IDEAAL: veranderbeweging naar integraal werken in Apeldoorn
Inkijkje in een Lerende praktijk voor Verbeteren van de toegang
In de gemeente Apeldoorn richt Samen055 zich met de veranderbeweging 'IDEAAL' op het verbeteren van de ondersteuning voor inwoners, zonder belemmeringen door schotten tussen wetten, budgetten of organisaties. In oktober startte een kopgroep 'breed wijkteam', met de opdracht om een nieuwe werkwijze voor integraal werken te ontwikkelen en te monitoren.
De gemeente Apeldoorn werkt hiervoor samen met Movisie in een Lerende praktijk verbeteren van de Toegang. In deze Lerende praktijk zijn Movisie en Apeldoorn nu 9 maanden op weg. Een goed moment voor Els Bouwman, locatiemanager bij Samen0551 en Pieter Guis, projectleider van de veranderbeweging Ideaal, om terug en vooruit te kijken.
1 Samen055 is een netwerk bestaande uit de gemeente, Centrum voor Jeugd en Gezin, Stimenz, MEE-Samen, Don Bosco en Zuid-doet-Samen.
Lerende praktijk
In een Lerende praktijk trek je als gemeente op met Movisie om al doende samen de aanpak van een sociaal vraagstuk te verbeteren. Bij een Lerende praktijk Verbeteren van de toegang gaat het om het ontwikkelen van nieuwe kennis over wat wel en niet werkt bij het verbeteren van de toegang. We werken samen rond een aantal gezamenlijke leervragen. In 2023 ligt de focus op het versterken van de uitvoeringskracht en het beter samenwerken met de inwoner.
Heb je interesse of wil je meer weten over een Lerende praktijk Verbeteren van de toegang? Mail ons dan op toegang@movisie.nl.
Doen wat nodig is
De ambitie van de kopgroep is helder: de inwoners in Apeldoorn moeten laagdrempelig samenhangende hulp en ondersteuning krijgen, met aandacht voor alle leefgebieden. Oftewel: de partners in het netwerk moeten doen wat nodig is. Het nieuwe wijkteam is hierbij de spil.
“We hadden bij ons verandertraject behoefte aan de externe blik van een kennispartner als Movisie. Zij brengen onmisbare en actuele kennis in, zoals onderzoeksgegevens, methodieken en kennis over de praktijk bij andere gemeentes.”
Movisie is vanaf de start betrokken bij de verandering waar Apeldoorn voor wil zorgen. Met leerbijeenkomsten, aanwezig zijn in de praktijk en het begeleiden van de kopgroep, startte een intensieve samenwerking.
Bouwman: ‘We hebben regelmatig een reflectiebijeenkomst van een uur. Hier zijn ook mensen van Movisie bij. Zij geven dan terug wat zij zien op de werkvloer. Ze bevestigen onze koers of sturen bij waar nodig. Ook brengen ze direct kennis in die wij in de dagelijkse praktijk kunnen benutten. We hebben bijvoorbeeld de kennis van Movisie over ‘hoe voer je een goed gesprek’ en ‘hoe gebruik je de methode Wat telt’ heel erg benut bij onze werkwijze.’
Monitoring van de nieuwe werkwijze
Ook in het ontwerpen van de monitoring van de nieuwe werkwijze zette Apeldoorn de kennis van Movisie in. Samen werden doelen gesteld en werd antwoord gezocht op de vraag: ‘hoe brengen we de inwoner naar binnen en maken we gebruik van die ervaringsdeskundigheid?’
Bouwman: ‘We liepen in dit proces tegen twee belangrijke dingen aan. Het inregelen van een systeem voor monitoring ging minder snel dan we gehoopt hadden. En de tweede uitdaging was om inwoners te vinden die via een spiegelgroep hun ervaringen met begeleiding vanuit het wijkteam wilden delen. Dit is met wat omwegen wel gelukt. De oplossing was uiteindelijk om mensen te bellen, individueel. En dat is ook hoe we het de komende tijd gaan doen, een soort belronde elke maand waarbij we een aantal mensen gaan interviewen. Hoe hebben ze de ondersteuning ervaren? Is er bereikt wat ze wilden bereiken? De ervaringen en het perspectief van inwoners staat centraal. Niet alleen onze eigen beleving.’
‘Inwoners zijn positief en dan vooral over de aansluiting, het zich echt gehoord voelen. Daar hebben we veel aandacht voor gehad in de kopgroep. Het klinkt natuurlijk zo logisch, goed luisteren naar de mensen. Maar hoe doe je dat dan ook écht en voorkom je dat je met oplossingen uit je eigen hokje komt?’
