Wat vindt u van de nieuwe Wmo?

8 tips voor succesvolle zorg en ondersteuning

Welke kansen biedt de nieuwe Wmo en welke aandachtspunten ziet u? Deze vragen legden wij voor aan lezers van Movisie Mail. Positief vindt u het sterkere beroep op eigen kracht en zelfredzaamheid, en de ruimte voor maatwerk en integrale ondersteuning van kwetsbare burgers. Maar zorgen maakt u zich ook. In dit artikel een aantal tips om hier mee aan de slag te gaan.

Begin 2015 is het zo ver: de nieuwe Wmo treedt in werking. Mensen die het thuis niet meer alleen redden, krijgen straks passende ondersteuning die ze in staat stelt om een gestructureerd huishouden te voeren. Gemeente en cliënt gaan gezamenlijk de ondersteuningsbehoefte en oplossingen zorgvuldig bespreken. De eigen mogelijkheden en behoeftes van de cliënt zijn hierbij het uitgangspunt. Als de burger het niet zelf of niet binnen de sociale omgeving kan oplossen, ontvangt hij of zij een maatwerkvoorziening van de gemeente.

Ondanks het lonkend perspectief maakt u zich ook zorgen over hoe de nieuwe Wmo lokaal gaat uitpakken. Hieronder vindt u aantal aandachtspunten die door u genoemd werden, met daaronder één of meer (lees)tips om mee aan de slag te gaan.

Tip 1: Organiseer zorg en ondersteuning dicht bij burgers

Op veel plaatsen doen gemeenten dit door sociale wijkteams in te richten. Hoe kan een sociaal wijkteam er uit zien? Wat komt er bij kijken? En wat maakt een team effectief? Ga naar de zeven aandachtspunten voor het werken met sociale wijkteams.

Tip 2: Verlies zeer kwetsbare burgers niet uit het oog

In opdracht van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg deed Movisie een onderzoek naar hoe zeer kwetsbare burgers tegen de Wmo-idealen aankijken. Juist deze groep geeft aan  weinig te mogelijkheden hebben om op eigen kracht de participatie te vergroten. Professionele ondersteuning aan zeer kwetsbare burgers is dus écht noodzakelijk. Lees meer over dit onderzoek.

‘Burgers zonder een sociaal netwerk lopen in de nieuwe Wmo een groter risico om geïsoleerd raken.’

Tip 3: Kijk met een open blik naar kwetsbare burgers en hun netwerk

Er zijn kwetsbare burgers die geen netwerk hebben, of sterker, een netwerk waar ze vooral ‘last’ van hebben. Niet denkbeeldig dat zij gemakkelijk in een isolement raken, zult u denken. Toch kunt u ook in moeilijke situaties waarin een cliënt geen netwerk heeft aan de slag met het netwerk of de opbouw er van. Doe inspiratie op met de negen tips voor netwerkgericht werken. Nog meer weten? Download dan de publicatie Aan de slag met netwerkgericht werken.

‘De zorg en ondersteuning zullen met de komst van de nieuw Wmo zal verschralen.’

Tip 4: Samenwerking als sleutel tot succes

Minder geld, dus de verschraling van het aanbod ligt op de loer. U zult het dus anders moeten aanpakken. Daarbij is goede samenwerking op lokaal en regionaal niveau een voorwaarde. Samenwerking tussen de gemeente en aanbieders, tussen aanbieders en vrijwilligersorganisaties en mantelzorgers, et cetera. Lees hiervoor de zes tips voor een succesvolle samenwerking.

Tip 5: Denk en handel als een ondernemer

Met goed sociaal ondernemerschap creëert u nieuwe mogelijkheden. Sociaal ondernemers zoals Resto van Harte en Thomashuizen gingen u voor. Zij zijn een prachtig voorbeeld voor hoe de sector door te ondernemen nieuwe mogelijkheden creëert. Benieuwd? We geven u drie tips voor sociaal ondernemerschap.

Tip 6: Kijk de kunst af van anderen

Het is wel duidelijk, de nieuwe Wmo vraagt om nieuwe oplossingen om zorg en ondersteuning op lokaal niveau goed vorm te geven. Gelukkig hoeft u niet altijd het wiel zelf uit te vinden. Zo leest u in de publicatie Toekomstbestendige dagactiviteiten in groepsverband hoe u met minder geld voor meer mensen dagactiviteiten kun organiseren. Aan de hand van acht vernieuwende praktijkvoorbeelden leggen de auteurs de werkzame principes bloot, resulterend in tien tips voor vernieuwing.

‘Burgers worden niet betrokken bij beleidsvorming rond de Wmo.’

Tip 7: Praat niet over kwetsbare burgers, maar mét hen

Bij het maken van het Wmo-beleid moeten gemeenten de Wmo-raad betrekken. Maar zijn alle kwetsbare groepen daar in vertegenwoordigd? Onderzoek leert dat bijvoorbeeld Ggz-cliënten vaak onder-vertegenwoordigd zijn in de Wmo-raad. Nodig hen ook aan tafel. Er zijn verschillende vormen om cliëntenparticipatie vorm te geven: neem eens een kijkje in Leiden.

Tip 8: Sluit aan bij de doelgroep en luister goed

Niet elke doelgroep voelt zich aangesproken tot formele vormen van participatie en de meer abstracte beleidsonderwerpen. Denk bijvoorbeeld maar eens aan jongeren. Kies daarom voor verschillende participatievormen. Laat u inspireren door de concrete tips die wij geven over interactieve beleidsvorming met vrijwilligers, mantelzorgers en jongeren.

Natuurlijk zijn niet alle zorgen weg te nemen en is de komende tijd van transitie en transformatie een uitdaging voor alle partijen. Movisie volgt de ontwikkelingen op de voet, duidt deze en wil gemeenten, organisaties en burgers van dienst zijn in de ontwikkeling naar duurzame maatschappelijke ondersteuning.