KunstZINnig: creatief aan de slag met zingeving

Ruim 500 cliënten uit de maatschappelijke en vrouwenopvang hebben in 2012 en begin 2013 uiting gegeven aan zingeving. In het project KunstZINnig is zingeving bespreekbaar gemaakt door middel van dichten, schilderen of moodboards maken. De producten die uit het project voortkwamen, zijn nu te bestellen en te downloaden.

Petra van Leeuwen, projectleider bij Movisie: 'Uit onderzoek dat we deden in 2008, bleek dat cliënten zingeving als dé succesfactor in de hulpverlening benoemen. Zij zijn op zoek naar iets wat hen motiveert en hen opnieuw richting kan geven aan hun leven. Toch heeft zingeving nog altijd een ondergeschoven positie in de sector. Hulpverleners gaven aan dat het een lastig onderwerp is en dat het onder tijdsdruk staat. Het gevaar is dat in deze tijden van bezuinigingen zingeving helemaal van de kaart verdwijnt. Zingeving gaat over betekenisgeving en dat betreft de hele organisatie: cliënten, medewerkers, staf etc. Toch zie ik veel instellingen zoeken naar de positie die zingeving in zou kunnen nemen. Movisie ondersteunt organisaties om zingeving te integreren. In dat opzicht zie ik de huidige bezuinigingen ook als kans om juist nu zingeving op de kaart te zetten. Zingeving raakt tenslotte de kern van het vak.'

Zingeving steeds belangrijker in de Wmo

Nu de begeleidingsfunctie steeds meer richting gemeenten verschuift, is het volgens Van Leeuwen belangrijk om te investeren in Wmo-competenties die nodig zijn om begeleiding te bieden aan cliënten. Van Leeuwen: 'Een belangrijke competentie daarbij is op zoek gaan naar de ‘vraag achter de vraag’. Goed kunnen luisteren naar wat mensen beweegt, staat daarin centraal. Het stellen van open vragen die mensen de gelegenheid geven hun eigen perspectief onder woorden te brengen én die vragen om creatieve oplossingen. De vraag achter de vraag raakt bijna altijd aan zingevingsvragen.' Vaardigheden van de sociale professional die cliënten van belang vinden, bundelde Movisie al eerder in het Profiel van de zinvolle hulpverlener. 'Het laat zien dat werken aan zingeving verder gaat dan het oefenen in gespreksvaardigheden. Oprechte aandacht en een open luisterhouding zijn onmisbaar.'

Aan de slag met zingeving

Het project KunstZINnig heeft het belang van zingeving in de hulpverlening aan dak- en thuislozen aangetoond. Movisie biedt ter inspiratie middelen aan om zingeving bespreekbaar te maken. Het handboek Kunstmanifestaties KunstZINnig! is als inspiratiebron en handvat voor gemeenten en lokale projectleiders gemaakt om een kunstmanifestatie rondom het thema zingeving en kunst in de maatschappelijke opvang te organiseren. Verhalen en beelden van cliënten zelf zijn gebundeld in de brochure KunstZINnig, die gratis te bestellen is. Of neem contact op met Petra van Leeuwen, projectleider van KunstZINnig.

Impressie van een kunstworkshop die binnen dit project gegeven is? Lees het artikel ‘Zingeving daadwerkelijk een succesfactor in de hulpverlening’. Dit project wordt mogelijk gemaakt dankzij subsidie van het Skanfonds en het VSBfonds.