Nieuwe bewoners in de wijk: een last of een lust?

'We laten ons niet wegjagen'

De komst van nieuwe bewoners in een wijk leidt vaak tot onrust. En soms tot polarisatie. Onvrede kan uitmonden in spanningen tussen bewoners of protestacties tegen de nieuwe bewoners of de gemeente. Hoe kun je daar als gemeente of sociaal professional mee omgaan?

Onderzoek toont aan dat sociaal contact tussen (groepen) mensen helpt om etnische, culturele en religieuze verschillen te overbruggen, vooroordelen en polarisatie te verminderen en daarmee respectvol samenleven te bevorderen. Movisie onderzocht afgelopen jaar of en hoe sociaal contact ook andere verschillen kan overbruggen. Bijvoorbeeld of sociaal contact ook werkt bij de introductie en integratie van nieuwe bewoners in de wijk. En onder welke voorwaarden?

In dit artikel delen we de inzichten hierover in de context van gentrificatie en van huisvesting van vluchtelingen.

Angst en zorgen

Een briefje in de bus met de leefregels van de wijk waar je je als nieuwe bewoner aan te houden hebt. Een steen door de ruit om je duidelijk te maken dat je niet welkom bent in de wijk. Of een grimmige demonstratie van bewoners tegen de komst van de nieuwkomers.

Jongeren voelen zich bedreigd in hun leefstijl en het gebruik van publieke ruimte en voorzieningen

Hoewel de huisvesting van vluchtelingen in de wijk iets heel anders lijkt dan de komst van rijke bewoners in dure huur- en koopwoningen, is de reactie van de zittende bewoners vaak vergelijkbaar. Ze ervaren verdringing, omdat sociale huur moet plaatsmaken voor dure woningen. Of omdat vluchtelingen worden gehuisvest in de toch als schaarse goedkope huurwoningen. En ze hebben angst en zorgen over hoe de wijk verandert en hoe de nieuwkomers mogelijk negatieve invloed gaan hebben op hoe zij gewend zijn te leven in de buurt.

Last van het straatleven

Tijdens het onderzoek van Movisie werden diverse voorbeelden hiervan genoemd. Zo merkte een wijkprofessional uit een Utrechtse wijk op dat jongeren het gevoel hadden dat ze uit de eigen wijk worden weggejaagd. ‘Over 10 jaar is het een yuppenwijk, cafés en winkels van oorspronkelijke bewoners gaan nu al weg. De wijk verandert langzamerhand. Daar zijn ook jongeren boos om, we laten ons niet wegjagen, zeggen ze.’

Dit kwam in verschillende gesprekken terug, vaak in relatie tot jongeren. Ze voelen zich bedreigd in hun leefstijl (straatleven) en het gebruik van publieke ruimte en voorzieningen zoals het park, de speeltuin, het plein en gewoon de straat. En ze worden ook daadwerkelijk op hun gedrag aangesproken, of letterlijk weggejaagd van bepaalde plekken waar ze samenkomen/chillen.

Dit kwam in verschillende gesprekken terug, vaak in relatie tot jongeren. Ze voelen zich bedreigd in hun leefstijl (straatleven) en het gebruik van publieke ruimte en voorzieningen zoals het park, de speeltuin, het plein en gewoon de straat. En ze worden ook daadwerkelijk op hun gedrag aangesproken, of letterlijk weggejaagd van bepaalde plekke waar ze samenkomen/chillen.

Bij de komst van een grotere opvanglocatie richten weerstand en protest zich vaak op de gemeente

De nieuwe bewoners van de dure huur- en koophuizen ervaren op hun beurt overlast van jongens die aan de overkant van de straat met hun mooie auto of scooter komen chillen met een hoop lawaai. Zij hebben last van het straatleven. Of van jongeren die ’s avonds in de speeltuin hangen en bierflesjes en peuken achterlaten. Ze voelen zich onveilig en hebben soms last van intimiderend of bedreigend gedrag van jongeren die hun punt willen maken, namelijk ‘dit is onze wijk’!

Meer weten? Lees het volledige artikel

Artikelenreeks polarisatie

Dit artikel is de tweede in de reeks over polarisatie. Het eerste artikel in de reeks geeft tips over hoe je ontmoetingen tussen verschillende groepen kunt vormgeven om ongewenste polarisatie te voorkomen of tegen te gaan.

Lees het eerste artikel Sociaal contact in polariserende situaties: 4 tips om spanningen in de samenleving te doorbreken.