‘Ik zou iedereen een cliëntondersteuner aanraden’
Met inwoners in gesprek over cliëntondersteuning
Welke ervaringen hebben mensen met hun cliëntondersteuner? Wij vroegen het aan het echtpaar Toon en Ada en aan Mira. Beide huishoudens schakelden een cliëntondersteuner in voor ondersteuning bij een Wmo-aanvraag in hun gemeente. Ze ontvingen onder andere hulp bij het keukentafelgesprek, de uitleg van procedures en en het scheppen van de juiste verwachtingen. We gingen met hen in gesprek over de ervaringen.
Door het delen van verschillende ervaringen laten we in dit artikel het belang van cliëntondersteuning zien. We bespraken met Toon, Ada en Mira met welke vraag en hoe zij bij hun cliëntondersteuner terecht kwamen. Hoe ze vervolgens op weg zijn geholpen en wat de cliëntondersteuner voor hun betekent.
Ervaring Mira met cliëntondersteuner Cees
Mira (70) is alleenstaand en woont in Noord-Brabant. Een jaar na haar pensioen werd longfibrose geconstateerd. De afgelopen maanden gaat het ziekteproces sneller. Met het oog op de toekomst wees een kennis haar op de mogelijkheid voor ondersteuning via haar gemeente. ‘Toen heb ik me aangemeld bij het Wmo-loket van de gemeente. Daar stelden ze wat vragen en hoorde ik dat ik binnenkort een afspraak met een gemeenteconsulent zou hebben. Daarbij werd verteld dat ik gebruik kon maken van een cliëntondersteuner. Ik heb aangegeven dat ik dit wil en vervolgens werd er vrij snel telefonisch contact gelegd.’
‘Tijdens een gesprek met mijn cliëntondersteuner Cees maakte hij duidelijk wat zijn rol is, wat hij voor mij kan betekenen en wat ik kan verwachten. Hij kan mij met zijn ervaring helpen en is heel betrokken. Hij liet duidelijk weten dat het gesprek met de gemeente geen strijd of discussie is die we aangaan, maar een overleg. Dit gaf meteen een goed gevoel. Zijn onafhankelijkheid vond ik prettig. Vervolgens was het wachten op het keukentafelgesprek met de gemeente. Cees gaf van tevoren al aan dat dit lang kan duren. In de tussentijd heeft hij regelmatig contact met mij gezocht over hoe het gaat en over het conceptplan dat we samen maakten. Hij gaf ook tips, bijvoorbeeld over een scootmobiel. Voor mij voelt dit nog ver weg, maar het is toch fijn dat de mogelijkheid wordt genoemd.’
‘Uiteindelijk kon Cees niet aanwezig zijn bij het gesprek met de gemeente door zijn eigen gezondheid. We spraken af dat ik hem kon inbellen als ik tijdens het gesprek vragen zou hebben. Dit bleek niet nodig te zijn. Het gesprek met de gemeente v verliep prettig en soepel. Dankzij Cees was ik goed voorbereid. De volgende dag heeft hij mij gevraagd hoe het gesprek is gegaan en of ik nog vragen had. Hij blijft graag op de hoogte van de ontwikkelingen. Vorige week werd mijn traplift ingemeten, dat laat ik hem dan vervolgens ook weten.’
‘Door zijn jarenlange ervaring en goede contacten binnen de gemeente is hij echt van meerwaarde. Als je nog nooit met de gemeente te maken hebt gehad, is het fijn om goed voorbereid te zijn op een gesprek. Mijn cliëntondersteuner heeft hierbij geholpen.’
Op welke momenten wordt een cliëntondersteuner ingezet?
Een cliëntondersteuner is onafhankelijk, denkt mee in het belang van de inwoner en is er voor iedereen. Inwoners kunnen op verschillende momenten in het leven een beroep doen op een cliëntondersteuner. Vanuit de wet is elke gemeente verplicht om gratis cliëntondersteuning aan te bieden aan haar inwoners. Hoe een gemeente de opdracht van cliëntondersteuners invult verschilt. Zowel beroepsmatige cliëntondersteuners als vrijwilligers en/of ervaringsdeskundigen kunnen naast de inwoner staan. We onderscheiden drie verschillende momenten waarop cliëntondersteuning kan worden ingezet en welke taken daarbij horen.
-
De cliëntondersteuner als wegwijzer bij reflectie op het eigen leven: op momenten dat een inwoner iets meemaakt en daardoor minder zelfredzaam is, biedt de cliëntondersteuner een luisterend oor, zorgt voor vraagverheldering, is wegwijzer in wat er zoal mogelijk is en helpt bij het invullen van formulieren.
-
De cliëntondersteuner als toeleider bij het verkrijgen van passende ondersteuning: als iemand een beroep wil doen op zwaardere vormen van ondersteuning of zorg, bijvoorbeeld voor een Wmo-aanvraag bij de gemeente. De cliëntondersteuner kan meedenken over, helpen voorbereiden en meegaan naar het (keukentafel)gesprek.
