Ook in de kerk is er ruimte voor lhbti+ personen

Een interview met Hinke van Abbema van LCC+

De Alliantie Verandering van Binnenuit richtte zich de afgelopen vijf jaar op gesloten gemeenschappen van migranten en vluchtelingen. Daar veranderde zij van binnenuit door de dialoog aan te gaan over conservatieve denkbeelden over vrouwenemancipatie en lhbti+ acceptatie. Maar ook binnen andere gemeenschappen wordt gewerkt aan verandering. Hinke van Abbema werkt aan verandering in christelijke gemeenschappen vanuit LCC+, de nieuwe partner van de Alliantie Verandering van Binnenuit. Pleun van Grunsven en Paul van Yperen maakten kennis met de bevlogen Rotterdamse schrijver, spreker en theoloog.

Hoe past LCC+ bij de Alliantie Verandering van Binnenuit?

Hinke: ‘De alliantie was natuurlijk gericht op migranten en vluchtelingen en dat is onze achterban natuurlijk niet. Maar er zijn wel raakvlakken, want het gaat over discriminatie. Voor LCC+ gaat het om de emancipatie van lhbti+ met name binnen de christelijke gemeenschap in Nederland en daar zit een link met migranten. Ik ben zelf bijvoorbeeld ook in contact met de Migrantenkerken in Rotterdam waar ik woon, en waar ook daar gesprekken over gevoerd worden. Dat maakt het eigenlijk wel een spannende alliantie, dus ik ben benieuwd. Ik denk dat wij bijvoorbeeld veel kunnen leren van hun manieren om gesprekken in gesloten gemeenschappen te voeren die die al beproefd zijn. Daar hebben we zelf ook onze ervaringen mee, die wij weer kunnen delen met de andere organisaties. Hoe ga je om met mensen die conservatieve denkpatronen hebben waardoor ze automatisch negatief tegenover lhbti+ staan? Hoe ga je daar op een constructieve manier mee om? Niet door er heel hard tegenin te gaan, maar door een gezamenlijke grond te vinden. Dat soort vragen spelen ook bij de andere partners van de Alliantie dus, ik zie mogelijkheden om van elkaar te leren en ik zou het leuk vinden om gespreksavonden van de andere organisaties een keer mee te maken om te zien hoe zij het doen.’

Hoe zit LCC+ in elkaar?

‘LCC+ is een koepelorganisatie waar verschillende organisaties onder vallen die weer elk hun eigen activiteiten hebben, waarbij LCC+ helpt en zaken regelt. Een van onze organisaties is Verscheurd.

Verscheurd organiseert gespreksavonden in kerken, een soort seminars, op uitnodiging van die kerk zelf. Vaak is er iemand in de kerk zelf lhbti+, die daarover graag een gespreksavond wil en dan komt Verscheurd, die daarvoor een methode heeft om goed om te gaan met kerken die in principe vanuit de basis afwijzend staan tegen lhbti+ mensen. Je probeert elkaar gewoon de hand te reiken, en niet meteen te zeggen van ‘Oh, jij bent fout of ik ben fout. Jouw mening is niet volgens het geloof of jouw mening juist wel.’ Dan zit je direct in een soort Ajax versus Feyenoord discussie waarin je elkaar nooit meer kunt bereiken. Want ja, jij bent voor Ajax en ik ben voor Feyenoord, en het komt gewoon nooit meer goed. Dus dan moet je over wat anders gaan praten, niet over voetbal. Een gezamenlijke grond vinden is heel belangrijk.’

'Mensen hebben verhalen nodig om te horen dat dit over personen gaat die gewoon lief willen hebben.'

Wat motiveerde je om je voor LCC+ in te gaan zetten?

‘Nou, allerlei redenen. Ik kwam zelf vrij laat uit de kast. Ik ben getrouwd met een man en heb een fijn huwelijk maar ik wist eigenlijk al toen ik begin 20 was dat ik ook op vrouwen viel. Maar ik negeerde dat verder, want ik was verliefd op hem. Die relatie was prima en is het nog steeds. Maar op een gegeven moment liep ik toch tegen de lamp aan, zat niet goed in mijn vel, en toen moest dat gevoel toch naar buiten en ben ik uit de kast gekomen. Naar mijn partner en ook naar anderen toe. Dat zorgde voor een hele bevrijding voor mezelf. Maar ja, ik ben wel heel conservatief christelijk opgevoed en hoewel ik die gevoelens bij mezelf helemaal niet veroordeelde, merkte ik toch dat om me heen wel veel mensen er moeite mee hadden. Ik leerde andere lhbti+ personen kennen die heel veel afwijzing ervoeren vanuit bijvoorbeeld hun ouders of vanuit de gemeenschap waar ze bij betrokken waren. En dat heeft mij gemotiveerd. Ik dacht: mensen hebben verhalen nodig om te horen dat dit over personen gaat die gewoon lief willen hebben.

