, vanuit het hele menszijn en netwerk van mensen. Hulp zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig is.’

Wat heeft u daarvoor nodig?

‘Gedreven regiehouders met visie, die anderen weten te binden en dezelfde motivatie hebben om over het domein van hun eigen organisatie heen te kijken. De regiehouder moet verstand hebben van de sociale kaart en regel- en wetgeving en zich bewust te zijn van de mogelijkheden en beperkingen bij de inzet van vrijwilligers. Vrijwilligers kunnen niet zomaar overal op ingezet worden. Ik hoor nog te vaak al heel snel ‘dat kan de vrijwilliger dan mooi doen.’

Wat zou uw tip zijn voor mensen in deze tijden van corona?

‘Ik zou zeggen: mensen binnen de organisaties, wees benaderbaar! Zet op je website of in lokale bladen dat je mag bellen of mailen. Doe dit met teksten die nieuwsgierigheid en bewustwording opwekt, visualiseer. Vanuit de Open Hof hebben we zelf oproepen gedaan en telefonisch of fysiek op afstand, contact gezocht en onderhouden, en artikelen, columns geplaatst op website en kerkbladen. Mantelzorgers heb ik daarnaast ook doorverwezen naar Mantelzorgtrefpunt, van daaruit zijn digitale bijeenkomsten georganiseerd. Ik zie trouwens overal hele mooie initiatieven ontstaan tijdens deze crisis, door jong en oud. Prachtig om te zien dat dat kan!’