Wat was voor Coherente de aanleiding om Movisie te benaderen?

‘De aanleiding was de vraag of het activiteiten- en ondersteuningsaanbod van Coherente wel voldoende aansloot op de ouderen van Ouder-Amstel. Een blik op de cijfers van het aantal ouderen in onze gemeente en die van de ouderen die gebruik maken van het aanbod, gaf de indruk dat dat niet het geval was.’

Wat vond je van de aanpak? 

‘Het onderzoek bestond uit drie delen. De cijfers, de organisatie en de gesprekken. Heel waardevol vind ik de diverse invalshoeken door gesprekken te voeren met veel organisaties in de gemeente. Als het gaat om de gesprekken met de ouderen had ik het leuk gevonden als de groep geïnterviewden nog breder was geweest. Dus ook bestond uit mensen die we niet kennen.’

Hoe heeft de aanpak jullie geholpen om met ouderen in gesprek te gaan?

‘Normaal neem je niet zo snel de tijd om met een oudere in gesprek te gaan over: ‘Wat vind je nu eigenlijk van wat we doen? Of van wat er is in het dorp?’ Meestal is de aanleiding een probleem of een uitdaging. Of er is ondersteuning nodig. Nu hadden we een heel ander startpunt voor het gesprek. Dat was heel verhelderend. Het was heel leuk en heel interessant. Door te vragen naar waar de behoefte ligt, wat mensen missen en wat ze overbodig vinden, hebben we waardevolle informatie gekregen.’

Waarom is het zo belangrijk om met ouderen in gesprek te gaan? 

‘Op het moment dat je met je doelgroep in gesprek gaat, hoor je waar de behoefte ligt. Dan weet je welke thema’s er spelen. Dan weet je waar mensen informatie over willen ontvangen. Dan gaan dingen veel meer vanzelf.  Dan doe je ook je werk goed, denk ik. En ik vind het mooi daarin te vernieuwen. Er zijn een heleboel mensen die niet gebrand zijn op samen eten, de bingo of samen spelletjes doen. Er wordt natuurlijk wel gezegd dat mensen dat andere aanbod dan wel in Amsterdam zoeken omdat Ouderkerk en Duivendrecht zo dichtbij liggen. Maar een grote groep heeft de mobiliteit niet. Of durft niet met het openbaar vervoer. En het is gewoon fijn om in je eigen dorp of buurt mensen met dezelfde interesses of gelijkgestemden te ontmoeten.’

Wat vond je opvallend aan de uitkomsten van het onderzoek?

‘Voor mij sprong het verschil tussen de behoeften en wensen van de dorpskernen Ouderkerk aan de Amstel en Duivendrecht eruit. Wat ook opviel is de behoefte aan een ander soort activiteiten. Activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, filosofie en actualiteit. Daarnaast vond ik opvallend dat het aanbod niet altijd bekend is bij de doelgroep. Er werd gesuggereerd dat er een boekje moest komen. Maar er is een boekje. Blijkbaar zijn mensen daar dan toch niet van op de hoogte. Tot slot viel mij op dat de locatie van een activiteit mede bepalend is. De sfeer van de locatie speelt ook een rol of ze er wel of niet naar toe gaan. Zo is er een heel nieuw dorpshuis in Duivendrecht. Het is een modern, transparant, licht gebouw maar wordt door een aantal inwoners ook ervaren als koeltjes en een beetje onpersoonlijk. Dat blijkt voor mensen ook bepalend of ze zin hebben of niet. 

Op welke manier hebben de feiten en de cijfers jullie geholpen?

‘De feiten en cijfers gaven vooral bevestiging. Bijvoorbeeld het vermoeden van de verschillen tussen de twee woonkernen. Het onderzoek bevestigt het vermoeden en legt ook uit waarom. Er zijn in Duivendrecht meer eenpersoons huishoudens. En mensen met een lagere sociaal economische status. Plus meer mensen met een migratieachtergrond. Mensen hebben daar veel meer met praktische problematiek te maken. Zoals schulden, dreigend verlies van woonruimte of een scheiding. Het is anders dan in Ouderkerk. Dus dat vraagt ook iets anders van je activiteiten- en ondersteuningsaanbod.’

