Administratie en bureaucratie: ‘Kan het alsjeblieft eenvoudiger?’

Ook in België worstelen sociale professionals ‘met bureaucratie: formulieren, doelstellingenfiches, rapporten, registraties, verslagen en aanvraagdocumenten. De frustratie is groot en het duwt sommigen naar een andere job. In Nederland zetten ze acties op om nodeloze regeldruk te verminderen. Hoog tijd om dat hier ook te doen’, schrijft Sociaal.net op 27 juni 2023 naar aanleiding van het rapport De stand van administratie- en regeldruk in het sociaal werk: ‘De helft van de sociaal werkers die het kennisinstituut Movisie bevroeg vindt het ‘zeer tot buitengewoon urgent’ om de administratie- en regeldruk in hun werk aan te pakken. De regeldruk leidt tot vervreemding van de eigen kerntaak en zet de professionaliteit onder druk. Een overdreven bureaucratisering is een aanslag op de discretionaire ruimte van professionals. Het is een van de redenen dat mensen de wereld van zorg en welzijn verlaten. Om het bureaucratisch monster te verslaan is dan ook omvattende actie nodig. Hoog tijd voor een cultuuromslag. De analyse van Movisie is verhelderend, ook voor Vlaamse sociale professionals. Vooral zij die cliënten individueel begeleiden ervaren een grote belasting door regels en procedures. Jeugdwerkers en opbouwwerkers ervaren minder bureaucratie. Regeldruk en bureaucratie slaan volgens Movisie op ‘de investeringen en inspanningen die sociale professionals moeten verrichten en de vrijheidsbeperking die ze ondergaan om zich aan regels en administratieve verplichtingen te houden’.’

Waarom werkt de regenboogvlag bij sommigen als een rode lap op een stier? 'Iemand begint en de rest gaat daarin mee'

‘Opnieuw zijn regenboogvlaggen het doelwit geworden van vernielingen, waaronder in Helmond, Eindhoven en Utrecht’, meldde het tv-programma EenVandaag op 28 juni. ‘Jesse en zijn partner Deniz hadden vanwege de Pride-maand een regenboogvlag opgehangen aan hun gevel in Helmond. Maar toen ze thuiskwamen, zagen ze dat de vlag er niet meer was. 'Inclusief de vlaggenmast en houder waar die in zat', zeggen ze. Wat ermee was gebeurd? Volgens een buurvrouw bleek hun vlag verbrand. Waarom werkt die vlag bij sommigen als een rode lap op een stier? 'Dat het symbool zo bekend is geworden, zorgt voor een tegenreactie', zegt Movisie onderzoeker Hanneke Felten. Volgens haar helpt het niet dat complottheorieën en desinformatie die anti-lhbti+-sentimenten bevatten in Nederland voet aan de grond lijken te krijgen. 'Er zijn zebrapaden en bankjes in regenboogkleuren, gemeenten hangen de regenboogvlag vaker uit. Dat is natuurlijk een positieve ontwikkeling, die laat zien dat er veel acceptatie is in Nederland. Maar dat roept bij sommige mensen dus blijkbaar een tegenreactie op.'

Hoe de Gay Games van 1998 Amsterdam volledig overnamen, destijds ‘de homohoofdstad van de wereld’

‘Dit jaar is het 25 jaar geleden dat in Amsterdam de Gay Games werden georganiseerd. Veertienduizend sporters, uitbundige feestjes, een burgemeester met een regenboogketting en ja, ook een wedstrijd handtaswerpen: wat hebben de Games betekend voor Nederland?’ De Volkskrant interviewde op 20 juni Paul van Yperen, mede naar aanleiding van zijn ervaringsverhalenserie op Movisie.nl. ‘Het was een mijlpaal’, blikt hij terug aan de eettafel van zijn Amsterdamse bovenwoning. Op de eettafel ligt het glossy herinneringsboek, met op de voorkant Gay Games Amsterdam 1998 – 8 Days of Friendship. Van Yperen: ‘Een mijlpaal op allerlei vlakken. De Gay Games hebben veel in gang gezet en veel samengebracht. Het was voor het eerst dat homomannen en lesbiennes samen optrokken en dat ze een gelijkwaardige positie hadden. Wij vonden het belangrijk dat er ongeveer evenveel mannen als vrouwen meededen. Vóór die tijd gebeurde dat bijna nooit. Ook bijzonder was de diversiteit, we hebben nadrukkelijk ingezet op deelname door iedereen. Ook mensen met een handicap en mensen uit landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, waar homoseksualiteit vaak niet werd geaccepteerd.’ ‘Op 3 augustus a.s. organiseert de Alliantie Verandering van Binnenuit de vertelavond Weerbare stemmen vertellen in het Amsterdam Museum, over lhbti+-emancipatie in gesloten gemeenschappen.’

