Uit de enquête van het NJi en Movisie blijkt dat jongerenparticipatie aan het begin van de coronacrisis in veel gemeenten korte tijd heeft stilgelegen. Maar vaak werd het contact – dat normaal gesproken fysiek plaatsvond – al snel weer digitaal voortgezet. Dat geldt zowel voor jeugd- en jongeren(werk)activiteiten voor en met jongeren als activiteiten gericht op beleidsparticipatie. Zo werden in verschillende gemeenten digitale inloopmogelijkheden voor jongeren georganiseerd en kwamen lokale kinderraden soms digitaal bijeen. De coronatijd heeft zo nieuwe kansen zichtbaar gemaakt om jongerenparticipatie vorm te geven.

Onlinemogelijkheden

De mogelijkheden om online contact met jongeren te organiseren en makkelijker te maken blijken divers. Een greep:

• Inzetten van online tools en games, zoals online workshops en Instagram Live sessies.
• Beeldbellen met kleinere groepen, zodat iedereen actief mee kan doen.
• Activiteiten opsplitsen in kortere en kleine activiteiten, zodat ze makkelijker online georganiseerd kunnen worden.
• Een ‘online jongerencentrum’ opzetten, waarbij op regelmatige basis met jongeren online spellen gespeeld worden, zoals Weerwolven of Skribbel.
• Inzetten van uitnodigende presentaties of bijvoorbeeld een filmpje.
• Het gesprek met jongeren aangaan door ze digitaal te interviewen.

Nieuwe uitdagingen

Naast kansen voor jongerenparticipatie zijn er ook nieuwe uitdagingen, waar jongerenwerkers, ambtenaren jeugdbeleid en andere professionals nu mee worstelen. Het gaat daarbij om vragen als:

• Wat zijn goede vormen om jongeren te betrekken en - ook op afstand - betrokken te houden?
• Hoe maak je en houd je online participatie interessant en interactief?
• Hoe bereik je (lastig bereikbare groepen) jongeren in een periode waarin fysieke ontmoeting niet of lastig mogelijk is?

Van belang is overigens om alert te zijn op ‘online-moe’ zijn van jongeren. Er gebeurt al zoveel online. Jongerenwerkers merken dat deelnemers aan online sessies eerder afhaken. Het is daarom zaak om waar mogelijk fysieke ontmoetingen met jongeren te organiseren en te faciliteren.  
Te denken valt aan:

• Fysieke bijeenkomsten met 1,5 meter afstand.
• Bij sportverenigingen samen buiten aan de slag, als het weer dat toelaat.
• Informeel bezoekjes brengen aan locaties waar jongeren samenkomen

Bereiken en vasthouden

Hoe kun je als gemeente jongeren bereiken en daarna het contact met ze vasthouden? Het is in elk geval belangrijk om bestaande netwerken, platformen en bijeenkomsten van jongeren te benutten en daar als gemeente bij aan te sluiten.

Ook werkt het vaak goed om jongeren in te zetten als expert om andere jongeren te bereiken. Ga aan de slag met een groep of een aantal individuele personen zich daarvoor willen inzetten. En zoek nadrukkelijk samenwerking met jongeren die een groot bereik hebben op social media zoals Instagram.
Benut daarnaast jongeren die ervaringsdeskundig zijn, bijvoorbeeld omdat zij al in
cliëntenraden van instellingen voor jeugdhulp of jeugdzorg actief zijn. Via hen kun je vervolgens weer andere jongeren bereiken.

Om te zorgen dat jongerenparticipatie duurzaam wordt, dus beklijft, moeten jongeren participatie waardevol vinden en merken dat ze er wat aan hebben. Stel jezelf als gemeente daarom de volgende vragen:

• Wat doen we met de input van jongeren en wat koppelen we daarover aan hen terug??
• Over welke punten wordt verder gepraat, welke punten vallen van de agenda en waarom?

Tips

Essentieel is om de zeggenschap en eigenaarschap bij jongeren te versterken. Hoe krijg je dat voor elkaar? De Werkgroep Sociale Impact van de Coronacrisis organiseerde eerder een webinar waarin deze vraag aan de orde kwam. Uit de webinar en het verslag dat ervan zijn de volgende tips te halen:

• Creëer ruimte voor inbreng. Als je werkt voor of met jongeren is het belangrijk om ze ook ruimte te geven voor hun inbreng. Daag jongeren uit om vrij te denken en input te geven. Straal uit dat ‘foute antwoorden’ niet mogelijk zijn en wees nieuwsgierig naar hun mening.
• Inbreng is altijd waardevol. Ieder mens heeft behoefte aan zoveel mogelijk regie over zijn of haar leven, om gehoord te worden, om ertoe te doen. Geef jongeren écht het gevoel dat hun inbreng waardevol is. Even waardevol als die van iedereen aan ‘tafel’. Neem ze daarbij altijd serieus.
• Bied hoop en perspectief. Zeker jonge mensen hebben hoop en perspectief nodig, juist in deze coronatijd, waar zoveel niet kan en mag. Hen zeggenschap geven en ruimte om daar zelf invulling aan te geven is een goede manier om hen te laten voelen dat ze wel degelijk richting kunnen geven aan hun leven.