Waarom initiatieven gericht op het bevorderen van contact tussen mensen verschillende culturele en religieuze achtergronden belangrijk zijn, maakt Florentine Zarks van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) duidelijk. ‘Volgens een wetenschappelijk rapport van de WRR  blijkt dat de diversiteit in afkomst toeneemt. In gemeenten waar de diversiteit hoog is, kunnen er spanningen ontstaan. Dat kan komen door taalbarrières of door culturele verschillen bijvoorbeeld. We weten dat ontmoeting en contact een effectief middel kan zijn om vooroordelen en daarmee discriminatie te verminderen. Als ministerie willen we dan ook op inzetten op het organiseren van contact, dat kan niet zonder initiatieven die zich daarvoor inzetten. Laten we leren van elkaar over hoe je dat aanpakt.’  

Iedereen is een buur

Leren kunnen we van een initiatief dat zijn oorsprong heeft in Den Haag. De zogenaamde Lief & Leedstraten zorgen ervoor dat bewoners elkaar beter leren kennen, vertelt Shakira van Steenis van Stichting Lief & Leed Den Haag. Van Steenis: ‘Een straat krijgt een gemeenschappelijk potje waarvan een actieve bewoner de beheerder is. De beheerder zorgt ervoor dat bijvoorbeeld nieuwe bewoners een welkomstbloemetje krijgen of een mandje met wat lekkers als ze een steuntje in de rug nodig hebben. Iedereen in de straat kan tips geven om met het potje iets voor de buren te betekenen.’ 

Terugkijken

Presentatie downloaden: 

210302 Presentatie Startbijeenk Kennismaken id buurt.pdf 3.37 MB

Stichting Lief & Leed heeft het niet over doelgroepen, niet over de ‘ouderen’, ‘de jongeren’, maar simpelweg over ‘de buren’. Volgens Van Steenis is dat wat de aanpak van de Lief & Leedstraten zo effectief maakt. ‘Alle deelnemers zijn buren, dat is hun gemeenschappelijke deler die onderlinge verschillen kan overbruggen.’ Lief & Leedstraten laat de deelnemers heel vrij in welke activiteiten ze ondernemen, wel wordt er geprobeerd lichtjes te sturen op het maken van overbruggend contact: ‘Stel dat iemand iets wil organiseren rondom de Ramadan voor de islamitische bewoners in de straat, maar niet weet hoe hij/zij dat kan aanpakken. Dan stimuleren wij om het gesprek aan te gaan. Juist door het stellen van vragen over hoe je dat zou kunnen aanpakken, toon je interesse in de cultuur van de ander. Benader en zie elkaar dan ook als ‘buur’. Volgens van Steenis kan het ook bevorderend werken wanneer een potje beheerd wordt door een divers duo uit de straat, bijvoorbeeld door iemand uit een sociale huurwoning en iemand met een koophuis.

• Vanaf minuut 13 tot minuut 31 kun je het verhaal van Shakira beluisteren.
• Lees ook het artikel 'Een geoliede samenwerking op afstand'

Het effectief organiseren van ontmoeting en contact: hoe doe je dat?

Sociaal contact draagt bij aan respectvol samenleven, mits het contact op een effectieve manier is georganiseerd. Movisie-onderzoekers René Broekroelofs en Hanneke Felten duiken de wetenschappelijke literatuur in om op zoek te gaan naar antwoord op de vraag: wanneer werkt ontmoeting en contact om discriminatie te verminderen? Felten: ‘Vooroordelen en stereotypen zijn twee grote voorspellers voor discriminatie. Dat gebeurt niet altijd bewust. Wie vooroordelen en stereotypen heeft over groepen, zal die groepen waarschijnlijk ook discrimineren. Discrimineren is het ongelijk of negatief behandelen van mensen die behoren tot een bepaalde groep.’

Wat het beste werkt om vooroordelen en stereotypen te verminderen, is inzetten op inleving en empathie en het verminderen van angst. Broekroelofs: ‘Door het vertellen van persoonlijke verhalen kan iemand zich verplaatsen in de ander. Het zelfbeeld en het beeld van de ander komen dichter bij elkaar. Dan merk je dat je toch meer op de ander lijkt en overeenkomsten hebt dan je in eerste instantie dacht. Vooroordelen worden zo verminderd.’ Ook het verminderen van angst is belangrijk als je mensen dichter bij elkaar wil brengen. Broekroelofs: ‘Het kan eng zijn om op een nieuwe buurman met een andere afkomst af te stappen. Je weet bijvoorbeeld niet wat zijn gewoontes, waarden of normen zijn. Dan ben je bang om iets verkeerd te doen. Angst kan ook ontstaan doordat iemand zich bedreigd voelt in zijn eigen waarden, normen en cultuur. Door ontmoeting te organiseren in prettige sfeer, inleving en empathie te stimuleren of samen te werken kun je angst verminderen.’ 

• Vanaf minuut 31 tot minuut 46 kun je de presentatie van onderzoekers Hanneke en René terugkijken.
• Lees ook het wat werkt dossier: wat werkt bij het verminderen van discriminatie? 

Aan de slag met De Wijkverbinder

De kennis over wat werkt bij het organiseren van verbindend contact in de wijk is door het Kennisplatform Inclusief Samenleven verwerkt in een handige digitale tool: De Wijkverbinder. De Wijkverbinder helpt om activiteiten te organiseren die bijdragen aan de doelen die je als professional of vrijwilliger in de wijk wil realiseren. In verschillende situaties in de wijk zijn er effectieve manieren om ontmoeting te organiseren. Zo kun je bij spanningen beter werken aan een gezamenlijke activiteit om de buurt groener te maken dan een buurtbarbecue organiseren. 

• Bekijk de video terug vanaf minuut 48 tot minuut 54 om uitleg te volgen.

Bezoek dewijkverbinder.nl

Maak kennis met Buurtwijs 

Er zijn veel prachtige initiatieven die buurtbewoners met verschillende achtergronden met elkaar laten kennismaken. Buurtwijs maakt deze initiatieven meer zichtbaar: om elkaar en anderen te inspireren, om van elkaar te leren en om te laten zien hoe er in buurten met passie wordt gewerkt aan ontmoetingen die Nederland een stukje mooier maken! Op de pagina Aangenaam kennismaken vind je al een aantal praktijkverhalen van inspirerende initiatieven. Wil je ook jouw verhaal delen? Schroom je niet en mail de redactie zij ondersteunen je graag bij het schrijven: info@buurtwijs.nl.