Inclusief communiceren: als burgemeester het goede voorbeeld geven

‘Een inclusieve samenleving krijgt onder meer gestalte in de woorden die we gebruiken en de boodschap die we uitdragen. De impact van woorden van publieke figuren, zoals burgemeesters, is bovendien vaak nog groter. Hoe kunt u als burgemeester in uw woorden eraan bijdragen dat iedereen zich gezien en welkom voelt? En hoe voorkomt u dat u bijdraagt aan discriminatie?’ Dat schrijven Hanneke Felten (Movisie) en Marianne Vorthoren (VNG) in een artikel in het decembernummer van Burgemeester, het tijdschrift van het Nederlands Genootschap van burgemeesters. De auteurs geven een aantal voorbeelden van inclusieve woordkeus, met daarbij uitleg over alternatieven die liever niet gebruikt worden in inclusieve communicatie. In hetzelfde nummer staat een interview met Rabin Baldewsingh, nationaal coördinator tegen discriminatie en racisme, waarin hij tweemaal refereert naar onderzoek van Kennisplatform Inclusief Sameleven (KIS) en Movisie: ‘Die zorgen worden alleen maar groter als je je realiseert dat 65 procent van de Nederlandse gemeenten geen antidiscriminatiebeleid heeft. KIS/Movisie heeft dat vorig jaar uitgezocht. Als reden noemen gemeenten een gebrek aan capaciteit op het stadhuis én ‘de gedachte dat het niet nodig is om discriminatie tegen te gaan. Schandalig. Hierdoor ontbreekt nog altijd een goed doordacht plan om discriminatie en racisme tegen te gaan.’

Met ‘ouderen voor ouderen’ houden we de vergrijzing beheersbaar en gezellig

‘De stijgende zorgkosten waren geen thema in de verkiezingscampagne. Hoe een nieuw kabinet hiermee zal omgaan blijft dus gissen.’ In een opinie in De Volkskrant (3 december 2023), schrijven lector Lilian Linders en Marcel Ham (Movisie) dat ouderen niet moeten worden gezien als kostenpost voor de zorg, maar als oplossing: ‘Ouderen gaan de komende decennia een enorm beroep op de zorg doen. De zorguitgaven zullen tot 2040, wanneer we de top van de vergrijzing bereiken, met tientallen miljarden stijgen. Daarbij neemt de behoefte aan arbeidskrachten door de ‘dubbele’ (meer ouderen die ook nog eens gemiddeld steeds ouder zijn) vergrijzing ook sterk toe. Stel dat een nieuw kabinet dit probleem, in weerwil van de stilte tijdens de verkiezingscampagne, toch serieus wil aanpakken? Dan is het onvermijdelijk om voorbij het eigen risico of de zorgpremies te kijken. Dan moeten we ouderen gaan zien als oplossing in plaats van als zorgbehoevende ballast. Laten we onszelf de vraag stellen wat ouderen voor de samenleving kunnen betekenen. Laat de ouderen maar eens solidair zijn met de jongeren.’

Nieuwe onderzoeksmethode moet zorgen voor beter zicht op het aantal dakloze jongeren

‘Het is niet duidelijk hoeveel jongeren in Nederland dakloos zijn, aldus Movisie. Een nieuwe Europese meetmethode moet deze groep jongeren beter in kaart brengen’, meldt NwsNxt op 7 december 2023. Het medium van de Hogeschool Windesheim interviewde voor een podcast onderzoeker en projectleider Gery Lammersen van Movisie over wat deze methode inhoudt. NwsNxt: ‘De politieke jongerenorganisatie De Jonge Democraten maakt zich al langere tijd zorgen om dakloze jongeren in Nederland en kijkt kritisch naar de haalbaarheid van de politieke doelstelling om tegen 2030 geen dakloze jongeren meer in Nederland te hebben, aldus Floris van der Valk, voorzitter van De Jonge Democraten.’

