In gesprek over de eerste ervaringen met gespreksinstrument ‘Wat telt’

Het gevoel en de beleving van de inwoner centraal

In april 2018 voerde Buurtteamorganisatie Sociaal in Utrecht gespreksinstrument ‘Wat telt’ in. Wat telt helpt de professional onder andere om het gesprek met de inwoner aan te gaan over leefgebieden waar het goed en minder goed gaat. Het gespreksinstrument werd ontwikkeld in een samenwerking tussen de gemeenten en wijkteams van Utrecht en Eindhoven en Movisie. Op 5 juni 2018 was er een informatiebijeenkomst voor andere gemeenten en wijkteamorganisaties over Wat telt. Hoe werkt Wat telt en wat zijn de ervaringen tot nu toe?

Bij de bijeenkomst waren mensen vanuit verschillende organisaties aanwezig: beleidsmedewerkers en consulenten vanuit gemeenten, professionals van welzijnsorganisaties, wijkteams, maatschappelijke organisaties en taalorganisaties. Tijdens de ochtend werd meer informatie over Wat telt gegeven en werden ervaringen met het instrument uitgewisseld.

Wat telt bijeenkomst

Wat telt

Wat telt levert verschillende inzichten op. De professional en de inwoner bekijken samen de leefgebieden waar het wel én niet goed gaat. Voor de gebieden waar het niet zo goed gaat, formuleert de inwoner doelen. De professional en de inwoner monitoren samen of de gestelde doelen behaald worden of niet. Op die manier wordt duidelijk op welke leefgebieden verbetering plaatsvindt – en waar niet – en of de kwaliteit van leven van inwoners verandert.

Bij de ontwikkeling van Wat telt hebben we ons echt gericht op de beleving van de inwoner.

Wat telt geeft daarmee antwoord op de vraag: leveren we kwalitatief goede zorg? En voelt de inwoner zich hierdoor ook beter? Het monitoren van deze outcome is belangrijk, zowel voor professionals als voor gemeenten. Thijs van den Enden, projectmedewerker bij Movisie: ‘We hebben gemerkt dat sommige andere instrumenten vaak laten zien hoe de professional denkt dat het met de persoon in kwestie gaat. Bij de ontwikkeling van Wat telt hebben we ons echt gericht op de beleving van de inwoner.’

Vanuit de inwoner

Janine Wagensveld van Buurtteamorganisatie Sociaal in Utrecht gebruikte vóór Wat telt de ZelfredzaamheidMatrix: ‘Het voelde voor mij niet altijd fijn dat ik als professional een score in moest vullen van hoe het met de inwoner gaat. Soms zette ik hele kleine stappen met de inwoner, die je niet terug zag in de ZelfredzaamheidMatrix. Maar voor de inwoner was het een hele grote stap en hadden we echt wat bereikt! Ik miste heel erg om vanuit het perspectief en de beleving van de inwoner te denken. Wat telt is daar juist wel op gericht.’

Ook Jeannette Telder van WIJeindhoven herkent dit: ‘Als je in je visie hebt staan dat je de inwoner centraal wilt zetten en dat de inwoner eigenaar is van de eigen problemen, is het gek dat je als professional mensen gaat scoren in een bepaald vakje. Wat telt gaat uit van het gevoel en de beleving van de inwoner.’

De uitgangspunten van Wat telt op een rij

  • De beleving van de inwoner centraal
  • Focus op wat goed gaat én wat niet goed gaat in het leven van de inwoner
  • Doelen stellen voor leefgebieden waarop het niet goed gaat
  • Een instrument dat dienend is in het gesprek tussen de professional en de inwoner
  • Een instrument dat inzicht oplevert voor professionals, uitvoeringsorganisaties en gemeenten
  • Lage administratieve lasten
  • Ontwikkeld in een co-creatief proces

Wat telt is een gesprekinstrument en bestaat uit twee onderdelen: een bord (het zogenaamde Wat telt-raam) en een bloknote. Lees hier meer over hoe het gespreksinstrument werkt.

Ervaringen

De buurtteams in Utrecht merken dat Wat telt uitnodigend is om op tafel te leggen. Het geeft leidraad aan het gesprek. Het instrument is niet gebonden aan een bepaalde werkmethode. Elke professional die het gesprek met een inwoner aan gaat doet dat op zijn eigen professionele manier. Wat telt ondersteunt om dat te visualiseren. Janine Wagensveld: ‘De inwoner kan met Wat telt makkelijker bedenken wat hij van zijn leven vindt en waar hij hulp bij nodig heeft. Het fijne aan Wat telt is dat er geen normering aan zit, het is niet goed of fout. Het gaat om de inwoner en de route die hij gaat volgen. Daarnaast hoef je niet vanuit grote meeslepende doelen te werken. Het werkt heel concreet en cyclisch, dat is motiverend. Doordat alle leefgebieden inzichtelijk zijn, komen mensen sneller zelf met dingen dan wanneer je alles gaat uitvragen. Een ander enorm voordeel is het fysieke element van dit instrument: mensen kunnen het vastpakken en dat is heel helpend.’

Het fijne aan Wat telt is dat er geen normering aan zit, het is niet goed of fout. Het gaat om de inwoner en de route die hij gaat volgen.

De eerste reacties van de aanwezigen bij de bijeenkomst zijn overwegend positief: ‘Wat telt is echt vanuit de inwoner gedacht, zijn beleving en zijn plan. Dat vind ik heel mooi hieraan. Daar doen we het voor: dat activerende.’ Naast de positieve reacties, zijn er ook vragen aan Buurtteamorganisatie Sociaal uit Utrecht en WIJeindhoven. Bijvoorbeeld over de toepassing van het instrument, hoe de organisaties Wat telt in de praktijk hebben ingevoerd en hoe ze daar stappen in zetten. Buurtteamorganisatie Sociaal legde uit hoe zij met hun organisatie over zijn gegaan van een pilot naar toepassing van Wat telt in de hele organisatie.

Doorontwikkeling

‘Wat telt’ is nog steeds in ontwikkeling. Zo is men bezig met digitalisering en het zo betrouwbaar en eenvoudig mogelijk maken van registratie. Daarvoor zijn we ook op zoek naar gemeenten en wijkteamorganisaties die het instrument verder met ons mee willen ontwikkelen en uitproberen.

Meer weten of meedenken?
Wil je meer weten over ‘Wat telt’ en wat het kan betekenen voor jouw gemeente of organisatie? Neem dan contact op met Sanneke Verweij.