Meer aandacht voor zelfmoord onder LHBT-jongeren

Movisie onderschrijft de oproep van Tweede Kamerlid Pia Dijkstra

D66-Kamerlid Pia Dijkstra pleitte op donderdag 4 september 2014 in het Kamerdebat met minister Schippers van Volksgezondheid voor extra maatregelen om zelfmoord onder homojongeren te voorkomen. De helft van deze jongeren heeft zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen komen zelfs tot vijf keer vaker voor dan onder leeftijdsgenoten.

Movisie onderschrijft de oproep van D66 en zet daarom voor u op een rij wat er al gedaan wordt en wat er verder nog nodig is om te zorgen dat lesbische, homo-, bi- en transgenderjongeren net als leeftijdsgenoten zichzelf kunnen zijn.

Het kabinet moet volgens Dijkstra onderzoek laten doen naar de achtergronden van de hoge zelfmoordcijfers onder lesbische en homoseksuele jongeren. Movisie is het daar hartgrondig mee eens.

'We zijn blij dat het kabinet voor een brede aanpak van suïcidepreventie kiest, maar de huidige aanpak heeft geen oog voor bepaalde groepen jongeren die meer steun nodig hebben' - Pia Dijkstra

We weten inmiddels dat LHBT-jongeren een hoger risico lopen op zelfmoord. En op basis van o.a. internationaal onderzoek kunnen we concluderen dat een positief toekomstbeeld en het ontmoeten van gelijkgestemden beschermend kunnen werken. Maar in Nederland is er nog weinig onderzoek gedaan naar hoe de hoge zelfmoordcijfers onder LHBT-jongeren effectief voorkomen kunnen worden.

Hanneke Felten: 'We hebben het vermoeden dat zelfmoord ook onder transgenderjongeren vaak voorkomt omdat we dit vaak horen van jongeren die we spreken. Echter is tot nu toe uit onderzoek enkel naar voren gekomen dat 70% van de volwassenen transgenders zelfmoordgedachten heeft gehad. Ook is het verschil in oorzaken voor zelfmoord van LHBT en niet-LHBT-jongeren nog niet wetenschappelijk onderzocht in Nederland. In bestaande onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau zijn jongeren met een niet-Westerse achtergrond ondervertegenwoordigd en waarom zijn de zelfmoordcijfers zo hoog onder biseksuele jongeren? Ik hoop dat dit soort vragen in vervolgonderzoek beantwoord kunnen worden.'

Ik wou dat ik dood was
Het boekje Ik wou dat ik dood was helpt u als professional om suïcidaal gedrag onder lesbische, homo-, bi- en transgenderjongeren te voorkomen. Dit boekje geeft antwoord op 10 vragen van professionals als: hoe komt het dat zij vaker zelfmoord overwegen en hoe krijgen we dit aantal omlaag?

Roze bril voor hulpverleners

Na de oproep van Dijkstra heeft belangenorganisatie COC Nederland aangedrongen op het trainen van professionals uit de geestelijke gezondheidszorg en de jeugdzorg in het herkennen en aanpakken van de problemen van LHBT-jongeren. De Ministeries van OCW en VWS hebben de afgelopen jaren al in dit thema geïnvesteerd. Hierdoor heeft Movisie samen met 113online trainingen kunnen geven aan professionals en vrijwilligers die werken met jongeren, wordt in samenwerking met het NJI onderzoek gedaan naar LHBT in de jeugdsector en wordt aandacht gevraagd voor de specifieke problematiek en benadering van LHBT-jongeren in sociale- en zorg opleidingen. Movisie hoopt dat de deskundigheidsbevordering van professionals breder opgepakt gaat worden.

Waarom is een les over seksuele- en genderdiversiteit niet standaard onderdeel van het studieprogramma?

Hanneke Felten: 'Veel jongeren kloppen bij schoolmaatschappelijk werk of leerlingenbegeleiders aan wanneer zij vragen hebben over hun seksuele voorkeur of genderidentiteit. Maar ze durven hier vervolgens niet over te praten omdat ze bang zijn dat een hulpverlener hen uit de kast duwt, hen veroordeelt of het simpelweg niet begrijpt. Het onderwerp ter sprake brengen gaat dan ook niet vanzelf, maar is een vaardigheid die sociale professionals zich eigen moet maken. Tijdens je opleiding leer je ook over bijvoorbeeld leeftijds- of cultuurverschillen, dus waarom is een les over seksuele- en genderdiversiteit niet standaard onderdeel van het studieprogramma? Een gebrek aan aandacht hiervoor komt volgens mij niet door onwil, maar omdat het probleem een blinde vlek is. Opleidingen hebben een roze bril nodig om LHBT's op het netvlies te krijgen.'

Roze bril voor hulpverleners
Lesbo's, homo's, bi's en transgenders zijn net als andere cliënten, maar het is belangrijk meer over hen te weten aangezien ze meer risico lopen in een kwetsbare positie te verkeren. In Kijk jij al door een roze bril? staan daarom talloze tips uit de praktijk die u helpen om de ondersteuning aan deze doelgroep vorm te geven.

Pak pesten aan

Een goede antipest-aanpak kan niet zonder oog voor homo-intolerantie

Uit onderzoek blijkt dat 'homopesten' de belangrijkste voorspeller is van zelfmoordgedrag en ‘homo’ is een van de meest gebruikte scheldwoorden op school. Daarom is er de afgelopen jaren ingezet op empowerment van LHBT-jongeren. Op iedereenisanders.nl kunnen zij bijvoorbeeld info en tips vinden wanneer zij op school of online gepest worden. En veel leerlingen en docenten op middelbare scholen richten Gay Straight Alliances op om in actie te komen tegen homo- en transfobie. Maar in bestaande anti-pest-aanpakken die ingezet worden op scholen, moet volgens Movisie meer aandacht komen voor verschillen in seksuele en genderdiversiteit en hoe hier mee om te gaan.

Hanneke Felten: ‘Veel docenten merken op dat ze nauwelijks holebi- en transgenderleerlingen zien. Doordat zij hier niet alert op zijn, kan een school een leerling die gepest worden vaak niet tijdig en adequaat ondersteunen. Scholen zouden duidelijk moeten maken dat homo, lesbisch, bi of transgender zijn niet iets is om je voor te schamen. En aandacht hiervoor in opleidingen en nascholing is onontbeerlijk voor een veilig schoolklimaat waarin alle jongeren zichzelf mogen zijn. Een goede antipest-aanpak kan niet zonder oog voor homo-intolerantie.

Kwetsbare LHBT-jongeren op school
De factsheet Kwetsbare LHBT-jongeren op school geeft info en praktische tips aan leerlingen begeleiders en mentoren om jongeren met LHBT-gevoelens zo goed mogelijk te ondersteunen.

Meer informatie

Meer informatie en doorverwijzingsmogelijkheden voor de ondersteuning van LHBT-jongeren kunt u vinden op iedereenisanders.nl/ondersteuners.