Wat heeft Coherente met het onderzoek gedaan?

‘We hebben speerpunten gekozen voor het komende jaar om extra op in te zetten. Deze extra inzet is met name gericht op mobiliteit/vrijwilligers vervoer, het ‘andere aanbod’ en communicatie. Met meer aandacht voor communicatie willen we zorgen dat meer mensen op de hoogte zijn van het activiteiten- en ondersteuningsaanbod. Daar zijn al stappen in gemaakt. De seniorenwijzer, een informatieboekje voor senioren, was op de achtergrond geraakt. We deelden het niet meer uit. Het is nu geactualiseerd en gaat ook weer verspreid worden via preventieve huisbezoeken die hopelijk in 2022 weer kunnen plaatsvinden. Daarnaast hebben we de wekelijkse nieuwsbrief die gedrukt en digitaal verspreid wordt en elke twee maanden een activiteitenboekje dat door vrijwilligers huis- aan huis verspreid wordt. Ook de hulpwijzer van de gemeente kan helpen het activiteiten aanbod breder onder de aandacht te krijgen. Tijdens het onderzoek en de bijeenkomst kwam ook naar voren dat er behoefte is aan één partij die de regie neemt en het overzicht houdt. We hebben daar intern over gesproken en kijken hoe we dit op kunnen pakken. Hoe je deze rol vorm kunt geven heeft ook met uren en menskracht te maken.’

Hoe hebben het onderzoek en de bijeenkomst bijgedragen aan de vernieuwing van het aanbod van ouderen?

‘We zijn ervan bewust dat het huidige aanbod goed aansluit bij een bepaalde groep. Maar willen we meer mensen bereiken dan is er ook ander aanbod nodig. Zoals lezingen, studiekringen, kunst en cultuur, filosofie. Daar hebben we ook al stappen in gezet. Zo is er een uitje naar het van Gogh museum georganiseerd. En we zijn ons ook aan het oriënteren op studiekringen bijvoorbeeld.’

Wat gebeurt er als het (andere) aanbod meer mensen bereikt? 

‘De wereld van een oudere wordt dan weer groter. Als je er niet mee te maken hebt, heb je geen idee hoeveel mensen er gewoon hele dagen in hun eigen huis zijn. Er zijn veel ouderen die opstaan met een lege agenda. Dan is het heel fijn dat je iets hebt om naar uit te kijken. Dat je nieuwe contacten op doet. Of iemand weer eens ziet. Ouderen hebben ook meer schroom in het contact leggen met anderen. Ze zijn vaak meer terughoudend om iemand op de koffie uit te nodigen of om nieuwe relaties aan te gaan. En als je dan niet zo mobiel bent, kan het maanden duren voordat je iemand weer eens terug ziet. Nieuwe vriendschappen opbouwen gaat heel langzaam.’

Hoe heb je de samenwerking met Movisie ervaren?

‘De samenwerking vond ik heel prettig, stimulerend en inspirerend. Dat zat hem in het feit dat de medewerkers van Movisie de goede vragen stelden, kritisch waren en elkaar aanspraken op ieders verantwoordelijkheid. Movisie heeft veel kennis in huis. Als kleine welzijnsorganisatie in een dorp kun je ergens tegenaan lopen, zoals het thema ‘Wonen’. De medewerkers van Movisie hielpen om dit in een breder perspectief te plaatsen. Dan blijkt dat de uitdagingen rondom ‘Wonen’ niet alleen hier spelen, maar dat het over het geheel genomen lastig is om door te stromen naar een passende woning. Zo’n probleem blijkt dan eerder een landelijk gegeven te zijn dan iets wat je zo even op kan lossen. Movisie biedt context en dat vind ik heel waardevol.’ 

Auteur: Judith Snel