In Israël wordt gewerkt met een persoonlijk ontwikkelplan per leerling of student. Het ministerie van Onderwijs heeft een speciaal programma gemaakt om daarbij de maatschappelijke betrokkenheid en de participatie van leerlingen met een migratie achtergrond te optimaliseren. De leerlingen worden als vrijwilliger ingezet op diverse plekken in de samenleving. Volgens het ministerie is de ontwikkeling van verbondenheid met de samenleving en de betrokkenheid daarbij een belangrijke factor in het integratieproces van deze leerlingen. Daarom kan de deelname van deze leerlingen aan het programma in hoge mate bijdragen aan hun sociale integratie en aan de versterking van de wederzijdse kennismaking tussen de diverse bevolkingsgroepen. Tevens kan de optimale integratie van leerlingen met een migratieachtergrond in het programma de culturele diversiteit verrijken, bijvoorbeeld door het gebruiken van andere taal, normen en gedragscodes.

Aanbevelingen

Het programma bestaat uit verschillende onderdelen, waarbij wordt aanbevolen aandacht te hebben voor o.a. de volgende aspecten: 

1. Dialoog: vanwege gedeeltelijke taalbeheersing en vanwege de verschillen tussen de sociale codes van het land van herkomst is het belangrijk om een persoonlijke dialoog uit te voeren met de leerling, voordat hij of zij als vrijwilliger wordt geplaatst.
2. Bieden van een keuze: het is belangrijk om duidelijke afspraken met de leerling te maken over zijn of haar voorkeuren met betrekking tot de plaats en de aarde van het vrijwilligerswerk en hem of haar een keuze te geven die bij zijn of haar capaciteiten past om meer succes te kunnen ervaren.
3. Opdoen van praktische ervaring: het wordt aanbevolen om een praktische ervaringsomgeving te bieden die een optimaal functioneren van de leerling mogelijk maakt, oplopend tot het taalniveau. Het wordt aanbevolen om leerlingen met een lage taalbeheersing te plaatsen op plekken waar hun taal van afkomst nodig is.
4. Begeleiding en mentoring: het wordt aangeraden om een mentor met goede taalbeheersing als begeleider te nemen voor een leerling met een migratieachtergrond met onvoldoende taalbeheersing, die moeite heeft met het communiceren op de plek waar hij of zij praktische ervaring wil opdoen. 

Kennis

De Israëlische aanpak kan ook voor Nederland interessant zijn. Ook bij ons kunnen vanuit de verbinding tussen onderwijs en sociaal domein facetten voor het voetlicht komen die kinderen en jongeren met elkaar gemeen hebben. We weten uit onderzoek dat het elkaar kennen en het van daaruit begrijpen en waarderen van elkaars verschillen bijdraagt aan een stabiele samenleving. We hoeven zeker het wiel niet opnieuw uit te vinden. De kennis over het jeugddomein (Nji) en het sociaal domein (Movisie) is voorhanden. Nu nog een stevige programmatische aanpak, waarbij we gebruik kunnen maken van de kennis over sociale integratie van diverse bevolkingsgroepen zoals die in Israël al is ontwikkeld.