Eigenlijk ben ik altijd al wel zo geweest. Het gaat om het verhaal en niet om een of andere mening die je baseert op de bijbel of een ander heilig boek of een of andere belangrijke persoon. Prima, je mag een mening hebben, Maar het verhaal is belangrijk. Ik ben toen ook begonnen met schrijven en heb inmiddels drie boeken uitgebracht, alle drie over lhbti+ en een christelijk thema. Mijn doel is om mensen die de verhalen lezen te laten zien: ‘Hé, kijk, dit is een persoon van vlees en bloed en niet een mening of een ideologie’, zoals je nu tegenwoordig veel hoort, de ‘lhbti+ ideologie die ons opgedrongen wordt.’ Ik vind het moeilijk als mensen dat zeggen, maar ik probeer het dan vanuit hun standpunt te begrijpen en probeer vanuit die meningen weer terug te gaan naar het verhaal. Omdat ik denk dat dat de oplossing is en dat motiveert mij om te werken voor LCC+ om die emancipatie een stap verder te brengen, want het kan nog wel stukken beter.

Dus in 2018 ben ik betrokken geraakt bij Holybe, een organisatie die onder LCC+ valt. Dat is een online organisatie die vlogs en blogs maakt en actief is op Instagram en gericht is op jongeren, tieners en jongvolwassenen. Met die vlogs willen we ons verhaal delen: ‘Kijk, dit is mijn verhaal. Ik ben lhbti+ en christen. Het een sluit het ander niet uit. God houdt van jou, je hoort erbij.’ Op die manier willen we tieners en jongeren bemoedigen in hun zoektocht, zodat ze weten dat ze niet alleen zijn. Dat is wat we met Holybe doen. En we organiseren ook bijeenkomsten met seminars en ontmoetingsplekken zodat je gesteund wordt door elkaar. Zelf ben ik ook weer een beetje opgeladen als ik daarvan thuiskom. En wie weet neem je iemand mee die er nog niet zoveel van weet, die daardoor wat meer leert en het ook weer verder kan brengen zijn of haar gemeente in.’

Foto van Hinke van Abbema van LCC+

Hinke van Abbema

Het Consortium Zelfbeschikking houdt zich binnen de alliantie ook sterk bezig met de emancipatie van vrouwen. Focust LCC+ zich daar ook op?

‘Zelf ben ik sowieso feminist en ik geloof dat discriminatie van lhbti+ en seksisme heel erg veel met elkaar te maken hebben. En het een en het ander gaat binnen het christendom bijna hand in hand. Als je bezig gaat met emancipatie van lhbti+, dan ben je dus eigenlijk tegelijkertijd ook bezig met emancipatie van de vrouw. Dus onze doelgroep is lhbti+, maar ik zou altijd ook blijven gaan voor de emancipatie van de vrouw. Dat gaat hand in hand.’

'Kinderen krijgen is je doel, en een carrière is dus niet iets dat je nastreeft.'

Je werkt mee aan ‘Weerbare stemmen vertellen’ op 3 augustus. Wat ga je doen?

‘Toen ik ervan hoorde, dacht ik, oh, dat lijkt me heel erg leuk! Ik dacht echter, dat is volgens mij niet voor mij, want het is voor migranten en vluchtelingen. Maar iemand zei, ‘Nee, het is breder’. Dus toen heb ik me gewoon opgegeven, want ik vind het wel leuk om een verhaal te delen. Ik heb dat wel eens gedaan bij de International Day against Homophobia, Transphobia and Biphobia, een jaarlijkse herdenking op 17 mei van mensen die slachtoffer zijn geworden van geweld tegen lhbti+ personen. In Rotterdam, waar ik woon, houden wij elk jaar dan een soort wake. En daar heb ik ook een verhaal verteld over mezelf en wat voor ‘strijd’ ik tegen een conservatieve en seksistische opvoeding heb gestreden en hoe ik me daar aan heb moeten ontworstelen. Het idee was dat vrouwen er goed voor zijn om kinderen te krijgen en als je die niet krijgt dan tel je niet mee. Dat is je doel, en een carrière is dus niet iets dat je nastreeft. Je bent ondergeschikt aan je man. Zo ben ik opgevoed.  Het was dus een psychologische strijd om vertrouwen in mezelf te krijgen en van mezelf te leren houden. Toen ik 33 was heb ik geprobeerd met mijn man kinderen te krijgen, en toen bleek dat ik daar fysiek niet toe in staat ben. Toen kwam dat oude gevoel door die opvoeding weer helemaal terug. Daar heb ik weer opnieuw een gevecht mee moeten voeren en toen ben ik uit de kast gekomen. Dat was een hele bevrijding. Ik ben gewoon mezelf, ik ben queer, Ik ben hier, ik hoef geen kinderen te hebben om mee te tellen. Ik voelde me zo bevrijd, dat ik deze weg wilde gaan om andere lhbti+ mensen te helpen. Andere vrouwen die onderdrukt worden te helpen door mijn boeken te schrijven. En hopelijk kan ik gewoon iets moois bijdragen aan de wereld.’