Reflectiebijeenkomst met ervaringsdeskundigen
Movisie organiseerde voor de kopgroep in Apeldoorn een reflectiebijeenkomst met ervaringsdeskundigen van Movisie. Zij boden vanuit hun eigen ervaringsdeskundigheid reflectie op de nieuwe werkwijze. Apeldoorn wil dit als vast onderdeel opnemen in de training die op dit moment wordt ontwikkeld voor medewerkers die straks in het wijkteam gaan werken. Een waardevolle aanvulling op de nieuwe werkwijze. Movisie wil een beschrijving maken van deze vorm van reflectie zodat die overdraagbaar is naar andere gemeenten. Heb je interesse in deze manier van werken, neem dan contact met ons op.
In elk stadsdeel een breed wijkteam
Guis: ‘We zijn nu eerst de ervaringen van de kopgroep in de praktijk aan het evalueren. We halen de leerervaringen van deze periode op om conclusies te trekken over hoe we dit in alle stadsdelen willen vormgeven. Per 1 januari starten ook andere stadsdelen met een wijkteam. Er zijn nog voldoende uitdagingen, bijvoorbeeld rondom de randvoorwaarden, procesinrichting, aansluiting van de processen en samenwerkingsvormen met onze partners. De ontwikkeling van de medewerkers is een belangrijk aandachtspunt, omdat straks een veel grotere groep wijkgericht gaat werken.’
Training voor de nieuwe wijkteammedewerkers
‘Samen met Movisie ontwikkelen we een training voor onze medewerkers, waarin we ze voorbereiden op de nieuwe werkwijze. We maken ze enthousiast en laten ze alvast vertrouwd raken met de nieuwe methodiek van gespreksvoering. De input van ervaringsdeskundigen in één van de reflectiesessies was erg waardevol. In de training willen we dit onderdeel ook opnemen. Zodat medewerkers ook gaan ervaren ‘dit is belangrijk, het maakt verschil en ik ga dat kunnen.’
'Wat telt' ontdek je door het gewoon te gaan gebruiken
Bij de nieuwe werkwijze van Apeldoorn hoort het instrument ‘Wat telt’ tot de standaarduitrusting van iedere professional. Het geeft methodisch handvaten om in gesprek met de inwoner samen na te gaan wat voor hen belangrijk is en zo aan te sluiten bij de beleving van de inwoners. Dit sluit aan bij de visie van Apeldoorn, gericht op bewustwording van de inwoner zelf en eigen regie bij het vinden van oplossingen.
Bouwman: ‘Dat vraagt ook wel lef en even uit je comfort zone komen en mensen moeten daaraan wennen. We willen er naartoe dat je je als professional vrij voelt om met het instrument als basis naar eigen inzicht te handelen. Je moet het instrument eerst leren kennen en gebruiken. Als je die ervaring niet hebt kun je niet bepalen wanneer het zinvol is of niet. Als je het goed in de vingers hebt dan kan je ermee spelen en dan kan je het ook echt als middel gebruiken.’
Een Lerende praktijk is samen voortdurend bijstellen
“We hadden Movisie gevraagd om samen te doen en te reflecteren op wat je ziet, dicht op de praktijk. En dat is heel fijn. De grootste winst is misschien wel het samen voortdurend bijstellen.”
Guis: ‘Heel waardevol is dat Movisie inbrengt wat wij zelf gewoon niet of veel minder hebben of waar we veel meer moeite voor moeten doen om te verzamelen. In de opzet van de Lerende praktijk is Movisie echt gewoon naast ons gaan zitten.‘ Bouwman vult aan: ‘Dat hadden we ook gevraagd. We wilden samen doen en reflecteren, dicht op de praktijk. Dat we in alle openheid kunnen discussiëren, doorvragen, leidt tot mooie dingen en inzicht. Het jaagt heel erg aan dat we met elkaar kijken naar doen we dit nu al goed of moeten we hier nog op verbeteren?’
Een externe blik is onmisbaar
Bouwman en Guis bevelen het starten van een Lerende praktijk zeker aan. Guis: ‘In de drang om dingen te realiseren is het goed om ook af en toe stil te staan. Een Lerende praktijk stimuleert het nemen van tijd voor leren en reflectie. Je hebt vaak een externe blik nodig, om te reflecteren op je eigen handelen, de tijd te nemen en het dan samen goed vorm te geven. Om te kijken of we de goede dingen doen, om iedereen mee te krijgen in een verandering en een nieuwe werkwijze te stimuleren.’
Ben jij ook al goed op weg met het verbeteren van de Toegang? We komen graag in contact. Mail ons op toegang@movisie.nl.