Podcast Discriminatie in de sociale basis: ‘Als je collega’s niet bijspringen, is het een strijd van jou alleen’
Een jongerenwerker met een hoofddoek die tijdens een overleg als zogenaamd compliment krijgt: ‘Jij mag wel blijven.’ Of een burenruzie waarbij gediscrimineerd wordt. Wat is dan jouw rol als sociaal professional? En, hoe handel je? In deze podcast gaat Joline Verloove, projectleider bij Movisie, in gesprek met Nikola Jovanovic, studentbegeleider bij ROC Groningen en René Broekroelofs, onderzoeker bij Movisie. Over of en hoe sociaal professionals in hun werk te maken krijgen met discriminatie. De directe aanleiding daarvan is een verkenning die Movisie in 2022 heeft gedaan om in kaart te brengen wat er in wijken speelt rondom discriminatie.
Broekroelofs is een van de onderzoekers die bij dit onderzoek betrokken was. Uit de verkenning blijkt dat meer dan 70 procent van de sociaal professionals die ze geïnterviewd hebben discriminatie ziet gebeuren. Zowel binnen hun organisatie tussen medewerkers onderling, maar ook tussen cliënten en professionals en tussen burgers en cliënten. Maar als je het ziet gebeuren, wat kun je dan doen? Dat was de belangrijkste vraag vanuit sociaal professionals. Hoe handel je, wat werkt wel en wat niet?
Geen actie
Jovanovic is zelf niet verbaasd over de cijfers. Het is pijnlijk, maar hij ziet frequent mensen opmerkingen of ‘grapjes’ maken over bijvoorbeeld iemands afkomst. En vaak genoeg wordt er geen actie ondernomen. Ook omdat het regelmatig een opeenstapeling is aan ‘kleinere’ voorvallen. Broekroelofs beaamt dat veel sociaal professionals in het onderzoek aangaven dat er vaak geen structurele actie plaatsvindt en de discriminatiemeldpunten bij hen onbekend zijn. Daardoor verandert er uiteindelijk niets.
Beleid
Hoe kun je ervoor zorgen dat er wel wat verandert? Broekroelofs: ‘Ga kijken of je het in beleid kan gieten, dat er niet gediscrimineerd kan worden. Er moet zowel ingezet worden op het verminderen van individuele vooroordelen als op het verbeteren van processen en antidiscriminatiebeleid.’ Mooie voorbeelden komen voorbij, zoals het inzetten van een inclusiepanel bij het opstellen van beleid. Of dat in sommige branches organisaties elkaar controleren of bepaalde afspraken rondom inclusie worden nagekomen.
Ontmoeting
In de podcast komt het belang van ontmoeting sterk naar voren. Door je in de ander te verplaatsen, worden vooroordelen verminderd. Jovanovic vindt dat sociaal professionals een ondersteunende rol hebben in het organiseren van ontmoetingen tussen verschillende groepen. En in het wegnemen van vooroordelen, door de focus te leggen op dat iedereen mens is en zichzelf wil zijn. Zo grijpt hij ook in als hij een student een discriminerende opmerking hoort maken.
Omstanderstraining
Broekroelofs voegt toe dat het management of de bestuurders ook een belangrijke rol hebben. Zij kunnen een sociale norm neerzetten van welk gedrag onacceptabel is. Een omstanderstraining laten volgen door de gehele organisatie is een goede methode. Daarbij leer je discriminatie te herkennen en oefen je met wat je kunt doen als je het bij iemand anders ziet gebeuren. Jovanovic bevestigt dat dit heel fijn zou zijn, omdat hij vooral heeft ervaren dat mensen eromheen wegkijken en niet ingrijpen. Dat kan psychisch heel zwaar zijn voor het slachtoffer. ‘Juist als een collega ingrijpt, dan voel je je gewaardeerd en geaccepteerd en is het geen strijd van jou alleen.’
In de podcast licht Broekroelofs meer voorbeelden en resultaten van de verkenning uit. Jovanovic deelt zijn ervaringen met discriminatie, zowel op persoonlijk vlak als vanuit zijn rol als sociaal professional. Beiden delen ze meerdere gouden tips voor sociaal professionals hoe ze kunnen bijdragen aan het verminderen van discriminatie.
Beluister de podcast
Oproep: buurt- en vrijwilligersinitiatieven gezocht die in gesprek willen over de aanpak van discriminatie
Movisie gaat verder met het onderzoek naar discriminatie in de sociale basis. Dit jaar willen we meer kennis verzamelen en handvatten ontwikkelen met en voor de praktijk om discriminatie aan te pakken. Graag komen we in contact met buurt- en vrijwilligersinitiatieven die hiermee bezig zijn of er ideeën over hebben. Hoe speelt discriminatie binnen buurt- en vrijwilligersinitiatieven? Wat is er nodig om dit te verminderen, welke behoeften zijn er? Ben jij bezig met discriminatie aanpakken of heb je ideeën over hoe dit verbeterd zou kunnen worden? Meld je dan aan voor een gesprek. Jouw informatie helpt andere buurt- en vrijwilligersinitiatieven met de aanpak van discriminatie in buurten en wijken.