Waren er toen jij hiermee worstelde verhalen of voorbeelden waar jij wat aan had?

‘Ja, Ik ben sowieso een ontzettend fervente lezer, dus boeken waarin lhbti+ representatie in voorkwam, hielpen mij om te ontdekken dat er bij mij ook iets kriebelde. Die boeken hebben mij ook geholpen bij mijn zelfacceptatie, zeker vanuit mijn opvoeding en ook de mijn omgeving destijds. In conservatieve, christelijke gemeenschappen gebeurt het dat je gewoon eigenlijk überhaupt niemand kent die lhbti+ is. Als mensen op wat voor manier ook een beetje anders zijn, bijvoorbeeld een ongetrouwde vrouw die in de kerk een keer een wat opvallender jurk aan heeft, dan wordt daar meteen afwijzend over gepraat. Er is direct een oordeel over zodra je een klein beetje buiten de kadertjes valt. Dat was toen zo en is nu nog. Toen er een keer iemand uit de kast kwam, zei mijn moeder: ‘Oh, wat erg voor die ouders.’ Ik weet nog waar ik was. Ik was 16 of 17. Ik wist wel wat het was, maar ik had nog nooit meegemaakt dat iemand uit de kast kwam. Ik weet nog wel dat ik dacht: waarom is dat erg voor die ouders? Dat snapte ik niet, maar ik durfde het niet te vragen.’

Hoe is dat later met je eigen ouders gegaan?

‘Mijn moeder en ik hebben een hele moeilijke band. Ik heb het haar niet verteld. Ze is ook heel afwijzend over lhbti+. Ik ervaar gewoon de veiligheid niet om het haar te kunnen vertellen en ik kan het nut er ook niet van inzien. Mijn vader heb ik het wel verteld. Die reageerde er heel, heel mooi op eigenlijk. Hij vertelde over zijn homoseksuele oom, met wie hij het altijd zo goed kon vinden. Die was getrouwd en hij en zijn vrouw waren uiteindelijk gescheiden vanwege die homoseksualiteit. En mijn vader zei tegen mij dat je ook echt niet moet trouwen met iemand waar je je seksueel niet tot aangetrokken voelt. Dat vond ik wel mooi dat hij dat zei. Zeker vanuit dat hele conservatieve denken waaruit mijn ouders komen.’

Wat zijn nu zaken die je met LCC+ tegenkomt die je wil veranderen?

‘Nou, het liefst wil ik gewoon alle lhbti+ discriminatie weg hebben, natuurlijk. Maar je moet ook nadenken over wat realistisch is om te veranderen. Waar zie je ruimte? Binnen het christendom heb je uiterst rechts en uiterst links. Aan de linkerkant worden huwelijken ingezegend en trans mensen die in transitie zijn gegaan krijgen een nieuwe doop waarbij hun nieuwe naam wordt gezegend. Aan de rechterkant, dus zoals ik ben opgevoed, mag alleen liefde zijn tussen man en vrouw. Alles daarbuiten is zondig en daarover zal Gods oordeel komen. Met die linkerkant van de kerk, daar hoeven we niet meer zoveel mee. Maar die rechterkant is zo conservatief, dat het heel moeilijk is om daar iets te veranderen. Dus je moet daar tussenin, in het grote midden, gaan werken. Daar kunnen we wel stappen maken. Zo was er dit jaar op de grote christelijke conferentie met Pinksteren een grote groep lhbti+ personen die gewoon welkom waren. Dat ze zouden komen was aangekondigd en dat was oké. Dat is dan een van die mooie stappen die gezet worden.’

Lees hier meer over LCC+

Verandering van Binnenuit

‘Weerbare stemmen vertellen’ wordt georganiseerd door de Alliantie Verandering van Binnenuit in samenwerking met de Initiatiefgroep Gay Games Amsterdam 1998 en het Amsterdam Museum.  De Alliantie Verandering van Binnenuit werkt sinds 2018 aan gelijkheid, veiligheid en acceptatie van vrouwen en van lhbti+ personen. De alliantie richt zich daarbij op de migranten- en vluchtelingengemeenschappen in de Nederlandse multiculturele samenleving. Dat doen we niet van ‘bovenaf’ maar van ‘binnenuit’. Zeven organisaties hebben in 2018 hun krachten gebundeld onder de noemer ‘Consortium Zelfbeschikking’. Het gaat om het Inspraakorgaan Turken (IOT), Stichting Kezban, Federatie van Somalische associaties in Nederland (FSAN), Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN), Stichting Landelijke Werkgroep Mudawwanah, HTIB (Turkse arbeidersvereniging in Nederland) en Vluchtelingen Organisaties Nederland (VON). Samen met LCC+ en Movisie vormen zij de Alliantie Verandering van Binnenuit.

Lees hier meer over de Alliantie Verandering van Binnenuit

Foto's door: © MacSiers Imaging