Het doel van de training ‘Dialoog onder druk’ is dat docenten sociale veiligheid creëren en borgen op school door met leerlingen over beladen onderwerpen te spreken. Wanneer maatschappelijke kwesties aan bod komen, leren de docenten in de training om leerlingen uit te nodigen om hun belevingswereld te delen. Ook leren ze met leerlingen te praten binnen de grenzen van democratische waarden en sociale veiligheid. De training is er ‘voor elke docent die merkt dat die worstelt in de klas als er spanningen zijn’, zo vertelt Sjoukje. ‘Als je daar als docent grip op wil krijgen en daar leeropbrengst uit wil halen, moet je zeker ‘Dialoog onder druk’ volgen. Daar waar het spannend is in de klas, zit veel potentie voor sociale veiligheid’, legt Sjoukje uit. ‘Als je je verbindt met je leerlingen of studenten, dan kun je de sociale veiligheid juist verbeteren.’

Uitkomsten evaluatie

Movisie heeft deze training van Stichting School & Veiligheid geëvalueerd door middel van de ‘ervaren baat’ methode. Bij ervaren baat gaat het erom hoe deelnemers, in dit geval docenten, de training ‘Dialoog onder druk’ hebben ervaren. Wat hebben zij eraan gehad en hoe heeft het hun praktijk beïnvloed? Dit heeft Movisie onderzocht door verschillende docenten te interviewen. De uitkomst is dat de docenten de training als zeer zinvol hebben ervaren. In het bijzonder het begrenzen van meningen van leerlingen en leerlingen uitnodigen tot gesprek, vonden de docenten zeer zinvol. Zo geven verschillende docenten aan geleerd te hebben om niet direct een niet gewenste mening van een leerling af te kappen, maar te kijken en luisteren naar de leerling. Vooral om te achterhalen wat er achter bepaalde meningen en opmerkingen schuilgaat en om te investeren in de relatie met de student. Tegelijkertijd geven de geïnterviewde docenten aan dat zij het fijn vonden dat ze ook echt mogen begrenzen en duidelijk maken waar de grens ligt. Sjoukje is blij met de uitkomsten: ‘Heel fijn om te horen dat de theorie toepasbaar is. En heel goed om te horen dat de docenten er ook echt iets mee doen en elkaar erbij helpen.’

Het belang van herhaling

Sjoukje geeft aan dat Stichting School & Veiligheid ook heeft geleerd van de evaluatie. Zo blijkt er nog meer behoefte te zijn aan herhaling en oefenen. Daarom gaat Stichting School & Veiligheid een e-learning ontwikkelen die na de training gevolgd kan worden. Ook komt daarin nog meer aandacht voor de reflectie op de eigen normen en waarden van de docent, want ook dat bleek nog iets meer aandacht te verdienen. ‘Als docent wil je voorleven dat je respectvol met elkaar kan omgaan. Je wil het goede voorbeeld geven. Dus moet je soms je eigen normen en waarden parkeren’, vertelt Sjoukje. Dit thema krijgt dus nog meer aandacht in de e-learning. 

Waarom evalueren zo belangrijk is 

Sjoukje vindt evalueren erg belangrijk en waardevol: ‘Om te weten of je ook behaalt wat je beoogt met de training. Dat is superbelangrijk. Want we geven heel veel van die trainingen, en dan wil je niet dat  je training een averechts effect heeft.’ Over de kwalitatieve onderzoeksmethode van ’ervaren baat’ is Sjoukje ook positief: ‘Bij de ‘ervaren baat’ evaluatie is het zo mooi dat je het breder bekijkt. Je kijkt ook naar de ‘bijvangst’. Ik vond het nu verassend dat de training echt leidt tot meer verbinding met de leerlingen, tot een betere relatie met de leerling. Dat vertellen we niet zo expliciet maar beogen we natuurlijk wel, en dat komt er ook uit. Dat is echt een mooie opbrengst waarvan wij niet helemaal in beeld hadden dat die er was.’ 

Borging op scholen

Wat Sjoukje nog graag mee wil geven aan scholen op dit thema, is de borging. ‘Het is erg belangrijk dat je als docent ruggensteun hebt van de leidinggevende. Dat een docent ook echt de ruimte voelt om beladen thema’s te bespreken. Zorg dus dat er vanuit hogerop oog is voor hoe belangrijk dat is.’ Volgens Sjoukje is dat zo belangrijk omdat scholen een belangrijke taak hebben met betrekking tot burgerschap en sociale veiligheid. ‘Je hebt als leraar een pedagogische opdracht die verder reikt dan het overdagen van je vakinhoud. Je gaat ook over ‘wat er gebeurt in de wereld’, en hoe je omgaat met spanningen, heftige uitspraken en botsende perspectieven. Want dat komt mee de klas in, en zit soms in de weg om nieuwe leerstof op te nemen. Iedere docent moet zich daardoor bezighouden met sociale veiligheid. De een ligt dat beter dan de ander. Daarom is het zo belangrijk om samen een training volgen. Dan kun je leren van elkaar.’