In gemeente Veldhoven wordt zowel informele als formele onafhankelijke cliëntondersteuning aangeboden voor inwoners. Het aanbod is breed opgezet via meerdere organisaties. Om cliëntparticipatie bij beleid en uitvoering te borgen bestaat overlegplatform ‘Veldhoven aan Tafel’. Zij bespreken structureel onderwerpen die te maken hebben met het sociaal domein. Verschillende cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers/belangenbehartigers vanuit het hele sociaal domein (Wmo, Jeugd, Werk/Inkomen, Schulddienstverlening) zitten in dit platform. Op deze manier streeft Veldhoven naar een actieve betrokkenheid van bewoners en cliëntenorganisaties.

Betrek inwoners

Voor gemeente Veldhoven start het Koploperproject Onafhankelijke Cliëntondersteuning bij haar inwoners: hoe betrek je hen? ‘We hebben cliëntondersteuning als onderwerp meegenomen bij ons cliëntervaringsonderzoek. De gemeente is verplicht om op basis van de Jeugdwet en de Wmo de klanttevredenheid te onderzoeken. In Veldhoven doen we dit onderzoek sinds 2018 ook onder inwoners die gebruik maken van de Participatiewet en Schulddienstverlening. Denk aan vragen als: Bent u bekend met cliëntondersteuning? Wanneer u bekend geweest was met cliëntondersteuning, had u er dan gebruik van willen maken? Daarnaast hebben we een behoefteonderzoek gedaan onder inwoners aan de start van het project’, vertelt van Eerd. 

‘Je hebt de neiging om op de inhoud in te gaan, maar eigenlijk is communicatie net zo belangrijk’

Bekendheid vergroten

Deze onderzoeken bevestigen het belang van het vergroten van de bekendheid van cliëntondersteuning, en het recht hierop, onder inwoners. Dit heeft betrekking op twee van de vier geformuleerde opgaven, over de voortgang van cliëntondersteuning, door Minister De Jonge (VWS) in zijn kamerbrieven. Koploper Veldhoven werkt hieraan door in te zetten op communicatie.

Communicatie

Van Eerd legt uit dat de doorontwikkeling van cliëntondersteuning in het Koploperproject valt of staat bij  communicatie. ‘Je hebt de neiging om op de inhoud in te gaan, maar eigenlijk is communicatie net zo belangrijk’. Gemeente Veldhoven heeft daarom een filmpje gemaakt waarmee ze inwoners informeert  over de inhoud van cliëntondersteuning. Daarin komen drie verschillende inwoners aan het woord die vertellen over hun ervaring met cliëntondersteuning. Zij hebben vragen over diverse levensdomeinen. Zo sluit het verhaal in het filmpje aan op het levensbreed aanbieden van cliëntondersteuning in Veldhoven. 

‘Ik ben heel blij dat we mensen hebben kunnen vinden die mee wilden werken, want hun persoonlijke verhaal wordt in hun eigen gemeente gedeeld’, aldus van Eerd. Het maken van het filmpje heeft veel tijd  gekost, maar is de investering volgens van Eerd zeker waard. ‘Het is een mooi middel om veel mensen te bereiken en de persoonlijke verhalen spreken aan’. Het filmpje wordt gedeeld op sociale media en staat op de website van gemeente Veldhoven en haar kernpartners. Daarnaast wordt er regelmatig informatie over cliëntondersteuning in het Veldhovens weekblad gedeeld en heeft van Eerd een flyer laten drukken. ‘Hierbij hebben wij bewust gebruik gemaakt van de landelijke lay-out, vanwege de herkenbaarheid van het beeldwerk’. Dit communicatiemateriaal is te vinden op de landelijke website www.clientondersteuning.co.nl. 

Inhoudelijke aanpak op levensbreedheid

Wat heeft koploper Veldhoven nog meer gedaan voor het levensbreed aanbieden van onafhankelijke cliëntondersteuning?

‘We willen niet gaan reorganiseren, maar juist behouden wat we hebben’

Hiaten identificeren

Als eerste heeft er een startbijeenkomst plaatsgevonden met alle verschillende partijen die cliëntondersteuning in de gemeente aanbieden. ‘Iedereen was enthousiast en bereidwillig om mee te doen. Alle partijen zagen het belang van samenwerken in.’ Van Eerd vertelt dat met behulp van de tool van Movisie gezamenlijk in kaart is gebracht voor welke doelgroepen, levensfasen en -domeinen cliëntondersteuning wordt aangeboden in de gemeente. Tijdens een volgende bijeenkomst is dit verder uitgewerkt en besproken. ‘In Veldhoven hebben we zes partijen gesubsidieerd om cliëntondersteuning aan te bieden, deze zijn allemaal waardevol, want ze hebben een achterban met cliënten. We willen niet gaan reorganiseren, maar juist behouden wat we hebben. Met die partijen hebben we gekeken hoe we verder kunnen komen en elkaar kunnen versterken’, vertelt van Eerd. 

Tijdens de start- en vervolgbijeenkomst met de partners wordt duidelijk waar de hiaten zitten. ‘Wie doet nu wat? Voor welke doelgroep, in welke levensfase en waar zit de kop en staart van het ondersteuningstraject dat je doorloopt met de cliënt? Oftewel wat doe je wel en wat doe je niet? Zo kwamen we tot een mooi overzicht van wat we allemaal doen in Veldhoven, maar ook waar we nog ondersteuning nodig hebben’, aldus van Eerd. Het bleek dat cliëntondersteuning voor kinderen, jeugdigen en hun ouders nog niet voor alle doelgroepen is belegd. Daarnaast wordt de specialistische kennis van Bureau Sociaal Raadslieden (BSR) Veldhoven binnen één levensdomein toegepast, terwijl er vaak meer speelt bij inwoners met een sociaaljuridische hulpvraag. 

Deskundigheidsbevordering

Om hier verandering in te brengen wordt de JIM aanpak ingezet. De jeugdprofessionals van het Centrum Jeugd en Gezin Veldhoven (CJG Veldhoven) en uit het Generalisten- en Specialistenteam volgen een training. Tijdens deze training leren de professionals hoe zij een informele onafhankelijke cliëntondersteuner in kunnen zetten voor jongeren. Jongeren kiezen deze cliëntondersteuner uit hun eigen netwerk. 

Daarnaast volgen de sociaalraadslieden de workshop ‘de kunst van vragen stellen’. Deze workshop wordt gegeven door MEE De Meent Groep aan de vrijwilligers van BSR Veldhoven en gaat in op de kracht van het stellen van de juiste vraag. 

De trainingen worden niet alleen ingezet voor het opvullen van de hiaten, maar ook voor deskundigheidsbevordering. Waarom zet koplopergemeente Veldhoven bewust hierop in? ‘Omdat het koploperproject eenmalig is. We hebben er juist voor gekozen om de huidige vrijwilligers en professionals extra bij te scholen zodat zij taken op kunnen pakken en de resultaten geborgd zijn in de werkwijze van de vrijwilligers en professionals. Hier hebben we dan nog steeds profijt van als het project stopt’, aldus van Eerd.

Door Pien van der Sanden, stagiaire Koploperproject Onafhankelijke Cliëntondersteuning