'Het ideale slachtoffer bestaat niet'

Vorig jaar luisterde ik in een zaaltje in Den Haag naar Tessel ten Zweege. Tessel werd door haar toenmalige vriend mishandeld. Ze had blauwe plekken en beetsporen op haar neus. Haar vriendin zei: 'Als ik niet beter wist zou ik denken dat je mishandeld wordt, maar dat zou jij nooit toelaten!'. Het werd de titel van Tessels boek. En het zal mij altijd bijblijven.

Dit is waarom het zo moeilijk is om op een goede manier hulp te bieden aan slachtoffers van huiselijk geweld. We zien ze niet als slachtoffers. Zij zien zichzelf niet als slachtoffer. En als we hen wel zo zien, dan zien we ze opeens alléén nog maar als slachtoffer. Tessel vroeg ons in dat zaaltje ook: 'Jullie hebben het over ex-plegers, maar wanneer ben je ex-slachtoffer?'  

Victim Blaming

Waar slachtoffers van misbruik en geweld mij op gewezen hebben, is dat die beelden van slachtoffers in de maatschappij ook vaak leiden tot victim blaming. Dat is heel pijnlijk om te moeten verdragen. En we zouden er echt ons best voor moeten doen om te zorgen dat dit niet gebeurt – ook al gebeurt het niet altijd bewust. Victim blaming heeft te maken met het beeld dat we hebben van een ideaal slachtoffer: een slachtoffer is zwak, een slachtoffer is onschuldig en deugdzaam. Een slachtoffer gedraagt zich zo dat het risico op slachtofferschap zo klein mogelijk wordt. En als het slachtoffer daar niet aan voldoet, denken we dat diegene wel iets gedaan moet hebben om zo behandeld te worden.

In huiselijk geweldszaken gaat het vaak over een dynamiek in een relatie, waarin zwakte en sterkte elkaar afwisselen, waarin het slachtoffer soms ook kwaad is en zich afreageert, waarin soms de relatie wordt verbroken, maar soms ook weer hersteld wordt. Dat maakt het lastig om niet te denken: 'Waarom gaat ze dan ook niet weg?'. Huiselijk geweldszaken maken soms dat professionals zich machteloos voelen. Niemand van ons wil zomaar accepteren dat slechte dingen ook goede mensen overkomen. Dan is het soms makkelijker om de onmacht weg te drukken en het slachtoffer de schuld te geven. 

Lees de volledige blog op koepeladviesraden.nl

In het najaar komt de vernieuwde versie van de handleiding Relatiewijs uit. De methode RelatieWijs bevat onder meer handleidingen, hand-outs en casuïstiek. RelatieWijs ondersteunt je in het tijdig signaleren, bespreekbaar maken en beoordelen van relationeel (grensoverschrijdend) gedrag. En helpt je hierop adequaat te reageren.

In 2023 vinden er weer basistrainingen RelatieWijs plaats. Deze zijn gepland op 22 september 2023 en op 10 november 2023. 

Lees meer over deze trainingen op de website van Hobéon