Ervaringskennis van dak- en thuisloze jongeren is onmisbaar voor sociaal werkers

‘Hoe benut je de ervaringskennis van jongeren bij de aanpak van dak- en thuisloosheid optimaal? Dat leren sociaal werkers in de update van een Wat werkt bij-dossier van Movisie’, schreef Zorg + Welzijn op 30 juni 2023. Wetenschappelijke kennis is aangevuld met ervaringskennis van jongeren, die diverse lessen voor de praktijk geven. Zoals: geef een onkostenvergoeding vooraf, want voorschieten lukt niet altijd. Goed luisteren naar de cliënt, integraal werken, buiten de gebaande paden gaan: het wordt steeds opnieuw aanbevolen in beleidsnota’s en wetenschappelijke literatuur. Mensen met ervaringskennis brengen dit soort abstracte begrippen tot leven, zegt Nada de Groot van Movisie. Zij is projectleider en werkte mee aan de update van het dossier Wat werkt bij de aanpak van dak- en thuisloosheid onder jongeren.’

Hoe ons zorgsysteem leidt tot ouderenmishandeling

‘Stelen, uitschelden, verwaarlozing en financiële uitbuiting. Een deel van de ouderen krijgt hier mee te maken. Vaak is de dader een familielid, vriend of kennis, maar ook in zorginstellingen komt ouderenmishandeling voor. Het blijft vaak onder de radar, omdat ouderen misbruik niet kunnen of durven melden en soms afhankelijk zijn van degene die het doet.’ Het NPO1 radioprogramma Vroeg zond op 15 juni 2023 hierover een diepgaand interview uit met Movisie-onderzoeker Nelleke Westerveld dat als podcast is te beluisteren.

Meedoen in de samenleving betekent ook aan de juiste deur kloppen

‘1 op de 7 volwassenen in Nederland heeft moeite met basisvaardigheden en dat maakt het moeilijk om mee te doen in de samenleving. Toch richt het sociaal werk niet nadrukkelijk de pijlen op die basisvaardigheden zoals lezen, rekenen, digitale handelingen. Zorg + Welzijn publiceerde op 16 juni een artikel over een nieuwe serie beeldreportages van succesvolle voorbeelden in de praktijk waar dat wél gebeurt, zoals Casa Mama Lisi in Sittard. Movisie-onderzoeker Romy Santpoort: ‘In deze praktijkverhalen klopt iedereen aan de goede deur. Kijk naar de foto’s: je ziet vrolijkheid, mensen die met plezier aan het handwerken zijn, alledaagsheid en een informele lesomgeving.’ 

Keti Koti Tafel werkt tegen racisme

Op 1 juli was het Keti Koti, de herdenking en viering van het slavernijverleden. In aanloop daar naartoe schreef De Correspondent op 30 juni een artikel over de Keti Koti Tafel: ‘Witte mensen zitten tegenover mensen van kleur, aan een lange tafel met een driegangendiner. De hele avond praten ze één op één met een wildvreemde over de gevolgen van hun gedeelde slavernijverleden. En dat werkt.’ Vervolgens werd gerefereerd aan het Movisie-dossier Wat werkt bij het verminderen van discriminatie?: ‘Kennisinstituut Movisie droeg de Keti Koti Tafels onlangs voor als ‘veelbelovende aanpak’ voor het verminderen van discriminatie. Want een verhaal van iemand die je in de ogen aankijkt, heeft een heel ander effect dan praten of lezen over afstandelijke, allesomvattende begrippen als ‘koloniale erfenis’ en ‘institutioneel racisme’.’