-
De cliëntondersteuner als belangenbehartiger tijdens het ontvangen van hulp: wanneer een cliënt al gebruik maakt van voorzieningen en daarin keuzes moet maken, kan de cliëntondersteuner ondersteunen bij het opstellen van een zorg- of behandelplan, bij klachtenprocedures of op evaluatiemomenten.
Ervaring Toon en Ada met cliëntondersteuner Marcel
Toon en zijn vrouw Ada wonen in een dorp in Noord-Brabant. Hun zoon heeft een bakkerij in het dorp. Na een herseninfarct is Toon bestellingen voor de bakkerij gaan rondbrengen als activiteitentherapie. Dit doet hij inmiddels 13 jaar, maar door een recente val van zijn fiets – het echtpaar fietst al 45 jaar elke zondagochtend – werd het tijd om meer hulp aan te vragen. ‘Het is voor mijn vrouw ook niet meer mogelijk om alles in het huishouden zelf te doen’, vertelt Toon.
Ada: ‘Via een revalidatiecentrum, waar Toon komt voor ondersteuning, werden we gewezen op het aanvragen van huishoudelijke hulp bij de gemeente. Bij deze aanvraag zat een brief over cliëntondersteuning.’ Cliëntondersteuner Marcel stelt zichzelf daarin voor, legt uit wat cliëntondersteuning is en geeft aan dat inwoners het keukentafelgesprek met de gemeente niet alleen hoeven te doen. ‘Ik heb toen contact gelegd met de Katholieke Bond van Ouderen, omdat ik daar al bekend mee was. Zij hebben mij toen ook naar cliëntondersteuner Marcel verwezen.’
‘Een halfuur voor het keukentafelgesprek met de gemeente kwam Marcel naar ons om het gesprek voor te bespreken. We spraken af dat hij het gesprek over zou nemen als ik emotioneel werd of het niet meer trok door mijn gezondheid’, vertelt Ada. Het keukentafelgesprek met de gemeente verliep mede dankzij Marcel goed. Inmiddels heeft het echtpaar nog steeds contact met Marcel. In hun zoektocht naar een passende fiets voor Toon speelt hij een rol. Ada: ‘Een passende oplossing voor Toon is een ligfiets, hiermee kan hij beter evenwicht houden. Maar de gemeente lijkt er nu alleen een met een lichte accu te geven. Dit is net genoeg om op en neer te fietsen naar de dichtstbijzijnde stad. Marcel helpt uitleggen waarom er een zware accu op moet. Wij moeten dat nu afstemmen met het bedrijf dat de fiets levert, maar hun papieren komen te laat aan. Ook daar gaat Marcel weer achteraan. En als dit niet lukt gaan we bezwaar maken, daar zal Marcel ons dan bij helpen.’
‘Hij begeleidt ons met alles. We appen en bellen met Marcel, hij reageert altijd. Of hij komt langs voor een gesprek. Hij helpt ons bij het verwoorden van onze vraag aan de gemeente. We delen onze papieren, zodat Marcel zich goed kan voorbereiden. Bij ons tweede gesprek met de gemeente over de aanvraag voor een fiets kon Marcel op het laatste moment helaas niet aansluiten. Hierdoor ging het gesprek moeizamer. Zelf weet je niet altijd de juiste weg naar hulp of hoe dingen worden geregeld. De cliëntondersteuner weet meer dan wij. En als hij het zelf ook niet weet, vraagt hij het na. Zijn netwerk is daarin waardevol. Als iemand ons nu vraagt hoe wij dingen hebben opgelost, dan verwijzen we door naar onze cliëntondersteuner. Wij zouden het iedereen aanraden’, sluit Ada af.
De gebruikte namen in dit artikel zijn gefingeerd.
Leestips
-
Opzoek naar meer ervaringen van inwoners? Lees het verhaal van Elise en haar cliëntondersteuner Sietske, van meneer en mevrouw Schröder uit Tilburg of bekijk het ervaringsverhaal van Paula.
-
Opzoek naar ervaringen van cliëntondersteuners zelf? Voor de dag van de cliëntondersteuning op 4 november sprak BCMB (Beroepsvereniging van Cliëntondersteuners voor Mensen met een Beperking) verschillende cliëntondersteuners over hoe zij het verschil maken voor mensen. De interviews kun je teruglezen op hun website.
-
Ga je zelf aan de slag met het doorontwikkelen van cliëntondersteuning in jouw gemeente? Zorg dan dat je zo goed mogelijk aansluit bij de belevingswereld van de inwoner. Dit kun je doen door het perspectief van de inwoner in kaart te brengen. Nieuwsgierig naar hoe inwoners nu betrokken worden in gemeenten? En naar wat geschikte vormen zijn om hun kennis en ervaring boven te halen? Lees het artikel: In samenspraak met de inwoner cliëntondersteuning ontwikkelen.
