Het Vlaggensysteem: seksueel gedrag duiden en sturen
Er is veel behoefte is aan duidelijke criteria om seksueel gedrag van jongeren te kunnen duiden. In dit kader heeft Movisie meegewerkt aan het door het Belgische Sensoa ontwikkelde Vlaggensysteem. Een theoretische onderbouwde en in de praktijk werkzame pedagogische interventie. Deze interventie biedt (professionele) opvoeders, docenten, jongerenwerkers en hulpverleners een kader om seksueel gedrag van kinderen/jongeren te duiden, met elkaar en de jongere te bespreken en vervolgens te weten hoe te handelen.
Laatste herziene versie november 2021
Via televisieprogramma’s, reclames, internet en tijdschriften worden we dagelijks geconfronteerd met geseksualiseerde beelden. Nieuw zijn de mogelijkheden die sociale media met zich mee brengt. De ontwikkelingen gaan zo snel dat ouders, hulpverleners en professionele opvoeders zich afvragen: Wat is seksueel gezond gedrag?
Hoe werkt het Vlaggensysteem?
Sensoa heeft een uitgebreide lijst ontwikkeld waarin de seksuele gedragingen van kinderen en jongeren in verschillende leeftijdscategorieën worden benoemd. Deze gedragingen werden bij minstens 20% van de kinderen en jongeren geobserveerd, waaruit we kunnen aannemen dat ze functioneel voor de ontwikkeling zijn in die specifieke leeftijds- of ontwikkelingsfase.
Leonie (15 jaar) vindt pijpen geen seks. Hamed (12 jaar) heeft fantasieën over mannen en maakt zijn eerste afspraak met een oudere jongen via de chat. Laura (16 jaar) wil de pil om met haar vriendje te gaan vrijen. Marina (15 jaar) vraagt aan haar groepsleider voorlichting over anale seks.
Groen, geel, rood of zwart
De lijst biedt samen met een zestal criteria voor seksueel grensoverschrijdend gedrag, handvatten om het gedrag beter te duiden en te weten hoe erop te reageren als (professionele) opvoeder. Het vlaggensysteem zet deze criteria op een rij, bouwt per criterium een gradatie in en koppelt dit aan een gekleurde vlag.
Handelingsperspectief
Het gedrag wordt gekoppeld aan een normatieve lijst en krijgt een handelingsperspectief. Hiermee kun je niet alleen ‘zorgwekkend’ of ‘extreem seksueel gedrag’ signaleren, maar leer je ook hoe je je als (professionele) opvoeder tot dit seksueel gedrag van kinderen/jongeren kunt verhouden.
Trainingen Vlaggensysteem
Op de website Vlaggensysteem.nl vind je uitgebreide informatie over het Vlaggensysteem. Professionals vinden er ook een actueel overzicht van het trainingsaanbod door Hobéon en het landelijk netwerk van door Movisie of Hobéon getrainde professionals die de Basistraining Werken met het Vlaggensysteem aanbieden.
Naar de website: Vlaggensysteem.nl
Goed onderbouwd
De interventie Vlaggensysteem is in december 2015 en opnieuw in juni 2021 erkend als Goed Onderbouwd door de erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid. Kijk voor meer informatie in de databank Effectieve Sociale Interventies.
Buiten de lijnen
Buiten de Lijnen vormt een verdieping op het Vlaggensysteem. Het past de methodiek van het Vlaggensysteem toe op de meer kwetsbare kinderen en jongeren. Het gaat daarbij in het bijzonder om jongeren met een beperking of jongeren die een seksueel trauma hebben meegemaakt. Ook ontwikkelingsaspecten als ‘gender’ en ‘cultuur’ hebben veel invloed op de seksuele ontwikkeling van kinderen en op de houding van professionals. Dit krijgt daarom ook veel aandacht in het handboek.
Buiten de Lijnen bestaat uit twee delen: een onderbouwing van het Vlaggensysteem en een ToolBox met werkboek, hand-outs en 24 aanvullende tekeningen (acht per aspect). Het is een coproductie van Sensoa, Rutgers en Movisie en te bestellen via de webshop van Sensoa.
Preventie en aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag
In dit artikel uit het tijdschrift voor Orthopedagogiek (TvO 2018-4) gaan Wendela Wentzel en Kristin Janssens van Movisie in op het belang van een normatief kader voor het bespreekbaar maken, zorgvuldig wegen en beoordelen van grensoverschrijdend gedrag in afhankelijkheidsrelaties.
Zij focussen daarbij op de toepassing van het Vlaggensysteem bij kinderen en jongeren met een (verstandelijke) beperking en/of een trauma als gevolg van seksueel/geweldervaringen. Je kunt het artikel 'Preventie en aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag' vinden en downloaden op de productpagina van het Vlaggensysteem.nl.
Foto is illustratief en model staat los van de inhoud.