Paarse vrijdag: lhbtiqa+ op school, werk en in de kerk

Hoe staat het ervoor met de acceptatie van de lhbtiqa+ gemeenschap in Nederland? Op 8 december 2023 oftewel Paarse Vrijdag, interviewde het radioprogramma Vroeg (Radio 1) hierover Laura Griffin, medewerker lhbtiqa+ emancipatie bij Movisie. Te gast was ook: Hinke van Abbema van stichting LCCPlus, partner van de Alliantie Verandering van Binnenuit. LCCPlus geeft een stem aan lhbtiqa+ personen in hun zoektocht naar hun identiteit en geloof. Een dag eerder, op 7 december interviewde een ander radioprogramma, de Nieuws BV (Radio 1) Mrs. Senior Pride Nardie Eijsberg (71), die zich inzet voor 'roze ouderen'. In de uitzending vertelt ze hoe belangrijk het is voor roze ouderen om kracht en steun bij elkaar te zoeken: ‘Je eigen kracht blijven voeden en ontwikkelen met elkaar, dat is ontzettend belangrijk.’ De Nieuws BV: ‘41 procent van de 65-plussers heeft ooit last gehad van vooroordelen of discriminatie door buren en 36 procent door zorgverleners, blijkt uit onderzoek van kennisinstituut Movisie. De verhalen die Eijsberg hoort bevestigen dit ook.’

Uitbannen discriminatie jeugdzorg verloopt moeizaam

Op 18 december 2023 meldt Nu.nl: ‘Het uitbannen van discriminatie in de jeugdzorg verloopt moeizaam. Een "witte blik" binnen de sector is een van de oorzaken. Dit constateert het eerste verkennende onderzoek naar het probleem. Het rapport is al ingezien door NU.nl.’ Binnenlands Bestuur op 18 december 2023: ‘Volgens onderzoeker Hanneke Felten wordt er weinig gedaan aan het voorkomen van discriminatie en racisme. Zij spreekt namens de auteurs van Verkenning Discriminatie en racisme in de zorg, dat is uitgevoerd door kennisinstituut Movisie en het Verwey-Jonker instituut. Als er een incident plaatsvindt, weet de sector vaak niet wat te doen, zegt Felten tegen de nieuwswebsite. Ook het jeugdzorgpersoneel heeft vaak te maken met discriminatie. Denk aan cliënten die niet geholpen willen worden door iemand met een hoofddoek.’ Nu.nl: ‘De onderzoekers pleiten onder meer voor meer onderzoek naar de omvang van het probleem. Maar de opdrachtgever van het onderzoek naar de Jeugdzorg, de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme, vindt dat onnodig vertragend. Het adviescollege, dat is aangesteld op verzoek van de Tweede Kamer, ziet de conclusies als het zoveelste bewijs dat discriminatie en racisme wijdverbreid is in de hele samenleving. Daarom is het tijd om het bedenken en testen van oplossingen tegen discriminatie en racisme voorrang te geven boven onderzoek naar of en hoeveel dit maatschappelijk probleem in Nederland bestaat.’

Ondernemen met een uitkering

Nederland telt inmiddels 25 'sociale coöperaties' waar bijstandsgerechtigden een onderneming kunnen starten. Binnenlands Bestuur (27 november 2023) interviewde Jessica de Ruijter, directeur bij LaNSCO, medeoprichter van sociale coöperatie de Blauwe Paraplu en Associate Member van Movisie. Jessica: ‘In een sociale coöperatie kunnen mensen met behoud van uitkering ondernemen. Het verschilt per coöperatie in welke mate de deelnemers gezamenlijk ondernemen, maar ze zijn altijd eigenaar van hun eigen onderneming. Doordat alle financiële stromingen door de coöperatie lopen krijgen de bijstandsgerechtigden in eerste instantie geen extra inkomen. Wel kunnen ze een deel van de inkomsten herinvesteren in de onderneming. Hierdoor hoeven ze niet bang te zijn dat hun uitkering door de gemeente wordt stopgezet.’